falanjizm

• 1933 yılında jose antonio primo de rivera tarafından ispanyayı ele geçiren bolşeviklere karşı ögütlenen otoriter-kralcı ideolojidir.
  
  kökenleri ve gelişimi
  
  1933 yılında de rivera ve onesimo redondo tarafından kurulduğunda falanj küçük bir partiydi. diğer birçok küçük grupla birleşerek "falange española de las jons (juntas de ofensiva nacional-sindicalista)" -ulusal sendikacı hücum örgütlerinin ispanyol falanjı- adını aldı.
  
  partinin savaşçıları bolşevik cumhuriyeti sırasında sokaklarda mücadele verdiler. 1936 yılında de rivera'nın bolşeviklerce hapsedilmesi üzerine parti cumhuriyetten kurtulmak için yapılan kliğe katıldı.
  
  milliyetçi güçlerin cumhuriyete başkaldırısıyla başlayan kurtuluş savaşında falanj da ulusal cephedeki yerini aldı. bu sırada de rivera bolşeviklerce şehit edildi. kurtuluş savaşının başarıyla sonuçlanmasından sonra general franco, carlist "comunion tradicionalista" ile falanjı birleştirdi. yeni örgüt "falange española tradicionalista de las jons" adını aldı. ancak bu birleşme sancısız olmadı, francisco hedilla gibi falanjın modernizme daha yakın üyeleri karşı geldiler ancak franco tarafından etkisizleştirildiler. yeni örgüt aynı zamanda "movimento nacional" (milliyetçi hareket) olarak da biliniyordu. falanj resmi tek parti oldu.
  
  falanj bir gençlik örgütüne (pelayos) ve bir kadın bölümüne de sahipti (sección femenina). de rivera'nın kız kardeşinin önderlik ettiği bu kadın bölümü genç kızlara "iyi bir vatansever, iyi bir hristiyan ve iyi bir eş" olmayı öğretiyordu. bolşevik partilerinin ve sendikalarının malvarlığı da falanja devredildi.
  
  general franco'nun yönetiminin ilk yıllarında falanjist kökenli bakanlar önemli görevlerdeydi. ancak ispanya'nın natoya girmesinden sonra franco opus dei örgütüne ve teknokratlarla bel bağlamaya başladı.
  
  1975'de franco vefat etti. vefatının ardından krallık yeniden kuruldu ve serbest seçimler yapıldı. ne yazık ki falanjın zamanla heterojenleşen yapısı nedeniyle parti üçe bölündü. francocular, hedillacılar ve carlistler yollarını ayırdılar. o günden beridir ispanyol ulusal direnişinin beli doğrulamamış, ispanyol siyaseti küresel çete'ye karşı direnebilecek esaslı bir birleşik milliyetçi örgütten mahrum kalmıştır.
  
  falanjist ideoloji:
  
  kısaca özetlenecek olursa
  
  * işçiyi ve işvereni biraraya getirip sınıf çatışmasını önleyen korporatist devlet, dikey sendikacılık (bkz: korporatizm)
  
  * ruhban karşıtı bir katolik hristiyanlık
  
  * kastilya köylülüğüne özel vurgu
  
  * ispanyol imparatorluğunun tarihine yapılan vurgu ve sahiplenme
  
  * anti-komünizm ve anti-anarşizm
  
  falanjizm'in sembolleri ise:
  
  * katolik kralların sembolü olan "el yugo y las flechas" (boyunduruk ve oklar)
  
  * sanayi işçilerinin sembolü mavi gömlek
  
  * carlizm'in kırmızı beresi
  
  * kırmızı-siyah-kırmızı renkli bayrak
  
  * cara el sol marşı.
  
  falajın resmi internet sitesi için ise bkz: http://www.falange.es/
• milliyetçilik adına uluslararası kapitalizme hizmet etmiş bir başka milliyetçi örgüt
• milliyetçilik faşizm falan filan.
• bir nevi ispanyol faşizmi zamanında ispanya'yı ele geçirmeye çalışan komünist'lere karşı oluşturulmuş ideoloji.
• almanya'da "nazizim", italya'da "faşizm" neyse ispanya da da "falanjizm" odur. üçü de milliyetçiliğe hizmet eden kendi ırkını yücelten anlayışın ideolojileri.
• asıl kökeni yunan falanksından gelir. her bir asker kendini değil, yanındakileri korumalıdır. özellikle pers^* tehlikesinin arttığı, bu platon'un falan yaşadığı zamanlarda her bir erkek vatandaş falanks düzeninde savaşmayı öğrenmek ve gerektiğinde silah altına girmek zorundaydı. darius'un hizmetlilerine her akşam yemeğinde atina'nın ona ihanet ettiğini hatırlatmasını istediği, xerxes'in yeni bir zevk bulana kilosu kadar altın verdiği, güneş ışınlarının ulaştığı her bir noktayı fethetmeye yemin ettiği zamanları kastediyorum.
  
  faşizm, falanjizm ve nasyonal sosyalizm aynı şeyler değillerdir. eğer öyle olsalardı ''evet, öyleyiz'' derlerdi. faşizm için devlet önemlidir ve milletin değerlerinin bir önemi yoktur, devlet gerekirse milletin değerlerini kendi yaratır. nasyonal sosyalizm'in temel düşüncesi günümüzdeki bütün sosyal ve dini örgütlenmeleri yıkarak dünyada sıfırdan bir topluluk yaratmak ve bu topluluğa hükmederek insanlığı üstinsana taşıyacak bir cemiyet yaratmak. buna herrenvolk dersiniz, herrenrasse dersiniz, aryan dersiniz, ari dersiniz, ne derseniz diyin. falanjizm ise tam anlamıyla bunların ikisinden bağımsız bir milliyetçilik anlayışı. peki ortak noktaları nelerdir? nasyonal sosyalizm'in etnokrasi görüşü dışında otoriterlik. otoriterlik konusunda ve birazcık da dönemin siyasi durumu yüzünden oluşturulmuş bir yakınlık. bu üç görüşü birbirinin aynısını görenler acaba anarşizm ve komünizm'i nasıl karşılaştırıyor merak ediyorum.
• almanya'da nazizim, italya'da faşizm, ispanya'da falajizm diye tweet okurken kimse bozulmasın ama yanlışlama yada ikileme gibi birşey sandığım hede. ispanya'daki antikominist hareketin adıymış.