ela gebal

• ela-gebal, suriye'nin humus şehri (emesa) ile lübnan'ın biblos (gebal) şehri arasında yaşayanların yoğun bir şekilde tapındığı dağ ve güneş tanrısı. şöyle ki;
  
  ela=ilah, allah
  gebal/cebal= tepe, dağ.
  ela-gebal: allah'ın dağı, tanrı'nın tepesi.
  
  suriye ve lübnan civarında yaşayan antik arap toplumu olan fenikeliler, roma imparatorluğuna sadece imparator ve imparatoriçe ithal etmekle kalmamış
  (bkz: roma'nın arap imparator ve imparatoriçeleri) aynı zamanda dinî inanışlarını da vermişler.
  
  suriye humus doğumlu roma imparatoru elagabalus'un adının ilah ela-gebal'e atıfla allah'ın dağı olması aslında elagabulus'un bir nevi abdullah (allah'ın kulu) ya da abdurrahman (rahman'ın/allah'ın kulu) gibi bir isim olduğunu gösteriyor. hatta ela-gebal inancının hacer-i esved benzeri bir de kutsal taşı (betili) mevcutmuş ki kazılarda ortaya çıkarılan roma dönemi paralarının üstünde betimlendiği görülmüş.
  
  dahası bugün üstünde turistlerin tepindiği roma'daki palatino tepesine elagabalium adlı tapınaklar inşa etmişler. suriyeli ela-gebal kültü bir süre sonra o kadar romalılaşmış ki önce roma güneş tanrısı sol invictus kılığına sonrada hıristiyanlığa senkretize^* olup hayatına devam etmiş. mesela roma imparatorluğunu hıristiyanlığa geçiren constantinus'un, hıristiyanlık öncesi ateşli bir ela-gebal taraftarı olması şaşırtıcı gibi geliyor, ama değil. ela-gebal kültü adeta bir hava yastığı işlevi görerek pagan romanlıları tek tanrılığa alıştırmış. güneş tanrısı ela-gebal'in günü olan sun day, yani pazar hristiyanlığın ayin günü olmuş; güneşin doğum günü (sol invictus) 25 aralık, isa'nın doğum günü olarak hristiyanlığa çevrilmiş ve buna benzer daha bir sürü şeyler.
• (bkz: heliogabalus)