-ecek ^*

• fiilden isim türeten bir yapım eki.
  
  silecek, duracak, tutacak ...
• eylemden ad türeten yapım eklerindendir.
  
  (bkz: giyecek)
• gelecek zaman belirten bu ekin "-iciğ" (= -ici) ekinden geldiğini zannediyorum.*
  
  yani vaktinde bir yere gideceğini belirtmek isteyen biri "şuraya gidiciyim" (~ oraya gitmeye yönelik bir eğilimim var) anlamında "şuraya gidiciğim" demiş, o kullanım zamanla bizim gelecek zaman çekimimiz olmuş. (bu kipin son 200 yılda geliştiğini zannediyorum)
  
  bu ek, kip çekiminde -ceğim, -ceksin, -cek, -ceğiz, -ceksiniz, -cekler** şeklinde evrilmiş. ekin orijinal hali ise -ici (-iciyim, -icisin, -ici, -iciyiz, -icisiniz, -iciler) şeklinde evrilmiş.
  
  * bu benim hipotezim. bunu teyit edebilecek (ya da yanlışlayacak) olan varsa lütfen bildirsin.
  ** hepsi "isim + imek" geniş zaman çekimleri farkederseniz. geçmiş zaman böyle değildir mesela: -din (-disin değil), -dik (-diyiz değil). geniş zamanın olumsuzu da tam böyle değildir: -mem (-meyim ya da -mezim değil). buradan, geçmiş ve geniş zaman kiplerinin türkçenin daha eski bir döneminden kaldığını söyleyebiliriz (1. çoğul şahıs ekinin -z değil de -k olduğu bir dönemden belki).
  
  -------------------------------------
  
  edit: yukarıdaki hipotez büyük ihtimalle yanlış. silmiyorum ki, bir zaman ne düşünmüşüz, kalsın burada, bilelim. doğrusunu bulursam da yazarım buraya.
• bu ekin yerine orhon türkçesinde -teçi eki kullanılırdı.
  
  türk bodun ölteçi sen > türk milleti (arzuya göre halkı, tartışmalı konu) öleceksin
  
  eski uygurcada ise -gay eki mevcuttu.
  
  kut birgey men timiş > kut vereceğim demiş
  
  zeynep korkmaz -ecek ekini incelediği yazısında şöyle bir neticeye varıyor:
  
  "-açak>-acak eki mevcut metinlerin verdiği intibaa göre, daha yardımcı fiiller ile predikatif olarak kullanılmağa başladığı zamandan itibaren, hem isim-fiil olmak vasfını hem de bünyesindeki tahsis fonksiyonunu kaybedip, belirli gelecek zaman fonksiyonu kazanmış görünüyor. -a+çak>-a+cak ekinin -a unsurundaki gelecek zaman fonksiyonu, -a'nın çekimli fiil olarak kullanılışında esasen silinmeğe yüz tutmuş olduğundan, bu fonksiyon ekin isim-fiilden çekimli fiile geçişi sırasında -cak kısmına aktarılmak suretiyle yeniden canlandırılmak istenmiş olmalıdır. bir çeşit ek yığılması (pleonasmus) hâdisesi olarak kabul edebileceğimiz bu fonksiyon aktarmasında, -cak ekinin gelecek zaman göstermeğe müsait oluşunun da payı bulunsa gerek. böylece, asıl zaman fonksiyonunu taşımakta olan -a, gittikçe bu vasfını kaybederek, +çak ekine bağlı bir ses haline gelmiştir. +çak da çekimli fiil yapan 'belirli gelecek zaman' eki hususiyetini kazanmıştır."*
  
  buna göre bu eki çok parçalı olarak ele almak gerekiyor ve esasında bu parçalardan ilki olan -a zaten yukarıda bahsettiğimiz -gay ve onunla bağlantılı -ga ile ilişkili olarak gelecek zaman anlamı taşıyor.
  
  başka pek çok görüş olduğu da malum.
  
  *korkmaz, zeynep, "türkçede -acak / -ecek gelecek zaman (futurum) ekinin yapısı
  üzerine", ankara üniversitesi dil ve tarih-coğrafya fakültesi dergisi, c.
  xvii/1-2, ankara, 1959.
• türkçedeki en sıkıntı dolu ek.
  
  tdk kesin hatalı, millet direk diyor direkt yazıyor, herkez diyor herkes yazıyor vs. herkes kıbrıslı ya da kemal kılıçdaroğlu değil, yapacağım, edeceğim denmiyor bre. gelcem, iççem, yapcam!...sikçem böyle işi.
  
  yakında daralacağım, bıkacağım, ümüğüne basacağım.
  
  mantıklı bir açıklama bulacağım, bulcam...ek yapcam. dursun burada bu.
  
  ek 1) flamesoul diyor ki : diksiyon kurallarına göre; "gelecek" diye yazılır, "gelicek" diye okunur. "okula gelicem" dersiniz konuşurken, "okula geleceğim" değil. hatta "değil" de demezsiniz, "diil" dersiniz, yine diksiyon kurallarına göre. (:
  
  ben de diyorum ki, diksiyoncular ne eylesin onlar da böyle bir şey bulmuş, çaresiz. diksiyon gibi basit bir devşirme sözcüğün türkçedeki karşılığına uzun uzun "seslerin, sözlerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarını kurallarına uygun olarak söyleme biçimi" diyen bir kurum ne işe yarar ki? yalnız yine de peşindeyim -ecek... ya da -icek. yeneceğim, yenicem ya da yencem seni.
• bir gelecek zaman eki. aynı zamanda sağlık bakanı koca'nın en çok kullandığı zaman kipi.
  örneğin; gelecek, yapılacak, düşecek, olacak, bitecek...
• -ecekle -acakla bizim iş görülmeyor.