hayıt

• bati ve güney anadolu'da yasayan bir ağaççık.temmuz aylarında mor renkli çiçekleri açar.
• dalları sapan yapımı için uygun olan küçük ağaç.
• mineçiçegigiller familyasindan, bati ve güney anadolu'da yasayan bir agaççiktir. temmuz aylarinda mor renkli çiçekleri açar. dallari ve yapraklarinda, uçucu ve sabit yag, tanen, sineol, sekerler, kristalize maddeler ve glikozit vardir.
• tohumundan elde edilen yag, akdeniz bolgesi'nde kekik yagi yerine kullanilir. toz haline getirilen meyve yapraklari, kumaslari guvelere karsi korur.
  
  (bkz: hayit tohumu suyu)
• kirmizi minik meyveleri erkeklik gucunu azalttigi icin bir zamanlar papazlar ve kesisler tarafindan da tüketilirmis zaten bu nedenle bazi yorelerde rahip biberi veya iffet calisi adini tasiyan çiçekli çalı.
• hayit meyvasi östrojen ve progesteron içerdigi için erkeklerin kullanması iyi bi sonuc vermez diye düşünmekteyim.. kullanılması durumunda adet düzenleyici ve adet sancısını azaltıcı etki gösterir..
• hayıt (vitex agnus-castus); el şeklinde yaprakları olan,yaz aylarında morumsu çiçekler açan, çalı görünüşünde 1-3 metre yüksekliğinde bir ağaççıktır. yarim cm’ lik küre şeklinde, acımsı meyveleri vardır. rengi iyice koyulaşan meyveler, ekim-kasım döneminde toplanır ve gölgede kurutulur. fransa, italya, yugoslavya, yunanistan, suriye, lübnan ve türkiye’ de akdeniz ile ege bölgelerinde yaygın olarak yetişir. yapılan araştırmalara göre meyve ve tohumları; % 4-6 oranında eterli uçucu yağlar (1-8 cineole, p-cymene, ß-caryophyllene, a-terpineol, citronellol, castine, a- ve b- pinene, linalool, limoneen, ledol, y-cadinene, camphene, sabinene), alkaloit (viticin), %1 oranında flavonoidler (casticin, isovitexin, kaempferol, quercetin, orientin, isoorientin, penduletin, luteolin-7-glucoside, quercetagetin, isorhamnetin), %1-3 oranında yağ asitleri (palmitic acid, linoleic acid, linolenic acid, eicosapentanoic acid, oleic acid, stearic acid), iridoid-glikozitler (% 0,3-1,1 aucdubin ve % 0,5 agnuside), steroidler (progesterone, testosterone, 17- a-hydroxyprogesterone, androstenedione), vitaminler (folic acid, thiamine, pyridoxine, riboflavin, cholecalciferol, tocopherols, tocotrienols), tanen ve rezin içerir.
  
  adet öncesi sendromlar (pms), adet zorlukları ve menopoz kadınlık tarihi kadar eski problemlerdir. kadınlara bu konularda yardımcı olmak için çok çeşitli çareler araştırılmıştır. şüphesizki doğal terapi yöntemleri bu alanda da yol göstermektedir. bu naturel terapilerden birisi özellikle göze çarpmaktadır: hayıt meyvesi veya tohumu. hayıt meyvesi veya kısaca hayıt her yaştaki kadın için ebedi bir bitkisel çaredir. m.ö 450’ de hayıt’ tan ilk olarak bahseden tıbbın babası kabul edilen hipokrat’ tır (hippocrates). o zamandan beri geleneksel herbalistler hayıtı yüksek ateş, başağrısı, gazlanma ve idrar arttırma için ama en önemlisi günümüzde de devam eden şekliyle “kadın hastalıkları” için tavsiye etmişlerdir. adet öncesi gerginlik (pmt), genellikle östrojen (oestrogen) ve progesteron (progesterone) hormonları arasında dengesizliğe neden olur. progesteron’ un göreceli noksanlığı; adet gecikmesi, göğüslerin hassasiyeti, sancı, kramp ve depresyon gibi semptomlardan sorumlu rahatsızlıklara yol açar. hayıt bu semptomların giderilmesinde veya azaltılmasında etkilidir. hayıt meyvesi içerisindeki eterli uçucu yağların ve diğer sinerjetik bileşiklerin hipofiz bezi üzerinde pozitif etkileri vardır. bilindiği gibi hipofiz bezi pekçok vücut hormonunun dengesinden sorumludur. hayıt meyvesi, hipofiz bezini yumurtalıklardaki corpus luteum tarafından progesteron üretiminin artmasına yol açan belirli hormonları daha çok veya daha az üretmek için uyarır. hayıt meyvesi vücuttaki kadınlık hormonlarını doğal bir şekilde dengeleyerek işlev görür. hayıt meyvesi, başkaca progesteron terapilerinin başarılı olamadığı durumlarda bile başarılı olmuştur. hem de bazen sentetik hormon yerleştirme sonucu oluşan yan etkilerin hiçbirine neden olmaksızın. hayıt meyvesinin adet öncesi gerginlik (pmt) semptomlarına faydası en az 2 hafta içinde kendini açıkça belli eder. fakat, en iyi sonuç için hayıt meyvesi en az 3 ay süre ile alınmalıdır. yapılan çalışmalarda daha uzun süreli olarak hayıt meyvesi alımının pmt’ yi tamamen ortadan kaldırdığı görülmüştür.
  
  hayıt meyvesi çok nazik bir bitki de olsa, etkisi inip çıkan bir piston gibidir. sivri yerleri düzleştirir, çukur yerleri yükseltir. o adet periyodunuzu (menstural cycle); ister çok kısa olsun, isterse hiç olmasın, kanama zamanı çok uzun veya çok kısa olsun, kanamanız çok hafif veya ağır olsun herşeyi normale döndürmek için elinden geleni yapacaktır. o aynı zamanda hem afrodizyak (cinsel istek arttırıcı) hem de anti-afrodizyak özelliğe sahiptir. yani cinsel isteğiniz çok fazla ise onu azaltacak, az ise yükseltecek ve normale döndürecektir. menopoz hormonal iniş çıkışın sonunda büyük bir çukurdur. hayıt meyvesi progesteron’ daki dramatik inişi yavaşlatarak ve hormon seviyesindeki değişikliklere vücudu alıştırarak bu süreçte yardımcı olmaktadır. sıcak basması, vajina kuruluğu, baş dönmesi ve depresyon gibi menopoz semptomları hayıt meyvesi terapisine olumlu tepki vereceklerdir. hormon dengesizliği kısırlığa da yol açabilmektedir. bu nedenle hayıt meyvesi yumurtlama periyodunu düzenlemeye ve hamile kalma şansının artmasına yardımcı olabilir. doğumdan sonraki ilk 2 hafta içinde hayıt meyvesi alındığında, süt verimi belirgin şekilde artmaktadır. doğum kontrol hapına son verdikten sonra da, bedenin doğal dengesini yeniden kurabilmesinde çok yararlı olur. hayıt meyvesinin, her ne kadar kullanım alanlarının çoğu bayanlar için olsa da erkeklerde depresyon ve buna bağlı cinsel iktidarsızlık durumlarında da kullanılılabilir. erkeklerde testesteron, kadınlarda ise östrojen fazlalığının neden olduğu aşırı kıllanma ve sivilcelere (akne) karşı, hayıt meyvesi terapisi hormonları dengeleyerek yardımcı olabilir. hayıt, 2400 yılı aşan kullanım süreci buyunca tamamen güvenli ve yan etkisiz olduğunu kanıtlamış bir bitkidir.
• ıslanmış bir insanı dövmek için ideal esnekliğe ve yüzeye sahip, hafif baygın kokulu dört mevsim yeşil kalan bir bitki.ayrıca ege ve akdeniz bölgelerinde birçok yerleşim bölgesine de isim olmuştur.( karahayıt ,hayıtlı...)
• çocukken dallarından ok ve yay, sapan çatalı, kuş tuzağı gibi akla gelebilecek her türlü yaramazlık alet edevatını yapabildiğimiz son derece faydalı ve bazı durumlarda da zararlı bitki.
  
  (bkz: cocuklugun akil almaz dayak yeme araclari)
• faydaları çok olan fakat kaynatılıp içildiğinde tadı berbat olan bitki, öyle böyle berbat değil üzerine bir öğün yemek yiyince ancak giderilebilmektedir ağızdaki o zehir gibi tat. o nedenle hap şeklinde satılanları kullanmak daha uygun olacaktır.