constans

• polonyalı yönetmen krzysztof zanussi'nin 1980 yapımı filmi. ölümle pençeleşen yatalak annesine bakan ve bir yandan da himalayalar'a tırmanma tutkusu içindeki witold'un dramatik öyküsünü anlatmaktadır. cannes festivali jüri ödülünü de almıştır. ingilizce altyazısı mevcuttur.
  
  http://www.imdb.com/title/tt0080561
• hindistan'da amerikalı "hippilerle" olan konuşmayı herkes beğenir herhalde. biraz al pacino'nun serpico'su gibi ama amerika'nın sonunda işleyen sistemine övgü yerine komunist polonya'nın işlemeyen sisteminin yergisi var. doğru bildiği yolda annesini kaybeden, iş arkadaşlarını, işini kaybeden hatta otoriteyle başı belaya giren witold'un hikayesi. biraz derinliksiz mi emin değilim. kesinlikle bir şaheser değil ama 1980 polonyasında günlük yaşama eleştirel -belki de tek taraflı olsa da- bir gözle bakmak çok ilginç tabii. hastanenin önünde 10 saniye beklemeyen taksi şoförü, zloty yerine doların bir anlam ifade ettiği ekonomi, en asli işlerde bile işleyen rüşvet sistemi, dolandırıcılık vb...
• 1. constantinus'un en küçük oğlu olan roma imparatoru. m.s. 337 ile 340 seneleri arasında italya, afrika ve dalmaçya, 340 ile 350 seneleri arasında ise batı roma imparatorluğu'nun başında bulunmuştur.
  
  babasının hayatını kaybetmesi sonrasında vasiyetine uygun şekilde imparator, dörde bölünmüştü ama kısa süre içerisinde balkanlar ve yunanistan'ın caesar'ı olan dalmatius ölünce büyük imparatorun üç oğlu, kendi arasında sınır tartışmalarına tutuştu.
  
  1. constantinus'un en büyük oğlu olan 2. constantinus, en büyük kardeş olarak hak ettiğinden az bir toprağın yönetimine verildiğine inanmaktaydı. constans ise kendisine sadece italya ve çevresinin verilmesinden rahatsız olduğundan dalmatius'tan kalan toprakları hızlı bir şekilde ilhak edince, 2. constantinus harekete geçme kararı aldı.
  
  italya'ya girerek constans'ı alt etmek isteyen 2. constantinus, aquileia^* yakınlarında constans'ın daçya lejyonlarına yenilerek hayatını kaybetti. böylece galya, hispania, britannia, mauretania tingitana ve raetia bölgeleriyle birlikte bütün batı roma, constans'ın hakimiyetine girmiş oldu.
  
  constans'ın hükümdarlığının kalan yılları ekseriyetle dini çekişmelere sahne olageldi. iznik itikadına bağlı olan constans, aryusçuluğa sempati duyan ağabeyi ve doğu'nun imparatoru 2. constantius ile fikir ayrılığına düştü ve m.s. 346 senesinde sofya'da ^* bu problemin çözümü için bir konsil topladıysa da bu hamlesi, tartışmaları daha da derinleştirmekten öteye gidemedi. pagan tanrılara adak verilmesi uygulamasına yasak getiren ilk ve britannia eyaletini ziyaret eden son imparator gibi payeleri bulunan constans, aralarında sextus aurelius'un da bulunduğu pek çok dönem tarihçisine göre homoseksüel bir yönelime sahipti. her ne kadar ağabeyiyle birlikte eş cinsel evliliklerini kınayan ve cezalandıran bir ferman yayınlamış olsa da bunun sadece evlilikleri kapsamış olması, çoğu kişinin gözünden kaçmamaktadır.
  
  hükümdarlığının son senelerinde batı roma imparatorluğu'nda ciddi bir ekonomik krizin baş göstermesi ve ren boylarındaki limitanei bölüklerine söz verilip yapılmayan ödemelerle birlikte imparatorun yakın çevresi dışında destekçisinin kalmaması, kendisinin bir isyanla devrilmesini adeta kaçınılmaz hale getirdi ve m.s. 350 senesinde magnentius isimli bir generalin etrafında birleşen lejyonlar isyan bayrağını çekip italya'ya yürümeye başladı. kendisine en çok desteğin bulunduğu yöre olan hispania'ya doğru yola çıkan constans ise ağır hareket etmesinin sonucunda pireneler'de magnentius'un öncü birlikleri tarafından sıkıştırılarak öldürüldü.
• çok uzun olmamasına rağmen biraz fazla daldan dala atlayan bir film; kafası karışık, acemi bir yönetmenin bi hevesle aklına gelen tüm fikirleri fırsat bu fırsat diyerek bir araya getirmesi gibi. ben yine de sevdim, bağlamları güzel. zaten ikinci memleketim polonya'da geçen herhangi bir kareyi sevmemem mümkün mü?
• 1980 polonya yapımı krzysztof filmi. krzysztof bana pek hitabetmese de film zevkine değer verdiğim bir arkadaşım önerdiği için izledim. genel olarak filmde ciddi bir senaryo, kurgu ve çekim amatörlüğü var. dönemin polonya’sında hayallerinin peşinden gidemeyen bir gencin hüzünlü hikayesini anlatıyor. genel olarak karamsar ve durgun bir film. witold karakterini canlandıran tadeusz bradecki’nin oyunculuğu için ise sadece doğal denebilir. hep yermek olmaz. filmin anlatımı gerçekçi ve yalındı. daha detaylı ve eğlenceli yorumlarımı ise spoiler kısmına bıraktım. iyi seyirler.
  
  --- spoiler ---
  
  hindistan kısmı ve diyalogları tamamen zorlama ve sığ geldi. tüm parasını, oyun yapan kadına verdi saf karakterimiz. orada gençlerle girdiği diyalog da yarım ve zorlama geldi.
  
  filmde çok kısa bir kesitle verilen donmuş suda gömülü kayık ne güzeldi tam fotoluk.
  
  dolar bozma, hastane ve döviz vs. tüm diyaloglar bizim ülkeyi hatırlattı.
  
  bir sahne var, heykele tırmanma oyunu oynuyorlar. ilginç gelebilir yurtdışına gittiğimde benim de maymun gibi tırmanasım geliyor o heykellere ahahs
  
  işyerindeki amir tam bir nostradamus. sana çalışman için para veriliyor. düşünmeyi elitlere/zenginlere bırak
  
  bu arada arkadışını omzuna alarak squat yapılan ilk film olabilir hsh.
  
  grazyna’nın witold’e yaptığı evlenme teklifinden feyz alırsınız umarım hanımlar
  --- spoiler ---
• türkçeye sabit sayı olarak çevrilen bu film polonya'nın toplumsal yozlaşmasını tutku, ölüm ve kader üçgeninde matematiksel çözümlemelerle ele alıyor. ayrıca bizim de ara ara düşündüğümüz "gerçekten dünyanın bir erdemli insan daha kazanarak iyi bir yer hâline geleceğine inanıyor musunuz?" sorusu yönetmenin izleyiciye her şeye rağmen olması gereken retorik bir öğüt niteliği taşıyor.
• karamsar ve karanlık sinemayı sevenlerin beğeneceğini düşündüğüm, polonya yapımı filmdir. görselliği ve kullanılan müzikleri çok beğenmekle beraber, ilk kırk dakikadan sonra konu ve diyaloglar bana göre kopuk geldi, biraz zorlama olmuş gibiydi. yine de dönemin ruhunu ve bireylerde açtığı izleri görebilmek adına izlenebilecek bir yapımdı.