besim atalay

• uşak rüştiyesi’ni bitirdikten sonra bir ara medrese okudu, istanbul dar-ül muallim okulunu bitirdi. öğretmenlik, okul müdürlüğü ve milli eğitim müdürlüğü yaptı. 1920’den itibaren 7. dönem milletvekili seçildi. türkçe’nin sadeleşmesi alanındaki çalışmaları ile tanınan besim atalay, 1926’da dil encümenine, 1931’de türk dili tetkik cemiyeti’ne üye oldu. 1939-1942 yıllarında ankara dil ve tarih coğrafya fakültesi farsça profesörlüğünde bulundu. başlıca eserleri; maraş tarihi ve coğrafyası, türk büyükleri veya türk adları, türk dili kuralları, türkçemizde men-man, türk dilinde ekler ve kökler üzerine bir deneme, türkçe’de kelime yapma yolları, kur’an tercümesi, türk halıcılığı ve uşak halıları’dır.
• etnografya muzesinde sahsina ait parcalardan olusan bir bolum mevcuttur. mustafa kemal tarafindan tertip edilen ve 1932 yilinda gerceklestirilen 1.türk dil kurultayı'na katilmistir. türk dil kurumu baskanligi da yapan atalay, divanü lugat-it türk ve tanrı kitabı ismiyle kuran-ı kerim'i turkiye turkcesine de cevirmistir. turk dilbiliminin onemli sahsiyetlerinden.
  
  tedai etmeden mütevellit (bkz: pertev naili boratav)
• müdafaayi hukuk cemiyeti’nin kurucularından, kütahya bağımsız milletvekili olarak meclise girmiş ve yedi dönem milletvekilliği de yapmış türk dilbilimci, yazar, politikacı.
• 1945 yılında tbmm'de tartışılan adnan menderes ve arkadaşlarının cansiparane muhalefet ettikleri toprak reformu kanun tasarısı ile ilgili konuşmasında :
  
  "arkadaşlar, biz cumhuriyet kurulalıdan beri birçok inkılap geçirdik... toprak inkılabına gelince işin rengi değişti" diye başlamış sonrasında ise "arkadaşlar şunu bilmelidir ki, bu kanun... keseye dokunur keseye. zannedersem fazla bağırtı da keseye dokunduğu içindir" diyerek bitirmiştir.
  
  edit:imla
• türk dil âlimi ve yazar.
  
  uşak’ta doğdu, ilk ve orta öğrenimini burada yaptı.
  
  asıl şöhretini türk dili sahasında yayımladığı tercüme ve telif eserlerle yapan besim atalay’ın faaliyetleri arasında en önemlisi dîvânü lugati’t-türk tercümesidir.
• 40'larda yaptığı divan-ü lügat'it-türk çevirisi çok önemlidir.
• divanü lugati't-turk adlı kitabı ilk defa latin harflerine aktarmış şahıs. 1943.