benlik psikolojisi

• self psychology
  yirminciyüzyılda psikanalize getirilen en kökten yaklaşımdır.
  chikago psikoanaliz enstitüsü hocası (institute for psychoanalysis) aslen viyanalı heinz kohut (1913-1981)'un bu yeni yaklaşımın en etkili ve önemli teorisyeni olduğu söylenebilir. 1984'de american journal of psychiatry dergisinde yayımlanan bir makalede, psikiyatristlere son on yılda alanlarındaki en önemli gelişmeler üzerine düşündükleri sorulmuş. yanıt verenler tarafından on üç kitap ve bir dergi makalesi en önemli yayınlar olarak seçilmiş ve yalnızca kohut iki çalışmasıyla zikredilmiştir: "kendiliğin çözümlenmesi" ve "kendiliğin yeniden yapılanması".
  
  kohut’a göre psikiatrik tedavinin asıl amacı benlik bütünlüğünü koruyabilmeye yöneliktir. ebeveynden gelen onaylayıcı tepkiler normal bir gelişim için büyük önem taşır ve çocuğun kendisine önem verebilmesini sağlar. ebeveyn onaylayıcı tepkiler vermediğinde, çocuk bütünlük duygusunu sürdürmede ve kendine olan saygısını korumada güçlük çeker. bütünlüğünü koruyamayan çocuk umutsuzluk içinde kusursuz olmaya ve "performansı" ile ebeveynini etkilemeye çalışır. bu daha ileriki yaşlarda tanımlamakta güçlük çektikleri bir çöküntü ya da ilişkilerindeki doyumsuzluk olarak belirirse de artık kişi dağılmış benliğinin neden bu arazları gösterdiğine tanım koyamaz ve öte yandan kendilerine verdikleri değer, çevrelerindeki insanların tepkilerinden kolayca etkilenebilir.
  daha ileri giderek benlik (self) psikolojisine göre, uyuşturucu kullanımı, cinsel davranış sapmaları, yemek yeme nöbetleri gibi bir çok belirti davranışı, dağılma eğiliminde olan benliğin iç uyumunu ve bütünlüğünü koruma ve sürdürme amacıyla alınmış acil önlemlerin anlatımıdır.
  bugün benlik psikolojisi en kuvvetli psikanalitik ekollerden biridir. özellikle a.b.d.de çok sayıda klinisyen benlik psikolojisini yakından izlemektedir. son yıllarda sayısı artan çok sayıda enstitüde benlik psikolojisine dayalı psikanalitik eğitim verilmektedir.
  öte yandan ekol ölçülebilir değer ve tanılar üzerinden hareket etmediği için psikiatriyi bilimsellikten uzaklaştırdığı seklinde eleştirilmektedir.
  kaynakça:
  http://freud.hypermart.net/cagdas_psikanaliz.htm
  http://www.selfpsychology.org/…s/strozier/index.htm
• (bkz: insan olmak)
• heinz kohut'un kendilik psikolojisi, nesne ilişkileri okulundan sonra, freud'un dürtü/savunma modelinden ikinci önemli epistemolojik kopuşu temsil eder. psikanalitik kuramın odağında cinsellik ve saldırganlık dürtüleri yerine narsistlik gereksinimlerin yerleşmesi, analist-analizan ilişkisinin de baştan kurgulanmasını, tekniğin merkezinden empatinin oturmasını beraberinde getirir. yorum deneyime yaklaşırken, mahrum bırakan "baba-analist"in yerini de, gerektiğinde besleyen "anne-analist" alır. artık analiz odasındaki tek ilişki aktarım-karşı aktarım ilişkisi değildir.
  (bkz: kendilik psikolojisi)
• babası olan kohut'un klasik psikanalizde önsel olarak kabul edilen "nesnel gözlemci"liği 19.yy pozitivizminin bir uzantısı olmakla eleştirerek, analistin gözlem tarzını her daim etkilediğini kabul ederek sadece terapotik yöntem olarak değil kuramsal bilginin kaynağı olarak da "empati ve içgörü" yü önermesiyle göreli bilim anlayışına yakın duran psikanalitik ekol. kısa süreli psikodinamik teori ve pratiğinin temeli, bugün için psikanalizin en güçlü koludur.
• "insan ilişkilerinde bir tür manager mantığı ile hareket eden karşısındakini hep yönetmeye çalışan birisidir" der canguilhem ego psikologları hakkında.
  
  benlik psikolojisinin, anna freudculuğun, etkilerinden en fazla zarar görmüş olanlardan biri, lacan ise;
  "-bu tür etkilerin nasıl bittiğini bilirsiniz. teknokrasinin amaçlarına git gide boyun eğen şirketlerin, iş bulamayan öznelerin psikolojik denetimleri ile mevcut toplumda var olan kadroların içerisine katılarak "evet efendim, sepet efendim" demelerini sağlamak. freud'un keşfinin bir anlamı varsa, o da böyle bir tutuma kökten karşı gelmektir." der anne-psikologlar, yeni rahipler, adaptasyon uzmanları hakkında konuşurken.
• benlik (bkz: heinz hartmann) (bkz: ego psychology) (bkz: ben psikolojisi)
  
  kendilik (bkz: heinz kohut) (bkz: kendilik psikolojisi) (bkz: self psychology)
• “kendilik psikolojisi” kohut'un öncülüğünde gelişen çağdaş psikanalitik kuramlardan
  biridir. kohut, (kuramı ilk ortaya koyduğunda kendiliği (self), benlik (ego) içinde yer alan bir kendilik tasarımı (self representation)-kişinin kendini algılayış biçimi ve kendisiyle ilgili imgeler bütünü- şeklinde düşünmüştür. ikinci kuramında ise kendilik, bir üst örgütlenme, “kişiliğin çekirdeği, algıların ve girişimlerin merkezi” şeklinde nitelendirilir ve tüm psikopatoloji alanına açıklama getirmeyi hedefler (kohut 1977). kendilik nesneleri (self objects), kendiliğin bir parçası, bir uzantısı olarak algılanan nesnelerdir. kendilik nesneleri; anne-baba, daha geniş anlamıyla da çocuğun yaşamında önem taşıyan, çevresinde bulunan kişilerdir. psikanalizin bütün dallarının ana maddelerinden birisi yetişkinlerin psikolojik sorunlarının çocukluktan beri biriken çıkmazlar ve eksiklikleri yansıtmalarıdır. bunlar çocukluğun ne kadar erken dönemlerinde yaşanırsa, yetişkinlere hasar veren ve nüfuz eden etkileri de o denli artar. en iyi koşullar altında dahi özdeğer, özsaygı ve kendi hakkımızdaki ideallerimizle ilgili sorunlar bir hayat boyu sürer. hepimiz özdeğer duygumuzda diğerlerinin bizi onaylamasına bağlıyız. kendilik psikolojisi hakkındaki alan yazınının anlaşılması biraz güçtür, ama dayandığı fikirler çok basittir. hepimiz yaşamımızın ilk yıllarında, bizi yatıştıran, kendimizi iyi hissettiren ilişkiler sayesinde bütünlük
  duygumuzu kazanmaya başlarız. eğer bunu beceremezsek, yaşamımız boyunca önemli zorluklar ortaya çıkabilir.
• insanı yaşamı boyunca zorlayan bir duygudurumu. zor hayatlar yaşayan insanların yaşam-ölüm arasında adeta pin pon topu gibi gidip gelmesine neden olur. benliği onu daima hayatta kalmaya zorlar.
• heinz kohut tüm psikopatolojinin kendilikteki kusurlara dayandığına ve ''kendilik kusurlarının, çocuklukta kendilik nesnesi ile olan ilişkilerin bozulmasından kaynaklandığına'' inanmıştır.
  çocukluğun ilk dönemlerinde yetersiz ebeveyn desteği sonucu dağılma eğilimine karşı savaşırız. bunu da iki tür transferans geliştirerek yaparız. bunlardan ilki ayna transferanstır. burada kişi sürekli olarak terapistin onayını bekler. diğeri de idealleştirerek transferans yaşamaktır. burada ise terapistin süper güçleri olduğuna ve bizi hemen iyileştireceğine inanırız. tüm süreç boyunca çabamız kendimizi dağılmaktan korumak ve psikolojik ölümümüzle yüzleşmekten kaçınmaktır.
  self psikolojinin temel amacı benlik bütünlüğümüzü koruyabilmeye yöneliktir.
• heinz kohut, bu disiplinin ilahı gibi bir şeydir.