bengi dönüş

• (bkz: sonsuz döngü), (bkz: nietzsche)
• nietzsche'nin ortaya attığı bu kavram uyarınca, insan yaşamı sonsuza dek baştan sona aynı biçimde tekrar edecek belirli bir bütündür. filozof, insanın bir çeşit kavranılmaz özgürlüğe kavuşabilmesi ve birşeyleri anlamlandırması uğrunda yapması gerekenin yaşamını her şeyiyle onaylamasından geçtiğini söyler. kendini ve tüm olup biteni o şekliyle evetleyen insan üst insan olarak addedilen mertebeye ulaşır. ancak bengi dönüşün çözülemedik noktası içerdiği tehlikedir ki bu çelişki kendini şu şekilde gösterir: belli aşamaları atlayan insan, ulaştığı noktanın ardından sürekli aynı başlangıç noktasına dönecek ve aynı engelleri sayısız defa aşmak durumunda kalacaktır. bunun önüne geçmede şu anki en büyük atılım tanrı engelini ortadan kaldırmak olmalıdır. ancak bu şekilde bengi dönüş ve üst insan felsefesi yanyana gidip sağlam bir temel kurabilir.
• (bkz: yanmak)
• garip bir kavramdır. nietzsche bu kavramla, evrenin ve zamanın sonsuz bir döngü süreci içinde olduğunu ve yaşanan herşeyin sozsuza kadar tekrar tekrar yaşanacağını iddia eder. bununla birlikte insanların bu sonsuz döngüyü farkedemeyeceği de belirtilir. bu durumda nietzsche'nin bu kavramı nasıl farkettiğini anlamak ya da farkedilmesi mümkün olmayan bu paradigmanın doğruluğunu kanıtlamak veya çökertmek mümkün değildir. ayrıca böyle bir şey gerçekten var olsa bile hiç bir insan tarafından algılanamayan ve hiç bir şeyi değiştirmeyen bu olgu üzerine tartışmak pek anlamlı olmasa gerek.
• sonsuza kadar yinelenme düşüncesi. yüklerin en ağırı diyor, nietzsche. bu yüzden hafiflik/ ağırlık karşıtlığı bütün karşıtlıkların en gizemlisi, en çift anlamlısıdır. bu fikir yıllar sonra bir büyük romanın doğmasına araçlık etmiştir.
  (bkz: varolmanın dayanılmaz hafifliği)
  
  sivil sözlük alıntısıdır.
• bengi dönüş fikrinin fitilini ateşleyenler için nietzsche ecce homo'da stoacılar ve herakleitos, der.
• nietzsche gibi zeki bir adamın basit bir paradoks neticesinde böyle bir felsefeye bağlanabileceği biraz saçma geliyor. nietzsche'nin kastettiği, her şekilde bir döngünün mevcut olacağıdır. isterseniz 50 yıl öncesinin bir gazetesine göz gezdirin, o zaman da siyasi anlaşmazlıklar, tecavüzler, açılışlar, bayramlar..vs mevcuttu. yapılması gereken sosyal tabakayı ve alışkanlıkları değiştiren taşları fark etmektir. bir dahaki sene de 19 mayıs kutlaması yapılacaktır, tecavüzler olacaktır. bu hayat felsefesinin anlaşılacağı şekilde en güzel örneği futbol üzerinden verilebilir. şampiyonlar ligine giden türk takımların gruptan çıkamadan elenmesi yine yaşanacaktır. daha da ötesi fenerbahçeli taraftarlar takımlarının şampiyon olduğunu sanıp tekrardan sevineceklerdir. bu döngülerin önüne geçilemez. bengi-dönüş'ün faydası, taşların hareket ettiği anı yakayalabilmek ve mazideki hemen herşeyin bir dahaki sene de bundan sonraki senelerde de bir daha yaşanacağını bilerek ona göre davranışlarımıza bir değer vermek. yani fenerbahçeli taraftar, takımının hiçbir zaman türkiye kupasını kazanamayacağını baştan kabul edebilirse daha az acı çekecektir ki bu da " kaderini sev" diye tabir edilen amor fati felsefesine götürür fenerlileri. yazgısını seven dünyayı sevebilirmiş derler.
• bengidönüş'ü olanaklı kılan varlık değil, oluş'tur, der nietzsce, yani oluşa'a evet deyiş...
• bengi dönüş, insan yaşamının baştan sona tekrar tekrar yineleyeceğini idda edder. nietzsche bu düşüncesini temellendirmemiş olsa da ben deneyeceğim:
  
  evrenimizin sonu hakkındaki teorilerin bir kısmı, evrenin içine çökerek, yeni bir büyük patlamayla yeni bir evren yaratacağını savunur. gerçekten her sona eren evren bir sonrakinin başlamasına sebep oluyorsa (cyclic model), sonsuza kadar yeni evrenlerin oluşacağını söyleyebiliriz. o halde sonsuz defa atılan sonlu yüzeye sahip bir zarın seçtiğimiz bir yüzeyinin, gelecek bir zamanda mutlaka tekrar geleceği gibi; şu an yaşamakta olduğumuz evren de, birbirini izleyen sonsuz sayıdaki büyük patlamaların birinin sonucu olarak, tekrar oluşacaktır. eğer bu önerme doğruysa ben bu yazıyı daha önce defalarca yazdım ve sonsuz defa daha yazacağım ve bu evrende bu önermenin doğru olup olamadığını bilmediğim için hiç bir zaman bilmedim ve bilmeyeceğim.
  
  her ihtimale karşı gelmiş ve gelecek evrenlerdeki bütün oluşumlarıma tıpkı onların yaptığı ve yapacağı gibi evrenler arası selam yollamak nezaket gereği yerinde olur: selam!
• sindirimi zordur. hayatta yapılan seçimlerin hepsine tutkuyla bağlılık ister. aksi takdirde işlevini yitirir.
  
  özetle şudur (bkz: imho);
  
  yıllar geçmesine rağmen senin içinde/dışında sabitlenen, rotasını bulmuş hislerle/davranışlarla dolu bir hayatın var. bunlar sen'in, sen olmaklığından ileri gelen şeyler. yaşamın devam ettikçe de senin olmaya devam edecek. sen sen'e geri döneceksin, akış olduğu sürece. kendine akabildiğin sürece. pişmanlık duymazsan, geçmişine küfretmezsen, sen'i tekrar tekrar yaşayacaksın. yaşadıkça tekrar isteyeceksin. öylesine bir amor fati. işte bu sistem oturduğu zaman süreç tamamlanıyor. beng'e dönülüyor.