bar hebraeus

• (bkz: gregorius bar-hebraeus)
• abu-l farac ya da bar hebraeus veya ebü'l ferec ibnü'l ibri (d. 1225, malatya - ö. 30 temmuz 1286, meraga), 13. yüzyıl anadolu'sundaki selçuklu yönetiminde bulunan melitene'de (günümüz malatya’sının eski merkezi) yaşamış felsefeci, tarihçi, şair, gramer uzmanı, müfessir, ilahiyatçı ve dönemin süryani katolikos'u.
  
  bazı kaynaklar ondan "rönesans adamı" olarak bahseder. aslen yahudi olan bar hebraeus sonradan monofizit öğretiyi benimseyerek hıristiyan olmuş ve süryani/yakubi kimliğini benimsemiştir.
  
  asıl adı aaron olan dönemin önemli fizikçilerinden harun el-mala?i'nin oğludur. buna bağlı olarak da toplum içinde ilk tanımlandığı isim de ebu'l-faraj bin harun el-mala?i olmuştur.
  
  bir piskopos olarak ise yazılı kaynaklarda grigori adıyla karşımıza çıkar. batı asurca'da (süryanice) "bar hebreyo", doğu asurca'da ise "bar hebreya" olarak tanınır.
  
  "ibranioğlu" anlamına gelen bu ad, onun doğduğu andaki kökenlerine bir gönderme niteliğini taşır. kaynaklara göre ismindeki "ebra" kökü onun melitene, harput ve günümüz diyarbakır'ı olan amida arasında bir yerde doğduğuna işaret etmektedir.
  
  uzmanlık alanlarında sayısız çalışmalar yapmış, araştırmalarını titizlikle gerçekleştirmiştir. çalışmalarının çoğu süryanice'dir. bunun yanında arapça olanlarına da rastlanır.
  
  bar hebraeus, babasının himayesi altında tıp eğitimi almıştır. buna karşın çeşitli ilim dallarına ilgi göstermiştir.
  
  antakya ve tripoli arasında geçen gençliğinde çeşitli kültür ve dinlerden insan tanıdı.
  
  din değiştirmesinin ardından 1246'da yakubi patriği ıgnatius ıı tarafından kutsanarak gubos piskoposluğuna atandı. bir süre lacabene'de yaşadı. 1252'de halep diyakozluğuna atandı. ıgnatius ııı tarafından ise doğu kiliselerinin baş piskoposluğuna atandı. bu makama getirilmesi kendini geliştirmesi açısından önemli avantaj sağladı. görevinden ötürü çeşitli yerlere seyahat edebiliyor, çeşitli kütüphanelerde ilgisini çeken konularda araştırma yapabiliyordu. orta doğu'ya yapılan moğol saldırılarına rağmen çalışmalarını sürdürebildi.
  
  1286'daki ölümünün ardından musul'da toprağa verildi. assemani bibliyografyası içinde bulunan ve kardeşi bar suma tarafından yazılmış olan biyografisi yaşamı hakkında önemli bilgiler sunar.
  görsel
• (bkz: abu'l farac)
  (bkz: abu'l farac tarihi)
• "bar hebraeus'un anlattığına göre, selçuk'un babası tukak^* (timür-yaylı), hazar kağanının ordusunda komutandır. onun ölümünden sonra hanedan sülalesinin kurucusu olan selçuk, kağanın sarayında büyütülmüştür. selçuk dik başlı bir gençtir. kağanla konuşurken kafa tutar gibi davranmaktadır. katun, yani kraliçe bu işten hiç hoşlanmaz. bunun sonucu olarak selçuk saraydan uzaklaşır ya da uzaklaştırılır." arthur koestler - the thirteenth tribe
• ibrani ismi bar hebraeus, müslümanlar arasında ismi ebü-l ferec veya ibnü'l ibri olan malatyalı yahudi tıp adamı, ilahiyatçı, tarihçi.
  
  abimizin tıp bilgisi ibrani tıbbı,
  ilahiyatı süryani ortodoks ilahiyatı,
  tarihçiliği müslüman tarihçiliği,
  tuttuğu takım malatyaspordur. aslında xiii. yüzyıl ortadoğusunun nasıl geçirgenliğe sahip olduğunun ve entellektüel yetiştirmeye ne kadar müsait bir ortama sahip olduğunun kanıtıdır. şimdi dünyanın her yerinde saçma sapan şartlar var bi bok yetişmez bu dünyada. din mensupları farklı din mensuplarından nefret ediyor, dinsizler hepsinden nefret ediyor daha kötüsü her biri bir diğerinin temel bilgilerinden yoksun. xiii. yüzyıl münevveri ebül-l ferec abimiz gibi olur, bize de orhan pamuk'u yuttururlar entellektüel diye. siz yer misiniz? ben yemem.
  
  neyse türk tarihi kurumu sağolsun abimizin tarihu muhtasari'd-düvel isimli eserin son cildini okuyabildim. moğol mezalimi için başucu eserlerinden birini yazmış. dönemde var olmayan tarafsız kalem çok nadir rastlanan bir şey ki hala rastlanamıyor. tek sıkıntısı moğol hatunlarını zırt pırt hristiyan yapıyor. belki doğrudur bilemiyorum ama sıradan hepsini vaftiz etmiş.