ali suavi

• 1839-1878 yılları arasında yaşamış gazeteci, yazar, inkılapçı, ihtilalci bir kişi. türkiye dışındaki ilk türkçe muhalefet gazetesi muhbir'i çıkarttı. 2inci abdülhamid ile bir türlü yıldızı barışmadı. bir ara abdülhamid onu baş danışmanı yaptı, kütüphaneciline getirtti. galatasaray lisesi müdürlüğü yaptı. daha sonra abdülhamid'in gözünden düştü, bunun nedeni ise abdülhamid'in kişileri etkisizleştirme politikasındandır. ali suavi'nin en meşhur icraatı, hayatını kaybettiği 20 mayıs 1878 günü yaptığı meşhur çırağan sarayı baskını'dır. bu baskının nedeni bir türlü tam olarak aydınlanamadı. konu ile ilgili birçok belgeyi kendisinin ingiliz asıllı eşi^* yaktı. ama baş neden olarak ali suavi'nin 5.murat'ı tahta taşımak istemesi olarak gösteriliyor.
• olumune sebep olan copun (daha dogrusu, odunun) sahibi, ikinci abdulhamit tarafindan "pa$a" unvaniyla odullendirilmistir.
  (bkz: yedi sekiz hasan pasa)
• türkçülük akımının ilk eylemcisi kabul edilir.
• 1865'de yeni osmanlılar adıyla kurulan örgütte bulunan namık kemal, ziya paşa gibi aydınlardan bitanesi. ali suavi cumhuriyetten yazılı ve sözlü olarak sözeden ilk kişidir.
• (bkz: ali suavi sokak)
• (bkz: jön türkler)
• çırağan sarayı baskını sırası başına şak diye yediği sopayla beyni dağılan çılgın türk
• osmanlı halkı olarak kabul edilen istanbul insanının arasından çıkmış, döneminin iki aydınından biridir.diğeri ise şinasidir.edebiyaçı kişiliğinden çok gazeteci kişiliği ön plandadır.babası esnaf olan ali suavi, eleştirilerinin hükümetin istekleriyle çatışması üzerine muhbir kapatılınca kastamonu'ya sürülür, oradan paris'e kaçar.londrada muhbiri tekrar yayın hayatına geçirince söylediği 'muhbir, doğru söylemenin yasak olmadığı bir memleket bulur, yine çıkar' sözü onun mücadeleci kişiliğinin kanıtıdır.paristeki yeni osmanlıların para kaynağı mısır şehzadesi mustafa fazıl paşanın, padişahla anlaşmasından dolayı yeni osmanlıların istanbula geri dönmesi üzerine, eski arkadaşları için 'fazıl paşa maaşlıları' der ve yeni osmanlıların amacını tek başına yüklenir.bildiğim kadarıyla osmanlı devletinde laikliği ilk benimseyen aydındır.döneminin aydınları gibi sözde sade ve yalın türkçenin destekçisi olmayıp en bilinçli uygulayıcıları arasındadır.
• koca mustafa paşa'nın meşeli mescit caddesi üzerinde adına yaptırılmış bir ilk öğretim okulu vardır.
• 1869 yilinda paris'te cikardigi `ulum gazetesi`'ndeki bir kac sayida "tarih-i efkar" basligi ile sokrates oncesi felsefeyi islemistir. yazdiklari bati tarzinda turkce bir felsefe tarihinin ilk ornegi sayilabilir. konulari sadece aktarmamis kendi bildigi seyler ile kiyaslamalar ve yorumlar da yapmistir. turkcesi de arapca felsefe terimleri disinda gayet anlasilirdir. kullandigi kaynaklardan olsa gerek bazi soylentileri de bilgi gibi vermistir.