• sisme kurami evreni mumkun kilan dinamiklere aciklik getiren bir teoridir. evrenin suruklenen gazlardan ve ucsuz bucaksiz, zaman ve boyutsuz bir karanlik olmadigini, ve madde kumeleri ve yildizlarin nasil olustugunu aciklar.
    1979 yilinda parcacik fizikcisi alan guth tarafindan ortaya atilmistir.
    yaratilis anindan** 10^-43 saniye sonrasina bakildiginda evren mikroskopla ancak gorulebilir boyuttatir. ancak cok kisa bir sure sonra evren ani ve katlamali bir buyume surecine girer, yani her 10^-34 saniye icerisinde kendini ikiye katlar.
  • (bkz: şişme bebek)
    (bkz: air doll)
  • dogru olduguna dair kanit bulunan teori. kozmik mikrodalga arkaplan isimasi kapsaminda bulunan sinyaller yercekimi dalgalarinin (bkz: gravitational wave) varligini kanitlar nitelikte. new york times'da cikan haber daha genis ve detayli bir bicimde bulusun buyuklugunu anlatmaktadir.

    bu teorinin kaniti, evrenin her an genislemekte oldugununda kanitidir. yercekimi dalgalarinin varligi einstein'in gorelilik teorisinin bilinmeyen en son parcasinin da var oldugunun ispatidir.
  • kuran'i kerim'in zariyat suresi 47. ayet'inde bahsedilen buyuk olasilikla bu teoridir. "göğü, gücümüzle biz kurduk; şüphesiz biz onu genişleticiyiz."

    edit:imla
  • oto lastikçilerinin günlük faaliyetlerinde temel aldıkları bilimsel bilgi külliyatı.

    (bkz: önler 28 arkalar 30)

    .
  • evrensel dilde inflation theory olarak geçen ve alan guth ile andrei linde'nin ortak çalışması olarak vücut bulan şişme kuramı, kainatın ilk zamanlarında oluşan yerçekimi dalgalarının gözlemlenmesi sonucu geçtiğimiz günlerde doğrulandı. tabi hala birkaç ekstra gözlem gerekiyor ama sonuçta içinde bulunduğumuz şu günler dünya kozmoloji tarihine altın harflerle yazılacak olan günler.

    modelin asıl adı inflationary hot big bang model. ilgili makalelerde bu şekilde geçiyor.
    tık

    kuramın desteklediği asıl fikir, evrenin başlangıçta bir nokta boyutunda olduğu ve zamanla katlanarak büyüdüğü; önce ikiye, sonra dörde derken katlana katlana bu hale geldiği. henüz kaç katlanma yaşandığını kestiremiyoruz, ancak hesaplamalar için yeterli dataya sahip olduğumuzda bunu da öğrenebileceğiz.

    durumun ciddiyetini anlatmak için bir de şuradan gireyim, şişme kuramı, big bang*in temeli. yani patlamayı yaratan şey aslında inflation.

    linde'nin teorisini kutlayışı için de buraya bir tık.

    kainatla ilgili bilgilerin açığa çıkışının bu denli ivmelenişi inanılmaz umut verici.
  • şurda, our mathematical universe isimli güzide kitabın, bu teoriyle ilgili kısmına erişilebilir. bu konuda yazılmış benim bildiğim en güncel ve en başarılı popüler bilim kitaplarından biridir.
    http://space.mit.edu/…ark/pdf/inflation_excerpt.pdf
  • michio kakuya göre bize paralel evrenler düşüncesini dayatan kuram.

    "şişme, geleneksel kozmolojinin parçacık fiziğindeki gelişmeler ile kaynaşmasını temsil eder. ...mantıksal olarak varılan sonuca bakıldığında şişmenin, evrenlerin başka evrenlerden filizlendiği, sürekli büyük patlamaların gerçekleştiği, kesintisiz ve sonsuz bir durum olduğu anlamı çıkıyordu. ...yani evrenin yaratılmış olma olasılığını itiraf ettiğimiz anda, sonsuz sayıda evrenin yaratılmış olma olasılığına çıkan kapıyı da açarız. ...bir başka deyişle, kuantum dalgalanmalarının evrene uygulanmasına giden kapıyı bir kez açarsak paralel evrenler olasılığını da kabul etmeye zorlanırız. görüşünüşe göre seçim şansımız pek yok."
  • 13.8 milyar yasindaki evrenin capinin 27.6 milyar isik yili olmamasinin nedenidir. ayrica enerjinin korunumu yasasinin da genis zaman skalasinda gecersiz kalmasidir.
  • bu doğruysa gözlemleyebildiğimiz evrenin dışında da bir( ya da birden fazla) gözlemlenemeyen ve zamanla ufalan evrenler olmalı.
hesabın var mı? giriş yap