1989

• hayatı anladığım sene. ama konuşamadığım için anlatamamıştım. sonra unuttum gitti.
• türkiye 1989 yılında gün gün şu olayları yaşamıştır:
  
  4 ocak: devlet bakanı ve başbakan yardımcısı kaya erdem, görevinden istifa etti.
  15 ocak: bülent ecevit, dsp genel başkanlığı'na seçildi.
  
  18 ocak: işadamı asil nadir, gelişim yayınları'nı satın aldı.
  
  20 ocak: asil nadir, güneş gazetesi'ni de satın aldı.
  
  22 ocak: türkiye güzeli meltem hakarar, moskova'da düzenlenen uluslararası güzellik yarışması'nda birinci oldu.
  
  25 ocak: bir organize suç örgütünün, türkiye ile ingiltere arasında böbrek ticareti yaptığı ortaya çıkarıldı.
  
  6 şubat: shp, 'kürtler ayrı bir halktır' dediği öne sürülen malatya milletvekili ibrahim aksoy'u partiden geçici olarak ihraç etti.
  
  9 şubat: banker kastelli olarak tanınan cevher özden, konkordato ilan etti.
  
  7 mart: anayasa mahkemesi, üniversitelerde uygulanan türban serbestisini anayasa'ya aykırı bularak ilgili kanunları ve kararları iptal etti.
  
  10 mart: anayasa mahkemesi'nin kararı üzerine, istanbul, ankara, bursa ve adana'da protesto gösterileri yapıldı.
  
  12 mart: türban yasasının iptali nedeniyle yurdun çeşitli yerlerinde yapılan gösteriler bugünde devam etti.
  
  15 mart: galatasaray, cezası nedeniyle, almanya'nın köln şehrinde oynadığı şampiyon kulüpler kupası çeyrek final rövanş maçında monaco ile 1-1 berabere kalarak yarı finale çıktı. ilk maçı galatasaray, monaco'da 1-0 kazanmıştı.
  
  26 mart: erken yerel seçimler yapıldı. shp (%28.2 oy) 39 il belediye başkanlığı, dyp (%25.6 oy) 16 il belediye başkanlığı, anap (%21.9 oy) 3 il belediye başkanlığı, rp 5 il belediye başkanlığı ve mçp 3 il belediye başkanlığı kazandı. bir ili bağımsız aday kazandı.
  
  29 mart: siirt bağımsız milletvekili zeki çeliker ile anap milletvekili idris arıkan'ın tbmm koridorlarındaki tartışmalarını ayırmaya çalışan dyp siirt milletvekili abdülrezzak ceylan, idris arıkan'ın silahından çıkan kurşunla vurularak öldü.
  
  31 mart: turgut özal, 12 bakanı hükümet dışı bıraktı.
  
  2 nisan: istanbul'da, gece yarısı, okmeydanı'nda bulunan eska, fındıklı'da bulunan sabancı holding ve şişli'de bulunan enka binalarında ard arda patlamalar meydana geldi, olayı dev-sol üstlendi.
  
  3 nisan: bitlis'te belediye başkanlığı'nı, oyların eşit çıkması üzerine çekilen kura sonucu anap adayı kazandı.
  
  11 nisan: tokat'ın dyp'li belediye başkanı, 400 dolayındaki hayvanı katlettirerek hayvanat bahçesi'ni kapattı.
  
  17 nisan: beşiktaş'ın eski milli oyuncusu hakkı yeten (baba hakkı) öldü.
  
  18 nisan: türkiye'de ilk tüp bebek, izmir'de ege üniversitesi tüp bebek merkezi'nde dünyaya geldi.
  
  19 nisan: galatasaray, şampiyon kulüpler kupası yarı final müsabakasında, ilk maçta 4-0 yenildiği romanya'nın steau bükreş takımıyla istanbul'da 1-1 berabere kalarak kupadan elendi.
  
  25 nisan: karayollarında çalışan 120.000 işçi, bütün türkiye'de çıplak ayakla yürüyerek, içinde bulundukları zor durumu protesto ettiler.
  
  29 nisan: fransa cumhurbaşkanı mitterand'ın eşi danielle mitterand, peşmergelerin yaşantısını görmek üzere türkiye'ye geldi.
  
  1 mayıs: polis, istanbul'da izinsiz olarak 1 mayıs'ı kutlamak isteyen göstericilere müdahale etti.çıkan olaylarda 1kişi öldü, onlarca kişi yaralandı, 400'den fazla gösterici gözaltına alındı.
  
  20 mayıs: sovyet yüzbaşısı aleksander zurev, sscb hava kuvvetleri'nin en gelişmiş uçağı mig 29 ile türk radarlarına yakalanmadan trabzon havaalanı'na mecburi iniş yaptı. uçaktan yaralı olarak çıkan zurev, abd'ye iltica talebinde bulundu.
  
  21 mayıs: bulgaristan, ülkesinde yaşayan bulgar vatandaşı türkleri avusturya üzerinden zorunlu göçe tabi tutmaya başladı. çoluk çocuk demeden binlerce türkü yollara döken bulgaristan, türkiye'nin bütün uyarılarına rağmen göçü durdurmaya yanaşmadı.
  
  23 mayıs: siirt'in eruh ilçesinde pkk militanları ile güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada 2 askerimiz şehit oldu, 19 terörist ölü olarak ele geçirildi.
  
  24 mayıs: gıda maddeleri başta olmak üzere, pek çok sayıda tüketim malının ithalinde uygulanan gümrük vergisi oranları önemli ölçüde düşürüldü.
  
  31 mayıs: işadamı mete has ve eşi feyzal has, verdikleri çeklerinin karşılıksız çıkması üzerine tutuklandılar. ertesi günü 60 milyon lira kefaletle serbest bırakıldılar.
  
  1 haziran: erzurum'un hınıs ilçesinde bir polis memurunu döven 3 kişi kurşunlanarak öldürüldü.
  
  2 haziran: bulgaristan, 20 gündür avusturya üzerinden sürdürdüğü zorunlu göçü direkt türkiye üzerinden yapmaya başladı. kapıkule ve dereköy sınır kapılarında tam bir insanlık dramı yaşanıyor, binlerce kadın, çocuk, yaşlı türk, aç ve sefil bir halde, bir an önce türkiye'ye geçebilmeye çalışıyor.
  
  6 haziran: cumhurbaşkanı kenan evren, hükümetin iran'ın dini lideri humeyni'nin ölümü üzerine aldığı tüm yurtta bayrakları yarıya indirme kararına uymayacağını belirtti ve çankaya köşkü'ndeki bayrakları indirtmedi.
  
  7 haziran: bulgaristan'ın sınırdışı ettiği 2.000 dolayında soydaşımız türkiye'ye geldi.
  
  12 haziran: fenerbahçe 1. lig şampiyonu oldu.
  
  13 haziran: bulgaristan'ın zorunlu göçe tabi tuttuğu türklerin sayısı 12.000'i buldu.
  
  14 haziran: kapalı yerlerde, her türlü toplu taşıma araçlarında ve bekleme salonlarında sigara içmeyi yasaklayan kanun kabul edildi. bu kanunla sigara reklamı yapmakta yasaklandı.
  
  15 haziran: aksaray, bayburt, karaman ve kırıkkale il yapıldı. il sayısı 71'e çıktı.
  
  22 haziran: cudi dağında pkk teröristleri, 1'i astsubay olmak üzere 11 kişilik timi pusuya düşürerek şehit ettiler.
  
  24 haziran: bulgaristan'ın türk azınlığa uyguladığı baskılar ve zorunlu göç, tbmm'de bulunan üç partininde (anap, shp, dyp) katılımıyla taksimmeydanı'nda düzenlenen 'bulgaristan'ı telin mitingi' ile protesto edildi.
  
  29 haziran: akaryakıta %25 oranında zam yapıldı.
  
  30 haziran: bulgaristan'daki soydaşlarımız akın akın türkiye'ye geliyor, bulgarların binbir baskılarına ve işkencelerine maruz kalan soydaşlarımız türkiye'ye girebilmek için günlerce aç ve sefil bir halde yürüyerek geldiklerini, bulgarların kendilerine her türlü işkenceyi yaptıklarını belirtiyorlar. hükümet'in, soydaşlarımızın rahatça girebilmeleri için sınır kapılarını koşulsuz olarak açma kararına rağmen bulgarlar her türk'e türkiye'ye girmeden önce ellerinden gelen her türlü zorluğu çıkartıyorlar. kırklareli'nde kurulan göçmen misafirhanesine yerleştirilen soydaşlarımıza, yurdumuzun her yerinden ve yurtdışında yaşayan türklerden yardım yağıyor.
  
  7 temmuz: memur maaşlarına %59 ile %95 arasında değişen oranlarda zam yapıldı.
  
  16 temmuz: bulgaristan'dan gelen soydaşlarımızın sayısı 160.000'i buldu. türkiye'nin ve dünyanın bütün uyarılarına kulak tıkayan bulgaristan, göçü olanca hızıyla devam ettiriyor.
  
  17 temmuz: kara kuvvetleri komutanlığı'na org. doğan güreş atandı.
  
  18 temmuz: emlak kredi bankası'nı dolandırdığı iddiasıyla yargılanan kemal horzum tutuklanarak cezaevine konuldu.
  
  31 temmuz: türkiye, ingiliz vatandaşlarına vize uygulayacağını açıkladı.
  
  1 ağustos: mardin'in kızıltepe geçici barınma merkezi'nde bulunan peşmergelerden bir kısmı, paris'e gönderildi. bu kişileri bayan mitterand'ın seçtiği ileri sürüldü.
  
  5 ağustos: döviz alım satımı serbest bırakıldı.
  
  6 ağustos: kazı-kazan oyunu milli piyango idaresi tarafından 1.000 lira fiyatla piyasaya sürüldü.
  
  7 ağustos: bulgaristan'ın zorunlu göçe tabi tutarak türkiye'ye gelen soydaşlarımızın sayısı 400.000'i geçti.
  
  10 ağustos: bulgaristan'dan zorunlu göçe tutularak gelenlerden bazıları geri dönüyorlar.
  
  15 ağustos: gümüşhane'nin şiran ilçesi'ne bağlı kozağaç jandarma karakolu'nu basan tikko militanları, 1 astsubay, 6 er ile köyün eski muhtarını şehit ettiler.
  
  3 eylül: olağanüstü hal bölgevaliliği, 'kamu düzenine aykırı davranışta bulundukları' gerekçesiyle, siirt shp eski il başkanı zübeyr aydar ile siirt shp yönetim kurulu üyesi mehmet ali sevilgen'in, 48 saat içinde, olağanüstü hal uygulanan 8 il ile bitlis, muş ve adıyaman illerinin dışına çıkmalarını istedi.
  
  4 eylül: siirt valiliği, olağanüstü hal bölge valiliği'nin kararına istinaden, 6 kişiye daha bölge dışına çıkmaları için bildirimde bulundu.
  
  -siirt/te uygulanan 'sürgün' uygulaması, kamuoyunda büyük tepki ile karşılandı.
  
  6 eylül: içişleri bakanlığı, kamuoyunun büyük tepkisi üzerine, olağanüstü hal bölge valiliği'nden, ikinci bir emre kadar kimsenin sürgüne gönderilmemesini istedi.
  
  11 eylül: anap'lı yıldırım akbulut tbmm başkanı seçildi.
  
  12 eylül: ortaokul ve liselerde yabancı dil zorunlu ders oldu.
  
  13 eylül: erzurum'da bir akaryakıt istasyonunun duvarına 'pkk' yazdıkları öne sürülen 8 ile 12 yaşları arasındaki 11 çocuğun 8 günden beri gözaltında tutuldukları öğrenildi.
  
  17 eylül: atina'da yapılan dünya halter şampiyonası'nda naim süleymanoğlu 3 altın madalya kazandı.
  
  21 eylül: film yapımcısı ve yönetmen ertem eğilmez öldü.
  
  2 ekim: trt 3 ile gap tv yayın hayatına başladı.
  
  6 ekim: istanbul'un pendik, kartal ve kadıköy kıyılarına binlerce ölü balık vurdu. balıkların oksijensizlik nedeniyle öldükleri tespit edildi.
  
  7 ekim: 26. antalya film festivali'ni tunç başaran'ın yönettiği uçurtmayı vurmasınlar filmi kazandı.
  
  12 ekim: shp'li 7 milletvekili, paris kürt enstitüsü ile fransa özgürlük vakfı'nın ortaklaşa düzenledikleri 'kürt ulusal kimliği ve insan hakları' konulu konferansa katılmak üzere fransa'ya gittiler.
  
  17 ekim: başbakan turgut özal, cumhurbaşkanlığı'na aday olduğunu açıkladı.
  
  18 ekim: anap burdur milletvekili fethi çelikbaş, cumhurbaşkanlığı'na aday olduğunu açıkladı.
  
  19 ekim: özal'ın cumhurbaşkanlığı'na aday olmasını eleştiren anap milletvekilleri ilyas aktaş, erkan kemaloğlu ve nurhan tekinel anap'dan istifa ettiler.
  
  20 ekim: cumhurbaşkanlığı için yapılan ilk tur oylamada turgut özal 247 oy aldı. shp ve dyp milletvekilleri oylamaya katılmadılar.
  
  24 ekim: cumhurbaşkanlığı seçiminin 2. turunda dyp ve shp'liler yine oylamaya katılmazken turgut özal 256 oy aldı.
  
  25 ekim: kanlı terör örgütü dev-sol'un lideri dursun karataş ile örgütün önde gelen isimlerinden bedri yağan, sağmalcılar cezaevi'nden firar ettiler.
  
  31 ekim: meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun yeterli olduğu 3. tur oylamada dyp ve shp'lilerin katılmamasına rağmen, 263 milletvekilinin oyu ile turgut özal, türkiye cumhuriyetinin 8. cumhurbaşkanı seçildi.
  
  1 kasım: hasan celal güzel, anap genel başkanlığı'na aday olduğunu açıkladı.
  
  5 kasım: anayasa mahkemesi'nin 'türbanla derse girilemiyeceğini hükme bağlayan kararı' üzerine yurdun çeşitli yerlerinde protesto gösterileri yapılmaya başlandı.
  
  7 kasım: itü gümüşsuyu kampüsü, türban yasağını protesto eden yaklaşık 30 kişilik bir grup tarafından basıldı. grup sloganlar atarak, bildiriler dağıtıp kaçtılar.
  
  9 kasım: çankaya köşkü'nde düzenlenen törenle, 7. cumhurbaşkanı kenan evren görevini 8. cumhurbaşkanı turgut özal'a devretti.
  
  -turgut özal, cumhurbaşkanlığı görevini devraldıktan 2 saat sonra hükümeti kurma görevini tbmm başkanı yıldırım akbulut'a verdi.
  
  10 kasım: istanbul'da, türban yasağını protesto eden bir grup eylemci, basın müzesi sanat galerisi'ni basarak 150'ye yakın eseri tahrip ettiler.
  
  -shp ve dyp, cumhurbaşkanı özal'ı protesto etmek için anıtkabir'de düzenlenen devlet törenine katılmayarak kendi törenlerini düzenlediler.
  
  11 kasım: yıldırım akbulut, kabinesini açıkladı.
  
  14 kasım: bedrettin dalan, anap'tan istifa etti.
  
  15 kasım: yıldırım akbulut hükümeti güvenoyu aldı.
  
  16 kasım: anap kongresinde genel başkanlığa başbakan yıldırım akbulut seçildi.
  
  -shp, paris'te yapılan kürt konferansı'na izinsiz olarak katılan 7 milletvekilini parti'den ihraç etti.
  
  23 kasım: shp milletvekillerinden ilhami binici, cüneyt canver, arif sağ, abdullah baştürk, fehmi işıklar ve mehmet kahraman parti'den istifa ettiler.
  
  25 kasım: pkk teröristleri, hakkari yüksekova'ya bağlı ikikaya köyü'nde 21 kişiyi katlettiler.
  
  1 aralık: milletvekilleri hüsnü okçuoğlu, kemal anadol ve tevfik koçak shp'den istifa ettiler.
  
  12 aralık: tisk (türkiye işçi sendikaları konfederasyonu) genel başkanlığı'na refik baydur seçildi.
  
  15 aralık: sinema ve tiyatro oyuncusu ali şen öldü.
  
  17 aralık: türk-iş genel başkanlığı'na şevket yılmaz seçildi.
  
  19 aralık: shp ankara milletvekili kamil ateşoğulları partisinden istifa etti.
  
  20 aralık: cevher özden (banker kastelli), 6 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
  
  21 aralık: bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi olarak gelen soydaşlarımızdan 86.297'sinin geri döndüğü açıklandı.
  
  28 aralık: hükümet, üniversitelerde, türban ve başörtüsü takılmasını serbest bıraktı.
  
  (http://www.geocities.com/almanakturkiye adresinden alınmıştır.)
• yaşından fazlaca büyük gösteren kişiler ve emoların yaş ortalamasını oluşturan 90 jenerasyonundan kıl payı kurtulmuş güzel bir yıldır.
• içindeki her şarkının genel bir hikayeye hizmet ettiği bir albümmüş. genel olarak taylor'in son birkaç yılına genel bakış şeklindeymiş.
  
  şarkılara göre hikaye akışı da söyle: (kitapçıkta bazı harfler küçük yazılarak şifreli olarak verilen metinlerden oluşuyor)
  
  welcome to new york--> we begin our story in new york
  blank space -->there once was a girl known by every one and no one
  style --> her heart belonged to someone who couldn’t stay
  out of the woods -->they loved each other recklessly
  all you had to do was stay--> they paid the price
  shake ıt off --> she danced to forget him
  ı wish you would --> he drove past her street each night
  bad blood --> she made friends and enemies
  wildest dreams --> he only saw her in his dreams
  how you get the girl --> then one day he came back
  this love --> timing is a funny thing
  ı know places --> and everyone was watching
  clean --> she lost him but she found herself and somehow that was everything
• aileyle gidilen ilk yaz tatili. yüzmeyi öğrenişim, avşa sokaklarında kaybolup annemin yüreğini ağzına getirişim, ilkokula başlayıp, "ben zaten biliyorum okumayı yea" deyip sıkıntıdan patlarken çıkarma yapmayı bir türlü öğrenemeyişim.
  
  belki de ondandır hala hayatıma girenleri, paldır küldür çıkartıp, kapı dışarı edemeyişim...
• doğuştan cenabet bir neslin meydana geldiği yıl.
• efendim; o günlerin laila'ları, crystal'ları şunlardır: çubuklu 29, şamdansa (kısaca şamsa), discorium, airport, studio 54.
• doğduğum yıl.
• bi sonraki yila gecerkenki yilbasinda kar yagan senelerden biri.
  
  edit: istanbul'da.
• almanya'nın birleştiği, 20. yüzyılda, avrupa'nın göbeğinde çeşitli güç mücadeleleri yüzünden yıllar boyu birbirinden ellerinin uzanabileceği uzaklıkta da olsa ayrı yaşatılmış insanların buluştuğu, kardeşlerin gözyaşlarıyla birbirine sarıldıkları, kırk yıldır birbirini görmemiş dostların gülümseyerek ellerini birleştirdikleri yıl.