zift

• türler karışımı, kara film olduğu kadar politik, politik film denemeyecek kadar apolitik, grotesk, komik, gerçekçi, masalsı, şiddetli... javor gardev'in sinemayı pislikle temizlediği, alnını ışıttığı...
  
  güzel film!
  pis film!
• --- spoiler ---
  2008’de gösterime giren, bulgar yönetmen javor gardev'in yönettiği zift’te, kinik dış-ses (zahary baharov), komünist rejim üzerine sosyolojik saptamalara girişirken veya kendi özel tarihi üzerine absürt-trajik detayları betimlerken bile dışarlıklı bir figür olarak kalır; çünkü filmin son sequence’ı kendisini âdeta bir tabutun içinde göstermektedir. yaşanan, olan biten, mazi, ölmek üzre olan çaresiz bir adamın sayıklamaları gibi görünür. bu yönüyle, milenyumdan sonra gösterime çıkan filmler arasında dış-ses kullanımı açısından en yaratıcı örneklerden biri olarak kabul edilebilir.
  --- spoiler ---
  
  öte yandan, artık anlatıcının (narrator) da bir önemi kalmamıştır, çünkü kimlikler dağılmış, buharlaşmıştır. elbette bu yeni bir şey değil. double indemnity, gilda, murder, my sweet gibi klasiklerde öznel-kamera tekniğiyle kişisel bir bakış açısı yaratılır. zift de bu geleneğin pesimist bir devamı sayılabilir kanısındayım.
  
  ayrıca şu ifadeye bakar mısınız bir:
  "ona bakıyorum. hayattaki en yanar döner şeye: kadına."
  
  erkek-öznenin kara film tarihindeki kadın korkusunun özeti.
• petrol ürünlerinin hepsi üretildikten sonra sona kalan püsürü.
  petrol kazana boşaltılır, önce bebe emziği falan yapılır, sonra sakız şeker, sonra mandal ve traş tası, ruj ardından tükenmez kalem, mouse pad, pastel boya, çamaşır deterjanı, süper benzin, normal benzin, mazot ve süzgeçte kalanlardan da zift.
• yüzeyleri havanın etkilerine karşı dayanıklı kılmak ya da yol yüzeylerini kaplamakta kullanılan petrol kalıntısı.
• replikas'ın avaz albümünün 10. parçası. enstrümantal.
• şarkıları dinlendikçe daha da özümsenen, güzelleşen grup. müzik ortamlarımızdaki bir boşluğu doldurmuş, ışıl ışıl parlıyorlar.
• asfalt yapiminda kullanilan madde. cocukken izmirin alsancak semtinde yollarin asvaltlanacagi zift dökulecegi bu nedenle evlerin önundeki mermer merdivenler kirlenmesin diye kagitla kapåatilmasi gerektigi buyuklerimize önceden söylenmis. ben ve iki kuzenim hasari oldugumuz icin sokaga kacmak istedik. tam kapiyi actigimizda adamlar zift dökuyorlarmis nasil olmussa o yagli seyden olusan boyali bir diger madde minik damlalar halinde ustumuze basimiza sicramisti..
  zavalli teyzecigim bizi banyoya sokmus, kaynar suda bagirta bagirta yikamisti. zift denildiginde aklima hep bu anim gelir.
• (bkz: tekel bayilerinde kullanılan esrarengiz kara poşet)
• bir sahnesinde baya baya bildiğin "maytap?" kelimesini kullanarak beni "ehihihi." modlarına sürüklemiş, bulgar filmi. oscar aday adayı da olmuştur 2009'da ama ilk 5'e girememiştir.
  
  siyah-beyaz görüntüler, sonlara doğru hatunun söylediği şarkı ve hafif bir absürdlük oldukça güzel olsa da, açıkçası film bana çok da tutarlı gelmedi. mesela doktor sahnesinde insanların duydukları kötü haberleri birbirlerine anlatıp "ah, ah..." yapmaları gizli, "yoldaş, oğlum için bana para ver! hadi be hacı!" diyen dilenci kadının "yoldaş" çavuş tarafından terslenmesi aleni bir göndermeydi; keza "bulgaristan evet güzel ama rusya her türlü siker!" şarkısı da filan öyleydi. ama açıkçası filmde anlatılan hikaye ile, bu tarz göndermelerin bağlantısı -bence- hiç yok, bu göndermeleri izlemek ve hikayenin geçtiği dönem hakkında bilgi sahibi olmak -ve hatta eleştirileri izlemek- ana hikayenin oldukça uzağında; dolayısıyla bu da bana kitabın kurgusuna karışan bilmem ne dönemi edebiyatçılarımızı hatırlattı: "osman burada şunu yaptı ama bence bu asrın hatası olacak, nitekim cidden olacak da; hatta ve hatta "nihaha!" sevgili osman!" gibi müdahelelerde bulunmakla, bu filmin yönetmeninin yapmış olduğu "bir hikaye anlatayım; o hikayenin geçtiği dönemi de anlatayım; böyle bir dönem için eleştirimi de yapayım ben bir yandan tabii. ;)" gibi bir harekette bulunmanın arasında -bence- hiçbir fark yok.
  
  böyleyken böyle yani.
• festivallerden pek çok ödül almış 2008 yapımı siyah beyaz bulgar filmi.
  peygamberdevesinin en etkin kullanıldığı filmdir. filmle bütünleştirilmiştir hayvanın bu özelliği:
  -dua ediyor gibi gözüküyor, aslında
  avının peşinden gidiyor.
  -sıcakta, dua ediyor pozisyonu
  alıyor ve serseri bir erkek türü üstüne çıkana kadar
  inanılmaz sabit durur.
  -erkek boşalmadan biraz önce,
  başını ısırarak koparır ve yutar.
  -kafası kopan erkek
  hemen ölmez, aslında, gücü artar.
  -cinsel ilişki nefsini korumanın
  ters halidir.