tanrı dünyayı yaratmadan önce ne yapıyordu

• (bkz: serbest meslek)
• (bkz: eyvah yine başladı)
• "önce" veya "sonra" gibi kavramlar zamanla ilişkili kavramlardır. zaman dünyayının (yada kastedilen evrenin) yaratılmasıyla oluşmuştur. bu durumda "önce" kullanımı mantıksız kaçmaktadır. bu sorunun cevabını bulmak için şu anda (yada hiçbir zaman) yeterli imkan yoktur.
• - tanrı dünyayı yaratmadan önce ne yapıyordu?
  - boyle sorular soracaklar icin cehennemi hazirliyodu.
  
  nerden duydugumu hatirlamiyorum.
• o degilde asil tanriyi kim yaratti? bu tanridan baska var mi? varsa nerde? asil bu tanri yakisikli biri mi nasil bir tip? belki de bizi sikintidan yaratmistir, tek basina hayat gecer mi. lan bir de beni bu yarattiysa ne boktan bir yaratimdir bu habire hasta oluyorum. asil bu tanri dan baska hic tanri yoksa nasil boktan bir platformdur yukarisi, tek basina nasil olur bulasigini camasirini kim hallediyor bu adamin? melekler assagi melekler yukari heralde. bu tanri denen kisi veya kurumlarin sistematigi nedir, kim veriyo bunlara bu kadar gucu? oy birligiyle mi seciliyor melekler arasindan? hayir asil bir de bu kuran denen all time bestseller i okuyum dedim gecen, lan her cumlenin basi tanri birdir tanri tektir. adam o kadar cok sefer yazmis ki tanri birdir diye, lan dedim demekki baska tanrilar da var ama gizli filan bu baska tanrilar, ustune basa basa tektir diyor ki baska tanrinin adi gecmesin, o kadar cok tanri tektir deniyor ki demekki rakip tanrilardan korumaya calisiyor kendi imajini. diye uzayip gidebilecek soru ve sorular ve akil yurutmelere bir ornek. yani tamam din filan bunlar guzel seyler de, bos isler haci bunlar, tanri manri, iste iyi bir insan ol kulturunu kovala, arada sadaka filan ver iyi bir insan ol, bir de bayramlarda babanneyi filan ara sevinsinler, gerisi bos bu metafizigin.
• ne alakasi var ki tanrinin zamanlar ustu bir varlik olmasiyla bu sorunun? (blog versiyonu)
  
  -evren 13.7 milyar yasinda.
  -dunya 4.5 milyar yasinda.
  ortada bir 9.2 milyar yillik bekleyis var mi, var. devam
  
  -ilk humanoidler birkac milyon yil yasinda.
  -homo sapiens 250 bin.
  -afrikadan cikip yayilmasi 50-100 bin.
  -uygarlik 6-8 bin.
  -ibrani dinler 3 bin.
  -islamiyet 1400.
  -benim olan biteni okuyup duruma vakif olusum 20 falan.
  
  13.7 milyar eksi 1400 ne ediyor guzel kardesim? yine 13.7 milyar ediyor. allahin bir mucizesi iste. ne manasi var bu bekleyisin?
  
  burada "allah ne yapti o kadar zaman, sikilmadi mi" diye sormuyoruz ki. ben ne diye empati kurayim allah'la? kendine meleklerden bir krallik, bir hiyerarsi yaratmis zaten zeus misali, vur patlasin cal oynasin takilirlar. ister o arada zamanin ustune cikar, ister kozmik bir kis uykusuna yatar, bize ne?
  
  burada sorun, "allah evreni insan icin yaratti" onkabulunden hareket edersek bu bekleyislere acayip acayip bahaneler bulmamiz gerektigi. oysa daha olasi bir ihtimal daha var, o da onkabulun yanlis olabilecegi.
  
  ama gokyuzunun dunya etrafinda degil de dunyanin gunes etrafinda dondugu sonunda anlasildiginda yikilmayan bu onkabul, gunes sisteminin de otesi kesfedildiginde, andromedanin ayri bir galaksi oldugu anlasıldıgında, bizimkisi gibi milyarlarca galaksi oldugu ogrenildiginde, dunya yasinin 6000 degil onun neredeyse 750 bin kati oldugu saptandiginda, insandan once insana cok benzeyen turlerin yasamis oldugu ogrenildiginde yikilmayan bu onkabuller simdi niye yikilsin di mi?
  
  simdi dünyanın en uzun cümlesi geliyor:
  
  siradan bir galaksi kumesinin siradan bir galaksisindeki en dandik, kirasi en dusuk dis kollarindan birinde hicbir ozelligi bulunmayan bir gunesin etrafinda donen bir kaya parcasinda, milyar yil pek bir sey yokken sayisiz canli turunun hortlayip bunlarin yuzde 99.9'unun daha hominidler ortada yokken perisan olup gitmesine,
  
  ardindan gelen insanimsilarin dallanip budaklanip ancak sadece homo sapiens turunun hayatta kalmasina,
  
  sayisiz kusak boyunca yasanilan binbir felakatten ve yok yere yitip giden onca bireyden sonra millet sehirler kurmus, felsefeye bilimlere baslamis ve halihazirda bir suru degisik din ortada uzun suredir bulunmaktayken gercek yaraticinin assolist gibi gec vakitte ortama tesrif etmesine (o da oyle millete gorunerek falan degil psikopat adamlari oz cocuklarini kurban etmek amaciyla daglara cikartip son anda "saka la saka, ben seni tuttum" diye ic ses dalgalari gondererek),
  
  gonderdigi kitaplarin ve ayni kitabin icindeki degisik bolumlerin birinin digerini tutmamasina (ornegin eski ahit yeni ahit arasindaki tanri tasviri farki, kuran-incil arasindaki isa'nin dogasi hakkindaki farklilik),
  
  bircok vahsi uygulamayi engellemeyi birak ovup emrederken zarari olmayan bircok seyi ise 10 emirine girecek kadar onemsemesine,
  
  o tarihlerde yasayan birinin bilemeyecegi hicbir ama hicbir seyi soylememesine,
  
  butun bunlarin ve sadece 45 milyari teorik olarak gorulebilir olan 80 milyar isik yili capina sahip evrenin amacinin seytanla girdikleri sidik yarisinin sonucunu belirlemek icin yapilan bir reality show oldugunu aciklamasina,
  
  bu showun bitiminde de fani insan omrundeki davranislar uzerinden -sanki irademiz ozgurmus gibi- sonsuz ceza veya odule dayali bir adalet anlayisina gore puanlanacagimiza,
  
  en fantastik bahanelerle en olmayacak aciklamalari bulduk, occam'ın usturasıyla kendimize lobotomi yapıp rahatladık da bir bu kalmisti, onu da zaman-mekan deyip hallettik mi?
  
  nasil batiyor bu kole zihniyeti, bu akil ziyani, bu sonu gelmeyen ve nesillerce tekrarlanan beyin yikama...nasil batiyor yukardaki sorularin ve daha sorulabilecek binlerce sorunun "ne yani ateizm daha mi mantikli sanki" gibi reflekslerle daha baslar baslamaz susturulacak olması. christopher hitchens gibi alkolik olmaktan baska caresi yok mudur acaba, aksi halde bu insanlar mutlu mesut hayatlarina devam ederken biz kendi kendimizi yiyip bitiricez.
• (big bang'den sonraki islam'dan onceki donem kast ediliyorsa, muslumanlarin islam'dan once de tanrinin din gonderdigine inandiklarini hatirlatmakta fayda var.) eger big bang'den sonraki humanoidlerden onceki donem kast ediliyorsa; antroposentrizmin dibine vuran soru. tanri sanki insana bagimliymis da, insan olmassa ne b.k yiyecegini bilemeyen bir varlikmis sananlarin asmis sorusu.
  
  arada -kendisine cok saygi duydugum- immanuel de tanrinin gonderdigi iddia edilen kitaplarin nicin birbirini tutmadigini sormus ki, kendisini tanimasam incil (edit: eski ahit + yeni ahit) ile kuran'i hic acip okumadigini dusunucem. hayir arada o kadar fazla benzerlik var ki, hz. muhammed artik intihalcilikle suclaniyor.
  
  ha bu soruyla eger big bang'den onceki donem kast ediliyorsa (soruyu soranin kafa epey guzel demektir), "big bang'den once diye bir sey yok" cevabi bana topu taca atma girisimi gibi gelir. o kadar metafizik kasacagina "bilmiyorum" de kurtul...
• what was god doing before he created the world? sorusu augustine tarafindan ortaya atilmis olup, bu konuda 2001'de new york times'da yayinlanan bir makalede de bahsedilmistir.
  yazida bir suru bilim insani goruslerini paylasmis.
  yazi ingilizce ve biraz uzun.
  
  o yuzden;
  
  ozet:
  "the only thing that all the experts agree on is that no idea works yet."
  
  link: http://www.tomcoyner.com/…_big_bang_there_was__.htm
  
  --- spoiler ---
  
  before god created the world there was no time and thus no "before." there was no "then" then.
  
  --- spoiler ---
• (bkz: boş bakkal taşak tartar)
• bu soruyu soran bünyeye göre şöyle bir tablo ortaya çıkıyor; tanrı işi gücü bırakmış bütün gün dünyayı izliyor, dünya ile haşır neşir oluyor, kendi yarattığı insanlar içn "ah canım ya ne tatlı" filan diyor. dünyayı yarattıktan sonra kendine meşgale mi edindi yani tanrı?