epub

• e-kitap okuyucu cihazlarda en rahat çalışan, okunması en keyifli olan e-kitap formatı.
  
  ben iriver story cihazını kullanıyorum, bu yüzden yazacaklarım bu cihazda aldığım performans. tabi e-mürekkep kullanan cihazların çok benzer özelliklerde olduğunu, hatta story'nin kindle'ın amazon'a bağlılık dışında tamamen aynısı olduğunu düşünürsek, cihazlar arasında çok bir farklılık yaşanacağını düşünmüyorum.
  
  diğer formatlara göre avantajlarından ve dezavantajlarından bahsedeyim;
  
  -en yaygın e-book türü olan pdfler'in e-kitap okuyucu cihazlara girdiğinde iki büyük sorun ortaya çıkıyor.
  
  birincisi, zoom yapmak neredeyse imkansız. font boyutunu küçültmek veya büyütmek yerine, sol üst ve sağ alt köşeden çıkan göstergeler yardımıyla büyütmek istediğiniz bölümü seçip, orayı büyütmeniz gerekiyor. yani fontu büyütmek yerine, gerçek anlamda, büyüteçle bakarmış gibi zoom yapmaya çalışıyorsunuz. bu nedenle, tek bir sayfa okumak bile dakikalar sürüyor, eziyet haline geliyor.
  
  burada bir parantez açmak lazım, "reflow" isimli bir özellik var ki, bu güzide özellik dosyanın orjinal halinin cihazın ekranına kusursuz bir şekilde, bozulmadan sığmasını sağlıyor. gel gör ki, bu özelliği kapattığınız zaman, istediğiniz gibi zoom yapmak (gerçek anlamda fontu büyütmek) mümkün oluyor. tabi bu durumda da, kelimelerin alt satırlara kayması, satırlar arası boşlukların bozulması gibi ufak problemler olsa da, reflow özelliğini kapatmak pdf'leri okunabilir hale getiriyor.
  
  tabi bu arada, ikinci problemi de unutmamak gerek; pdf'lere resim koyma çılgınlığı! e-mürekkep gibi henüz çok yeni ve nispeten yavaş olan bir olayda, pdf dosyasına konulan her resim okuma keyfinin içine edecek kadar yavaşlığa neden oluyor.
  
  yani, bir pdf'in rahat bir şekilde okunması için;
  
  a) kesinlikle resim, tablo vs. gibi okumayı yavaşlatacak unsurların olmaması şart.
  b) reflow'u kapattığınız takdirde sayfa düzeninde büyük değişiklikler olmaması gerekiyor -çünkü bugüne kadar denediğim hibçir pdf reflow açıkken okunamıyor.
  
  ebup'un üstün olduğu bir başka format, word dosyaları, yani .doc veya docx türündeki dokümanlar. internette bu formatta çok sayıda kitap bulunmasa da, iriver story bu formatı da destekliyor. doc'un en güzel özelliği, cihazın içine attığınız font dosyalarını kullanarak, istediğiniz zaman, istediğiniz fontu kullanarak okuma desteği sunması. epub ve pdf dosyaları bu kolaylığı ne yazık ki sağlamıyor.
  
  işin kötü yanı, bilgisayar ekranında mantıklı bir boyutta düzenlediğiniz herhangi bir .doc uzantılı dosya (örneğin 12 veya 13 punto olsun) cihaza atıldığı anda nedense karınca duasına dönüşüyor. okunabilir seviyede zoom yaptığınızda ise -tabi ki- bütün sayfa düzeni yerle bir oluyor. bu nedenle, uğraşıp yüzlerce sayfayı kendi cihazınızda makul bir şekilde okunacak hale getirmeye üşeniyorsanız -ki üşenmelisiniz- .doc okumak oldukça zor.
  
  bir başka format, belki tartışmaya bile değmez ama, text dosyaları. her ne kadar kitap okumayı rahatlatmak için en ufak bir özelliği olmasa da, internette bulacağınız kitapların büyük çoğunluğu .txt türünde oluyor. ebup'a göre en ufak bir üstün yanı olmadığını söyleyerek bu ufak parantezi kapatalım.
  
  gelelim epub'un daha spesifik özellik ve sorunlarına. öncelikle bu word dosyalarında olduğundan bahsettiğim "font değiştirme" olayı yok, ki bu bana kalırsa çok büyük bir eksiklik. buna rağmen, en ufak zoom boyutunda bile, aydınlık bir ortamda olmak koşuluyla, gayet rahat okunuyor. daha da büyüterek, sayfa düzenini dağıtmadan okumak da mümkün tabi.
  
  en büyük sorun, epub henüz yeteri kadar popüler değil. internet üzeinde bulunan e-kitapların çoğu txt veya pdf oluyor. hatta .doc uzantılı kitapların bile daha rahat bulunduğunu söylemek mümkün. yine de epub bulmak imkansız değil. gutenberg'deki kitapların neredeyse hepsi epub formatında da mevcut. google'dan hızlı bir aramayla epub dosyalarına erişebiliyor, calibre gibi e-book düzenleme programlarıyla epub'a dönüştürme de yapabiliyorsunuz.
  
  google ve apple'ın tercih etmeleriyle, kısa sürede yaygınlaşacak olması da su götürmez bir gerçek.
  
  ekstra not: apple'ın neden epub'u tercih ettiğini de anlamış değilim, çünkü adamların e kitap olayı "e-mürekkep" kullanan bir okuyucu için değil, star trek kaçkını ipad için. yukarıda uzun uzun anlattığım sorunların ipad için çıkması pek mümkün değil, sonuçta kindle'a, nook'a, story'ye ve diğer tüm e-kitap okuyucularına göre çok çok üstün bir alet. sanırım apple'ın adobe ile olan sorunundan dolayı pdf'i tercih etmeyip epub'a yöneldiler.
  
  edit: bu entry'yi yazmamın üstünden üç - üç buçuk sene geçmiş olmasına rağmen hala sık oylandığını görüyorum, şunu net olarak belirteyim: ben bu entry'yi yazdığım sırada ne ipad'ler, ne tablet bilgisayarlar, ne de e-reader'lar bugün olduğu kadar popülerdi. epub formatı fazla bilinmiyor, apple'ın pdf gibi bir formatın önünde epub'u tercih etmesi şaşırtıcı bir durum olarak görülüyordu.
  
  epub formatı bugün amazon'un .azw dosyaları ile birlikte en yaygın olarak kullanılan e - kitap formatı, ve entry'nin ana fikri, yani "epub'un çok mükemmel çok da iyi güzel bir şey olduğu" fikri geçerliliğini koruyor. fakat onun dışındaki her şey, e-mürekkep teknolojisinin emekleme aşamalarında çıkan cihazlar için söylenmiş, bugün için bilinmese de olacak gerçekler.
  
  yine de epub candır tabi, orası ayrı.
• akıllı telefonda okuyabileceğiniz kitap formatı.
  özellikle istanbul içinde yaşayanlar için yani ömrünün önemli bölümünü trafikte geçirenler için lüzumlu ve kullanılabilir bir şeydir.istediğiniz yerde ve en kötü sıkışıklıkta bile telefonunuzu çıkarıp okuyabilirsiniz.
  
  https://www.dropbox.com/…u3jy7y6gimnhvut/sy8urqvw0u
  
  samsung telefonlara cool reader programını indirerek kullanabilirsiniz
• epub şahane bir format, neden şahane olduğuna dair yeterince söz söylenmiş, ekleyecek bir şeyim yok. ben şunu belirtmek için login oldum:
  
  herhangi bir pdf dosyasını epub formatına dönüştürmek için calibre adındaki program şu an alternatifleri arasında en iyisi. zaten windows'ta pek fazla alternatifi yok. bu calibre, image bazlı, tarama yoluyla elde edimiş 10mb'ın üzerindeki kitaplarımın hiçbirini dönüştürememiş olsa da txt ya da doc'tan çevrilmiş text bazlı küçük boyutlu pdf dosyalarını göz açıp kapayıncaya kadar epublayabiliyor. kendisini şuradan indirebiliyorsunuz: http://calibre-ebook.com/
• -utanarak söylüyorum- kindle'ın desteklemediği açık kaynak format.
• kısmen görme engelliyim. yeni oldu bu. son bir kaç yıldır. bu sürede kitap da okuyamadım. neyse.
  şimdi kafamı ve gözümü toparladım (göz aynı gerçi) ve kitap okumaya başladım. basılı kitap okuyamıyorum. elimde sürekli büyüteç olması gerekiyor. o nedenle imkasnsız. ben de ebooka geçme çabasında oldum. elimde br android telefon var ve ereadera geçmeden önce format seçmek ve ona göre cihaza yönelmek istiyorum (acelem yok)
  şimdi meritokrası ile zaten okumak istediğim bir kitabı buldum. bir de okumam gereken bir kitabı kendim taradım ve word'den epup yaptım online çevirici ile.
  çevrilen kitap gayet düzgün oldu. (anlıyorum ki tesadüf) ve onu okudum. okuyorum. ancak meritokraasideki kitap 4 ayrı uygulama denememe rağmen telfonda düzgün görünmedi. lan bu ne diyerek düzeltme çabasına girdim ve sigil ile tanıştımm. ve zaten gördüm ki epup bir html dosyalar bütünü (tamam xhtml) neyse. htmle yabancı olmayan birisi olarak meirtokrasiden gelen kitabı düzeltmeye çalıştım. yok olmuor. indent eklenmiş. gitmiyor. (bir yandan da kitabın yapsını bozmayayım deedim ama ....) kaç gündür okuyamıyorum kitabı. neyse şimdi açtım sigili. kitabı da açtım. tüm metni kopyaladım ve notepad++ ay yapıştırdım. oldu sana düz metin. oradan da yeni bir epub açtım sigilde. tek xhtml'e yapıştırdım. başlıksız kapaksız şunsuz bunsuz... oh be. nihayet indent gitti. font, uygulama ile değişebilir hale geldi. ne yaparsam yapayım görünebilir boyuta getiremediğim dipnotlar metin ile aynı boyuta geldi. mis.
  ctrl-space ile tüm biçmleme kalkıyor diyor sigil ile ama olmuyor. css'de var. onun da etkisi olsa gerek. ama özetle, eğer ereaderlarda da böyle sorun yaşayacaksam kendi kitabını kendin epub yap diye bir yaşam süreceğim kesin.
  burada tek veya en büyük neden görme sorunum. normal bir insan daha küçük fontlarda okuyabilir. ancak ben 4,7" telefonda 70 boyutuda font ile okuyabiliyorum. bir de sağdan soldan 1 parmak indent olunca japınca gibi kelimeler hece hece yukarıdan aşağı oluıyor (du) neyse kurtuldum. çok düzen görünüm takınıtılı olmamak lazım. ha, kapağı falan eklerim gerekise ama şimdilk okumak dışında önceliği yok bu kitap için. meritokrasinden başka kitap da denemedim açıkçası.
  
  bu arada kindle pw2 aldım. çok memnunum.
• malum ortamlarda milyonlarcasına rastlayabileceğiniz e-kitap formatı. pc'de (windows) okumak için chrome eklentisini kursanız yeterli. link
  
  android cihazlarda ise şunu şiddetle tavsiye ederim. üzerine program tanımam.
• aşağıdaki site üzerinden, hiçbir program indirmeye gerek kalmadan pdf'ten epub'a, istenirse de epub'dan pdf'e çok rahat dönüştürme yapılabiliyor. tavsiye olunur
  
  https://convertio.co/tr/
• envai e-book formatlari arasinda kanimca en tercih edilebilir olani.
  
  eskiden pdb (palm data block) icine gomulmus olarak palmdoc, mobireader, tealdoc gibi envai cesiti, microsoft'un .lit'i, bildigin txt'i html'i, .chm, vs vs vardi.
  
  simdi aslinda paketlenmis bir .xml olan epub var.
  
  eger benim gibi her formattan calan oynayan darmadagin bir ebook kutuphaneniz varsa, modern ve pratik bir tercih olarak epub'a convert edin. calibre iyi otesi birsey, hem de (opds uyumlu) katalog tutabiliyor, yarattiginiz katalogu dropbox veya sahsi web sitenize koyup, istediginiz e-kitabiniza istediginiz yerden ulasabiliyor, indirebiliyorsunuz. iphone veya android kullaniyorsaniz cok sahane oluyor. eger sony reader / kobo / vs gibi e-ink'li bir okuyucunuz varsa dadindan yinmiyor.
• (bkz: http://sayisalkitap.qulto.eu/#/home) tüm kaynaklara tıklayıp, açık erişim olarak filtre uygulandığında şu an için 533 tane ücretsiz ve online olarak okunabilecek epub formatında kitap barındıran sitedir.
• hayat kurtarır.
  
  facebook'ta e-kitap paylaşan bir gruba üyeyim. oradan bir sürü epub indirip google drive'ye yükledim.
  
  özenle seçtiğim yaklaşık 200 kitap falan yükledim oraya. bunların da yaklaşık 4'te birini okudum. gerçekten büyük nimet. hiç öyle kitap kokusu romantizmine girmeyeceğim.
  
  e-reader prestigo öneririm okumak için gece modu, sepya vs. her şeyi var.
  
  fakiriz ama enayi değiliz.