babek

• abbasi idaresine karşı isyan eden azerbaycan taraflarındaki hurremilerin reisi. azerbaycan’da doğmuş olup, doğum tarihi bilinmemektedir.
  mecusi bir ailenin çocuğudur. mejdek tarafından ortaya konan komünist fikirlerini savunan hurremiye fırkasının reisi oldu. 816 yılında bizanslıların kışkırtması ile abbasi devleti’ne isyan etti.
  bizanslılarla harp halinde olan halife me’mun^*, babek ile meşgul olamadı. bunu fırsat bilen babek, abbasi halifesi me’mun’a düşman olan ermenileri de toplayarak azerbaycan’a hakim oldu. böylece abbasi devletinin en önemli meselesi haline gelen babek isyanı halife me’mun’un vefatından (833) sonra yerine geçen mu’tasım^* zamanında da olmak üzere 20 sene sürdü. babek’in nüfuzu fars ve isfehan şehirlerine kadar yayıldı. halife mu’tasım, meşhur türk komutan afşin’i, babek isyanını bastırmakla vazifelendirdi. afşin, hurremiler ile iki yıl savaştı. 836’da el-bazz şehrinde babek ve taraftarlarını büyük bir bozguna uğrattı. babek yakalanarak samarra’ya getirildi ve halkın gözü önünde idam edildi 838 yılında.
  
  babekiyye veya hurremiye diye bilinen bu güruhun temel görüşleri mecusiliğin kurucusu mejdek’in fikirlerinin aynısıdır.
  
  tenasühe (ruhların nakli) ve babek’in peygamber hatta ilah olduğuna inananları vardı.
  herkesin malları ve yaşayışları eşittir, şahsi tasarruf yoktur, bütün insanlar eşit ve her şeyde ortaktırlar, zenginler mallarını fakirlere vermelidir, derlerdi.
  
  (bkz: babek hürremdin)