internet explorer

• microsoft'un elindeki en buyuk degerlerden biridir. matah birsey oldugu falan icin degil, hani iyi bir tarayici falan oldugunu dahi soylemiyorum ama microsoft icin stratejik onemi cok buyuktur. bir gun gelip de bing google'a kafa tutmaya baslayacaksa bunun onemli sebeplerinden biri internet explorer olacaktir.
  
  kullanim oranlarinda 2002-2003 civarindaki ezici ustunlugunden uzak olsa da piyasanin ciddi bir bolumunu hala elinde tutmaktadir. ne skime yarar piyasanin cogunu elinde tutmasi derseniz hemen onu da aciklayayim.
  
  microsoft'un sitesine gidip internet explorer'in su anki (ya da herhangi) bir surumunu indirirseniz elinize gelecek programda "benim datami microsoft'a gonder" opsiyonu opt-in durumda. yani siz girip de kabul edene kadar herhangi bir data yollamiyor. amma velakin -ister inanin ister inanmayin- yeni satin aldiginiz bir bilgisayarda gelen her pre-installed internet explorerda bu ozellik opt-out seklinde, yani siz nerden kapatilacagini bulup kapatana kadar adam butun browser datanizi -hangi url'desin, kac saniye o url'de takildin vs hepsini- microsoft'a yolluyor. ve bu pre-installed versiyonlari kullananlarin sayisi da hic az degil. opt-out oldugunu bilip/ogrenip kapatincaya kadar, yeni internet explorer versiyonu cikip da sen onu kuruncaya kadar, ya da elindeki windows'a format atincaya kadar datan hep microsoft'a gidiyor ve microsoft'daki arkadaslar ortamlardaki aktif kullanimda olan internet explorer'larin yarisindan fazlasinin datasinin ellerine gelmekte oldugunu soyluyorlar.
  
  peki bu data nicin bu kadar onemli sorusuna da cevap verelim. her arama motoru kendi loglarini tutar. ne arattin, birsey begenip tikladin mi, tikladiysan neye tikladin, ardindan baska sey arattin mi vesaire... bu arama motorlari zaten bu sekilde akillaniyor, kendi kendine akillanmiyorlar user interaction'dan ogreniyorlar. en basitinden asagilardaki cok tiklanan sonuclari yukarilara dogru yurutuyor diye dusunebilirsiniz, ya da mesela "kofi annan" query'sinden sonra da "former un secretary general" query'sinden sonra da en cok tiklanan sayfa acik ara farkla kofi annan'in wikipedia sayfasiysa bu adamin ne oldugunu ordan ogreniyor arama motoru. zurnanin zirt dedigi nokta ise bu internet explorer'in pre-installed versiyonunda opt-out oldugu icin gurul gurul akittigi data sayesinde microsoft'dakiler sadece bing'le olan user interactionlari degil sen mesela google'a ya da yahoo'ya gittiginde ne arattin, neye tikladin, ardindan birsey arattiysan ne arattin vesaire hep onlari da biliyorlar.
  
  bu ciddi bir stratejik ustunluk. hani microsoft bu alanda lider olsa yine onemli olurdu ama su anki kadar onemli olmazdi belki. ama ozellikle de su an microsoft'un icinde oldugu piyasa lideri olmadigi ve kendininden daha iyi bir arama motorunu yakalamaya calistigi bir ortamda inanilmaz bir stratejik ustunluk. resmen kendi elindekinden daha iyi calisan arama motorunun user interaction datasini catir catir cekiyor. google'in kalitesine ulasirsa bu sekilde ulasacak bu adamlar valla.