yeni başlayanlar için teleskop

• refraktör dünyasını kendine uygun bulmayanların düşüneceği ikinci tür aynalı teleskoplar, yani reflektörlerdir..
  
  reflektörler çirkindir.. teleskobu hava atmak için alıyorsanız bunu söyleyerek başlamalıyım.
  şuna benziyorlar
  http://images.netshops.com/mgen/master:konu095.jpg
  bazıları da şuna benziyor ki adı dobson tipidir, (ayrı olarak değineceğiz)
  http://www.biophysik.uni-freiburg.de/…form/eq20.jpg
  
  reflektörler karışıktır.. kutusunu açtığınızda ilk verdiğiniz tepki "bu ne lan?" olur.. kılavuzunuz yoksa belki doğru düzgün kuramazsınız bile. prensip olarak şöyle işliyorlar.. görüntü yine refraktörlerde olduğu gibi bir tüpe giriyor fakat teleskobun sonunda bu sefer mercek yerine bir parabolik bir ayna olduğu için geri yansıtılıyor. yansıtılan görüntü ışığın girdiği yere yakın bi yere 45 derece eğim yapacak şekilde konuşlandırılan ufak bir aynaya çarparak bir deliğe yönlendiriliyor (gözmerceği - oküler - eyepiece, meşrepinize göre birini seçin).. işte o delikten sen bakıyorsun. bunu tam 300 sene önce newton diye bi adam düşünmüş yapmış, sen hala kahvede okey oynuyorsun.
  
  reflektörlerin avantajlarını sayalım bi hele..
  
  1- bi kere bunlar bildiğin ayna.. yapımı büyük paralara gelmiyor merceklerdeki gibi. bu nedenle de bunların hayvan gibilerini alabiliyorsun.. merceklilerde 3" alabileceğin paraya 7"-8" aynalı alabilirsin.. yada merceklilerde 4" apokromat alacağın parayla 12"-14".. 40"lik 3 katlı apartman yüksekliğindeki aynalıların sana maliyeti ise 20-30 milyara gelirken inanır mısın sevgili sözlükçü, o paraya satılan mercekliler bile hala 4"-5"te (onlar hayvan gibi iyi de o başka mesele). aperture'un ne işe yaradığını zaten söyledik.. ne kadar büyükse o kadar çok şey, o kadar çok detay görürsün.. sönük cisimleri görmek istiyorsan aperture'u artırman şart, yani bir aynalı icap ediyor.
  2- bunlarda mercek olmadığı için renk sorunu yaşamazsın.. en dandiğini bile alsan elinde misler gibi apokromat bir refraktör taşıyor gibi oluyorsun.
  
  dezavantajları ise çok kritik şeyler olmasa bile malesef bol..
  1- bunları kurmak zor, sen yeni başladığın için bu önemli bi eksik, kafayı bile yersin belki söyliyim..
  2- bakımı uğraştırıyor.. aynanın önü hava alıyor, buradan ister istemez zamanla toz geliyor.. ben diyim 1 sen de 2 yılda bir bu aynanın üzerindeki tozların alınması icap ediyor.. bu aynayı temizlemek ise eğer parayı bol verdiysen ciddi ciddi göt istiyor, kesinlikle dokunmaman lazım, silmeyi filan zaten unutacaksın.. ya elin titreye titreye internetten öğrendiklerini uygulamaya çalışacaksın, ya vazgeçip tozlu bir aynayla gittikçe kötüleşen görüntüye rıza göstereceksin, yada paketliyip kandilliye yollayacaksın temizlesinler diye. bir de aynanın sırı zarar görüyor zamanla onu da bikaç yılda bir kaplatman gerekecek.
  3- dibindeki aynayı zaten kendin kuruyorsun, bunun ise tam düz olup olmadığını anlamak için kolimasyon denen düzeltme işlemini yapman lazım.. bunu da bir kereye mahsus yapmayacaksın. eğer teleskobu bi yerden bi yere taşıdıysan bi şekilde o dipteki ayna hafif oynamış olabiliyor.. kontrol etmen lazım arada sırada (burda kolimasyonu anlatmayacağım şimdi, önce teleskobunu al).. ayarını elle göz kararı yaptığın için milimetrenin onda birlik bir sapmasında bile görüntüde bozulma gerçekleşebilir, o ufak kusura katlanacaksın (aslında elle ayarını her yaptığında o kusuru farketmezsin ama jüpiter üzerinde bir uydunun gölgesi gibi minicik detayları arıyorsan eğer kolimasyondaki ufak bir sorun gölgeyi görememene neden olabilir).. gerçi bunu böyle uzun uzun anlatınca felaket gibi gelebilir, anlatmaya çalıştığım şey %100 kolimasyonu sağlayamayacak olman, ama %97-99 yapıyorsun ve bu sana genelde yeter de artar zaten.. %100 kolimasyon refraktörlerde var, o yüzden de daha netler)
  4- görüntü aynadan yansıtıldığı için ters göreceksin nereye bakarsan bak.. afallama.. bu yüzden yeryüzü gözlemi yapamazsın, yani yaparsın ama biraz maymunluk yapman gerekir ki onu daima yapamazsın gözlerken.. zor yani kendimden biliyorum.. uzayı gözlerken genelde ters görmek hiçbirşey farkettirmiyor ama merak etme. satürn'ü ters görsen anlıcaksın sanki.. tek zorluk sağa sola hareket ettirirken biraz alıştırma gerektirmesi.. mesela teleskobu sola çekerken gördüğün şeylerin sağa kayması gerekir ama onlar da sola kayıyor.. yukarı kaldırıyorsun görüntü de tepeye kayıyor filan.. alışacaksın
  5- bunların ikincil aynaları ışığın girdiği yerde durduğu için biraz ışıktan yiyorlar. yani 4"lik bir refraktör, 4"lik bir reflektörden daha çok ışık topluyor ama tabi aynalıda daha büyük aperture olduğu için teleskobunuz büyüdükçe bu etki azalır.
  
  bunlar aynalıların ortak özellikleri.. sırada aslında yine bir aynalı teleskop olan dobson var.. dobsonlar candır, o yüzden onlara özel bir entry borçluyum.