l'ham de foc

• ispanyol müzik grubu. valencia kökenli grup yaşadığı topraklarla sınırlanamayan bir müzikal zenginliğe sahip. l'ham de foc adlandırılması zor olan müziğinde flamenko'dan ortaçağ'daki avrupa panayırlarına, keltler'den anadolu tahtacılarına kadar geniş bir coğrafya, etnik grup ve zaman dilimine yaslanıyor. grup üyeleri yaptıkları müziğin galiçya, türkiye, iran kökenli doğulu ve geleneksel olduğu kadar anglo-sakson ve avrupalı olduğunun da akılda tutulması gerektiğini belirtiyor. grubun belirgin bir başka özelliği de unutulmuş, unutulmaya yüz tutmuş onlarca çalgıyı tekrar gündeme getirip başarıyla kullanıyor olması.
  
  grubun müzikal çizgisini asıl olarak iki kişi belirliyor: bir çok çalgıyı başarıyla kullanan efrén lópez ve solist mara aranda. bu ikili aynı zamanda şarkı sözlerini yazıyor, besteliyor. doksanlı yılların ortalarına kadar başka gruplarda çalan efrén ve mara bir süre sonra birlikte çalışmaya karar vermiş ve bu birliktelikten l'ham de foc ortaya çıkmış. ikili başta yunanistan ve türkiye olmak üzere pek çok ülkeyi geziyor, notlar alıyor böylece müzikal dağarcıklarını geliştirmiş oluyor. çıkan her albüm aslında bu gezilerde biriktirilenlerle ikilinin yeteneklerinin ve almış oldukları eğitimin birleşiminden oluşuyor. ikili "osmanlı imparatorluğu'nda müzik" eğitimi bile almış. efrén'in türkiye'de aldığı bağlama, yunanistan'da aldığı ud derslerini de buna ekleyelim. efrén bağlama ailesine ait değişik boydaki 6 çalgıyı (divan, çöğür, cura vb.) oldukça yetkin bir şekilde kullanabiliyor. gruba sonradan dahil olan yunan müzisyenler pek çok balkan çalgısıyla birlikte 'kaval' ve 'ney'i de grupla tanıştırmış.
  
  batı müziğinde pek kullanılmayan ve daha çok anadolu ve balkanlar'da kullanılan 11/16, 9/8 ve 5/8'lik ritimlere grubun şarkılarında rastlamak mümkün.
  
  grubun dinleyici kitlesi de beklendiği gibi yalnızca etnik müzik, world music, folk dinleyenlerden oluşmuyor. l'ham de foc; rock, pop, gothic/wave ve medieval dinleyen pek çok dinleyiciye de sahip.
  
  kanımca grubun en güzel şarkısı historia curta d'un vent. bu ve pek çok şarkıda anadolu'ya ait motifler bulmak mümkün. el que vull, encara, un nom ve voldrien grubun diğer öne çıkan şarkıları.
  
  grup üyeleri:
  mara aranda: vokal; klasik gitar, perküsyon, tambur;
  efrén lópez: ud, cura saz, meydan saz, divan saz, bağlama, tambur, cümbüş, girit lavtası, lavta, denizci kornası, hurdy-gurdy, gittern, iran santuru, langeleik, afgan rebabı, kanun, ortaçağ lavtası, tumba, buzuki, trompet;
  diego lópez: davul, bendir, zilli tef, tombak, daire, udu davulu, riqq, tabla, kaşık, tef, parmak zili;
  eduard navarro: galiçya gaydası, bulgar gaydası, graile, moraharpa, flüt, keman, mandolin;
  carlos sanchis: akordiyon;
  pep ahuir: bağlama, klasik gitar, akustik gitar;
  paco bernal: davul, darbuka, bendir, tamburin;
  hristos barbas: ney, kaval;
  nikos tzannis: kemençe;
  
  diskografi:
  u (1999)
  canco de dona i home (2002)
  cor de porc (2005)