çıngırak

• şirin tıngırdayan çıngar.
• bebeklerin ilk oyuncagidir. ellerine tutusturulur geleneksel olarak.
• zamanın kendisi kadar adidir. hatırlatır geçen milisaniyeleri insana da, geleceğe dair hiçbir fikri yoktur.
• salladıkça çıkardığı ses hasebiyle bebeklerin ağlamaktan ziyade başka şeylere odaklanmasını sağlamak üzere kullanılan oyuncaklar. son zamanlarda ahşaplarını görmek mümkün ancak bebeğin dikkatini ne kadar topluyor üzerinde bilemedim.
• bebeklerin oyuncağı, yetişkinlerin müzik aletidir.
• gıncırak/gıngırcık/gındırgeç oyununun adlarından biri, 'cıngırak' da denebilir. isim, ki ağacın birbirine sürttükçe gıcırdamasından kaynaklanıyor. niğde'de gıcırgan diyorlarmış, denizli'de gıngırgaç.
  
  gıncırağa genellikle uzun süren dinî bayramlarda binilirdi. malzeme, biri uzun 3-4 m, diğeri kısa 1,5 m boyundaki iki ağaç. uzun olan ağacın ortasında, küçük yuvarlak bir oyuk oluşturulur, kısa olanın ucu küt bir şekilde sivriltilirdi. yere sağlamca gömülen mil şeklindeki ağacın üstüne uzun ağaç konur, iki tarafa birer kişi geçerek tahterevalli/kaldıraç gibi binerlerdi. yalnız tahterevalliden farkı, uçlara binenlerin dört metre çapında bir daire oluşturacak şekilde ine-kalka dönmeleridir. oyunun kuralı, hızlı dönmek ama düşmemektir. delikanlılar gıncırağa, ata ya da eşeğe biner gibi binip dönerlerken, genç kızlar karın üstü binerlerdi.
  
  üstte dönen (pervane) ağacın orta deliğine közler, kömürler konurdu ki gıcırdama sesi artsın. [çıngarın kökü eski türkçe ve gerçek ile ilgili olabileceği gibi sessel ve çıngırağa yakın olabilir.] hız artsın isteniyorsa da tereyağ gibi yağlı şeyler sürtülebilir. gıncırak
  
  (bkz: çocuk oyunu/@ibisile)
  (bkz: çıngışmak)
  (bkz: tinker bell/@ibisile)
• bu hafta gösterime giren iki yerli korku filminden birinin ismidir.
  
  (diğeri için bkz: azaim cin mezarlığı)
• on yaşındaki kızımın bebekken hiç yıpratmadan oynadığı 've 10 yıl sonra kardeşi doğduğunda ona hediye ettiği bebeklerin ilk oyuncağı...
• 1957 basımlı sultan palamut'ta yer alan metin eloğlu şiiridir.
  
  çıngıraklı saati kurdum geceden
  göreyim seni beni şafakla uyandır dedim
  rüya dolu bir uykunun ardından
  çıngırak çalınca dapduru geldim
  kendimi dar attım karşıki dağın yamacına
  o alacakaranlıkta olup biteni
  elbet bir kenara yazdım
  
  saat altı sularında yaz sabahında
  toprağın bir toprak oluşu var
  börtü böceğin hepten uyanışı
  denizin bir deniz oluşu var ki deme gitsin
  ekin tarlasının kıyıcığında
  ağacın uzayışı var
  
  sonra ortalık ışıdı bu ne güzel iş
  kuş ötmeye başladı sevincinden
  anladım ki işi oydu
  gökyüzüne baktım rengince
  çiçeği kokladım
  cinsince kokuyordu
  
  baktım ki tabiatta yalan yok
  çiçek açarsa meyve veriyor
  ırmak gibiyse denizlere akacak
  dağsa ovaların çok yükseğinde
  kuzuysa kurttan iyi
  taşsa havadan ağır
  balıksa suda soluyacak
  domuz bile yavrusunu emzirecek
  saçılan her tohum filizleniyor
  yonca oluyor, keten oluyor, buğday oluyor zamanla
  baktım ki tabiatta yalan yok
  
  ellerimiz el olmadıktan sonra
  vazgeçelim be kardeşler
  aklımız akıl değilse
  gönlümüz gönül değilse
  gücümüz boşunaysa
  vazgeçelim olsun bitsin
  böyle yarı yalan yarı yanlış
  yaşamakta fayda yok
• (bkz: cingirakli yilan)