vatandaş rıza

• (bkz: hayvansın rıza)
• cuneyt arkın'ın icinde ki sosyal mesajlar ve isledigi konular yuzunden tvde yayınlanmadıgından sikayet ettigi film.
• (bkz: mona riza)
• cuneyt arkin'in kendi yapim sirketi bunyesinde cektigi, harika bir film. 1981. yonetmen: cuneyt arkin. senaryo: safa onal.
  vatandas riza - cuneyt arkin.
  vatandas riza'nin karisi - betul arkin.
  vatandas riza'nin oglu, murat, "koca herif" - murat arkin.
  necdet celikel, sanayici-isadami, kotu adam - osman f seden.
  cengiz celikel, kotu adamin kotu oglu, essogluessek - sumer tilmac.
  celikeller'in basmusaviri - huseyin kutman.
  nefis kofteci ismail ulasan, umraniye - renan fosforoglu.
  kahveci - kadir savun.
  cumhuriyet gazetesi yetkilisi - mehmed kemal.
  arabaci rifki - huseyin peyda.
  
  riza namuslu, temiz kalpli, yardimsever, bilge, kanaatkar, caliskan, sevilen, sayilan bir demircidir. el emegi goz nuru gecekonduda, karisi ve ogluyla gecinip gitmektedir. fakat bir gun, riza'nin semtine yolu dusen cengiz celikel, otomobilini canim konduya surer ve yerle bir eder; minik murat'i da ezilmekten son anda kurtarir annesi. is donusu acikli manzarayla karsilasan riza'nin dunyasi kararir. bu esnada cengiz, marifetini babasina ballandirmaktadir; kucuklugunden beri mutlu, gulec kimselerin arasindadir, bu sebeple, aci ceken, aglayan insanlar gormek ona tarifsiz bir zevk vermektedir, riza'nin yuvasini da keyif icin yikmistir. bundan sonra, vatandas riza'nin adalet ve haysiyet mucadelesi baslar; zaten evliya tabiatli adamdir ya, handiyse gandhi olur cikar.
  
  * durusma cikisi, adliye binasinin meger macka'daki itu maden fakultesi oldugu gorulur. amerikan mimarisine ve sinemasina gonderme sayilir. on puan. (bkz: and justice for all)^*
  * vatandas riza'nin aclik grevi bir heykelin dibinde devam eder; kararsizliktan olsa gerek, bir sahnede taksim cumhuriyet aniti, bir sahnede sarayburnu parki'ndaki ataturk heykeli.
  * "yiyin efendiler" temali ve belgesel nitelikli sahnelerde, emel sayin "ah ile vah ile gecti bu omrum" sarkisini okumaktadir. ihtimal, maksim gazinosu. emel sayin, 1980'de cekilen fantastik "ruzgar" filminde cuneyt arkin'in rol arkadasidir.
  * osman f. seden muhtesem oynamistir, ki sesi de sadettin erbil'den - birlikte, kotu adamlarin en kotusu.
  * tavuk mu yumurtadan, yumurta mi tavuktan. cengiz celikel'in, hele sumer tilmac suretindeyse, vatandas riza'nin karisina bir fenalik yapmasi beklenirdi; senaryoda boyle bir sey olmadigi icin mi betul arkin oynamis, yoksa, betul arkin oynadigi icin mi dusunulmemis. herhalde birincisi; hem hikayeyi sulandirmak istememislerdir, hem de "ailecek filmimiz olsun, hatira".
  * safa onal, her zamanki gibi, dokturmustur. tadimlik:
  celikel malikanesinde aksam yemegi. vatandas riza'nin aclik grevine baslamasini tartisiyorlar. necdet celikel, bunun bir bakima hayirli havadis oldugunu ileri suruyor ve cumle fakir fukaranin ayni yoldan gidip gebermesini diliyor. hayranlikla dinleyen oglu, essogluessek:
  - harikasin baba.
  necdet bey, istifi bozmadan:
  - esas bu mantarli satobriyan^* harika. sapir supur.
  ertesi gun, cengiz ve kartingci arkadaslarinin sohbetinden:
  - ozgurlukcu demokrasi her aklina geleni yapmaksa, ben de gider kultur sarayinda deve gurestiririm.
  aclik grevinin giderek bir halk hareketine donusmesi ve necdet bey'in koseye sikisip kudurmasi uzerine, herife sukunet telkin eden basmusavir:
  - cok rica ederim, necdet bey. sizin en buyuk ozelliginiz sogukkanli ve piskin olmanizdir.
  
  hulasa: vatandas riza, ayaga kalk!
  (bkz: maglup edilemeyenler)
• izlerken bir anda requiem for a dream etkisi yaratabilen filmdir. cüneyt arkın film boyunca neredeyse 30-40 cümle kuruyor ve kimseye vurmuyor. 80leri çok iyi yansıtan bir film. hollywood versiyonu olsa herhalde dram dalında klasikler arasına girebilecek bir filmdir.
• türk sinemasının unutulmuş efsane filmlerinden biridir.. cüneyt arkın ın en önemli işidir gözümde..
• eski kasa mercedeslerin bodozlama dalıp, evleri yıkarak geçebilecek kadar sağlam olduğunu öğreten efsane film. şimdi öyle arabalar yapmıyorlar. citizen kane tüm zamanların en iyi filmiyse, bu da onun simetriğidir. olsa da izlesek.
• (bkz: citizen kane)
• (bkz: cüneyt arkın/@wunsch vertrauen)
• filmin en güzel repligi "vatandas riza ölüyorsun!" dur. ayrica filmin yapim tarihi 1979 olmasi lazim.