kızagan han

• türk mitolojisinde savaş tanrısı. kayra han’ın 4 oğlundan biridir. kuvvettinden ötürü orduları yönetmekte, savaşları kazanmakta, düşmanı yenmekte komutanlara yardımcı olmaktadır. bazen çok az sayıda askerin kendisinden kat kat fazla büyüklükteki orduları yendiğine tanık olunur. kızıl yularlı, kızıl buğra sırtındadır. asâsı gökkuşağıdır. kızıl renk ile simgelenir ki bu da mars'a denk gelmektedir.
  
  hakkında bilgi için
• (bkz: kızagan tanrı/@ay hatun)
• türkler'in en bilinen savaş tanrısıdır. zor zamanlarda, büyük savaşlarda türkler'in yanında olduğuna inanılır. yunanlar'da ares, romalılar' da mars , hintliler'de skanda keltler'de toutatis'in eşidir. kayra han tarafından yaratılan yedi kişilik tanrı grubundan bir tanrıdır. simgesi mars gezegenidir. eski türkler mars gezegenine yaltırık ve bakırsokum derlermiş. mars gezegeni insanlara kızıl renginden olsa gerek korkutucu gelmiş eski dönemlerde. savaşla, kanla, kargaşayla özdeşleştirmişler. zaten kızagan kelimesinin etimolojik kökeni kızan, öfkelenen anlamına gelir. kızagan han'ın bilinen diğer adları atlaşgan , basaman' dır.
  
  hunlar'ın da bu isimle kızagan'a taptıkları belirtilir. kızıl pelerinli , bir atın üstünde, kılıcı ile betimlenirdi. hatta meşhur attila'nın lakaplarından birisi ''tanrı'nın kılıcı'' dır. aslında burada yapılan referans ''mars'ın kılıcı'' yani ''kızagan han'ın kılıcı'' olarak düşünülebilir.