görenek

• hukuki bir tanimalama getirmek gerekir ise, populer gelenek (consensus utendium) uzerinden beslenen, sabit bir uygulama ve hukuki acidan "zorlayici"(veya "mecbur edici") bir guce sahip, objektif hukuk normu olarak tanimlayabilecegimiz kelime.
  
  (bkz: praeter legem)
  (bkz: pro jure et lege tenetur)
• gelenekle karıştırılmaması gereken hede. pek makbul sayılmaz geleneğe göre.
• gelenek "böyle gelmiş böyle gider" ise, görenek de "biz babadan böyle gördük" tür.
• (bkz: gelenekleri varsa gorenekleri de var)
• "öyle düşünülür diye düşündüğümüz ya da öyle söylenir diye söylediğimiz şeyler; öyle yapılır diye yaptığımız şeyler görenek olarak adlandırılır." ortega y gasset - insan ve herkes
• örf ve âdetten, hiç bir yaptırım gücü bulunmaması ile ayrılan sosyal davranış tipidir. görenekler birkaç kuşak sürebilir ve bazıları yerleşerek gelenek haline gelebilir.
• hobsbawm, geleneğin icadı'nda (s.3) gelenek ile görenek arasındaki temel ayrımı değişim üzerinden açıklar. okuyalım:
  
  ----------
  gelenek'i (tradition), geleneksel denen toplumlara hâkim olan görenek'ten (custom) açıkça ayırmalıyız. icat edilmiş olanları dahil olmak üzere bütün geleneklerin amacı ve özelliği değişmezliktir. gönderme yaptıkları gerçek ya da icat edilmiş geçmiş, tekrar gibi, sabit (norm olarak formalize edilmiş) pratikler dayatır. geleneksel toplumlardaki göreneklerse, hem motor hem de tekerlek olmak gibi çifte işlev görürler. görenekler belli bir noktaya kadar yeniliğe ve değişime engel olmazlar; yine de değişimin önceki göreneklerle uyumlu olması, hatta özdeş görünmesi gerekliliği gelişim sürecine ciddi sınırlamalar getirecektir. göreneklerin gerçekleşmesini sağladığı şey, arzulanan bir değişime (ya da değişmeye karşı dirence), kendisinden öncekine tanınan ruhsatı, tarihte ifadesini bulan toplumsal devamlılık ve doğa yasası ruhsatını atfetmektir.
  ----------
• halkın yaşantısında töre ve gelenek kadar benimsenmemiş ve yaptırım gücü daha az olan, bir konuda alışılageldiği gibi düşünme ve davranma biçimidir.
• görerek öğrenilen, benimsenen ve sonrasında uygulanan davranışların bütünüdür. aynı zamanda geçmişin izleridir.
• gelenek kadar güçlü olmayan uygulamalar.
  
  mesela kız isteme, düğün, nikah da uyulması gereken kurallar, adetler görece daha katı olmasına rağmen asker uğurlama, çeyiz hazırlama gibi durumlarda daha esnek olduğundan bunlar görenektir...
  
  mist in yazdığı gibi gelenek böyle gelmiş böyle gider türünden olduğundan asırlarca değişmezken görenekler babamızdan böyle gördük türünden olduğu için geleneğe göre daha hızlı değişir.