deli
-
tilwe de tilbe'yle aynı şekilde deli/telü demekmiş.
divane, aşık, zevde, ruh hastası, akıl hastası.
kendi kendine konuşmak + kendi kendine gülmek = delirmek
"kıl düğüm tutmaz, deli öğüt tutmaz." fethiye dağ taraflarında bu atasözü öğürt sözcüğüyle söylenir.
ateş/od bize ne ederse etsin dediğimizde ya veli olmuşuzdur ya deli, ya da d) her ikisi de yani her biri.
deliliğin insanlığa armağanı
götün götün gitmek
delilik yöntemi
deliliğin yöntemleşmesi
deliye ailesi, deliliğe dünya bakıcı çıkar
katlar, sınıflar arası turlama, karmalaşma
deli doğal -ağlar da güler de
ne yapalım çekeceğiz, kendimizdeliliğini
köyün delisi bir şey biliyor, söylemeyi bilmiyor.
bakırköy akıl hastanesi'nin serbest gezen delisi oradan geçen bir doktor adayından sigara ister. doktorcuk ona vermeyip yok deyince, 'vardır, vardır..' der. doktor adayının arkadaşı takılır: "niye vermedin adama bi sigara?" "yoktu ki.." beriki: "vardır, vardır.."
keyfi olarak "tüm bilgeler delidir" diyebiliriz. bundan (delilikten? dememizden?) zarar görmezler. bilge dayanıklıdır. örneğin mevlana ile şems-i tebrizi. eşcinsel sapıklık algılarına, dedikodu ve yaptırımlarına o zaman da göğüs gerdiler, öldükten sonra da sessizce katlanıyorlar. ister hakken yaftalanmış olsun, ister yalan yere.
"deliyi dalandıracağına, çalıyı dolandır." çukur çeylen atasözü
"akıllı işini işler, deli başını bekler." atasözü
"akıllı düşünene kadar, deli oğlunu evermiş, torunu olmuş." atasözü
kısa komedi fantezisi: "şizofrenim ama para bende." veya "şizofrenim ama diploma bende."
delinin biri mazhar osman'a demiş ki: "yağ sende ama huni bende."
osmanlı imparatorluğu, zamanında kara anadolusunda ne kadar çıkıntı hırsız, katil, sapık vs varsa bunları ege adalarına sürmüş. sonra devran dönüp türkiye yunanistan nüfus mübadelesi olunca adalardan hep bunların çocukları, torunları foça'ya gelmiş. laf aramızda, bu yüzden foça'nın delisi de meşhurmuş artık. çok deli (artı zeka gerisi olmalı) nüfusumuz varmış. öte yandan ensest nedeniyle delisi ve sakatı fazla diye bilinen başlıca duyduğum yerler van, bartın, çanakkale.
muğla merkeze ait bir söz kalıbı örneği aklımda: "gıız, gadınım, sen deli min gıı (veya gaa)?" anlamı, 'kıız, kadınım, sen deli misinkız`?"
"dünyayı düşman olarak gördüğüm sürece ona bağlı kalırım: deli değilim." roland barthes - fragments d'un discours amoureux
andrey tarkovski zaman zaman içinde günlükler kitabında lev nikolayeviç tolstoy'un bir mektubundan alıntı yapmış: "bir delinin kapatılmasını kabul edebilsem, onu öldürmeyi de garipsemeyeceğim."
"delileri ya disipline eder ve cezalandırır ya da kahin mertebesine yükseltiriz - veya onları oyun kahramanı şeklinde sahneleyerek estetize ederiz ki seyirciler (ya da okurlar) olarak asla başımıza gelmesini istemeyeceğimiz şeyler karşısında coşkuya kapılabilelim." adam phillips - missing out in praise of the unlived life
"bu bir boşluktu ve boşluk insanı deli eder. ama tanrı'ya giden tek kapı boşluktur. bu, ancak delirmeye hazır insanlar erişirler demektir, başka kimse değil." osho provokatör mistik
"deli olarak doğarız. sonra ahlak ediniriz; durgunlaşıp aptallaşır ve mutsuz oluruz. sonra da ölürüz." lawrence durrell - the avignon quintet (monsieur)
"başka biri olsa elbette şöyle düşünür, biri deli zaten, ikincisi kendini suya atarak boğdu ve ötekini de kocası sokağa attı, eh neden geriye kalanlar da deli olmasınlar." william faulkner - ses ve öfke
"— bu da benim ismim, deliyim de ondan. deli ismini taşımak için muhakkak deli olmak lazım değil ya, kimisi hak delisi, kimisi gönül kimisi de akıl delisi olur." yusuf atılgan (arabacının aşkı öyküsü)
"abidin dino'nun vurgusuyla, fikret mualla kuşkusuz "deli" değil, sadece "deli edilmiş", ya da reaktif paranoid psikoz konumuna getirilmişti." serol teber - tutunamayanların politik psikolojisi
"delilerde hiç kaba gürültü yok. sessizce düşünüyor, aranıyor, bakınıyor veya kabullenmiş oluyorlar. sanki sessizlikle anlaşıyorlar. tamam tedirgin edici ama korkutucu değil. saldırgan değiller, bir kısmı orada kalıcı bir kısmı kaçak ruhlu. isim listesi* ortak bağımız. biz de isimliyiz, biz de akıl hastası adayıyız. hemşireler de öyle. onlar bunu biliyor, diğerlerinden daha iyi biliyor. (...) örgütlenme yok, örgütsüzlük var. hayvani, koklaşır gibi haberleşme ve anlaşma var. deliler de dağınık ama birbirini anlıyor, anlayışla karşılıyor. (...) ben geçici ve konuğum diye düşündüm. nedenlerim var, acelem var. ben deli olsam veya deliysem kaçak tavırlı, çıkış arayan biri olurdum, öyleyim." mehmet ibiş - bakışlar mayalar tarihöncesi
"zavallı deli! bu endişe, bütün kainatın, bütün var edilmiş şeylerin ebedi endişesidir; bu endişeden hiçbir fert, hiçbir zerre kurtulamaz, çünkü kurtulmak için lazım gelen şartları yerine getirmez. (...) yoklukla varlığın tek bir şey olduğunu ispat etmek!" filibeli ahmet hilmi - a'mak-ı hayal
(bkz: delicious)
(bkz: delilik/@ibisile)
(bkz: depek), deli depek, süsek
(bkz: tilbe)
(bkz: deli dolu/@ibisile)
(bkz: kızıldeli)
(bkz: balcan delisi)
(bkz: allahın delisi/@ibisile)
(bkz: deli gömleği/@ibisile)
(bkz: deli sikmek)
(bkz: delisi tutmak)
(bkz: delimsirek/@ibisile), deli gibi, delicesine, delişmen
(bkz: sıyırmış), sıvık
(bkz: sıracalı)
(bkz: dilo/@ibisile)
(bkz: dünya deliler günü)
(bkz: psikolojik deli), ruh kanseri
(bkz: delice/@ibisile)
(bkz: delius)
(bkz: deli tütün), deli bal, delibal, deli dana
(bkz: narino)
(bkz: hebele hübele), hebilim hübülüm
(bkz: deli mehmet alacası)
(bkz: çocuklar başı deli omar)
(bkz: ölüsü olan bir gün delisi olan her gün ağlar)
(bkz: delinin sikini bellediği gibi bellemek)
(bkz: deliyi sikeceğine akıllıya göt ver)
(bkz: akıllı düşününceye kadar deli oğlunu everir)
(bkz: dert bir değil ağlasak deli bir değil bağlasak)
(bkz: deliliğe dair tefekkür)
(bkz: susun deli konuşuyor konuş deli)
(bkz: kendi kendine konuşmak/@ibisile)
(bkz: zaman yani şimdi)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap