ateş
-
arnavutça'da ateş zejem, su uj.
sevgi ateşi olmayan duman, aşk dumanı da olan ateş.
dünyaya ateş almaya geldik, ışık olup gidicez.
dost düşman hep birlikte yapalım.
ateş/od bize ne ederse etsin dediğimizde ya veli olmuşuzdur ya deli, ya da d) her ikisi de yani herbiri.
köyümüzde 'kontaşlar sonradan ataş alır,' derler. hani rocky kendini dövdürür, dövdürür de, tamam dediği noktadan sonra doğrulup yumruk atmaya başlar ya..
od ile ateş utaşmak nam, eski fakat yerel kalmış sözcüğümüzün yapısına ya ortak olarak katılmışlar ya da biri temel ötekisi türev, zamanla anlayacağız. bu arada nişanyan ateşi farsça kökenli olarak kabul etmiş, doğru da olabilir, ateşin kökü de türkçe çıkabilir. (benzer bir karışıklık omda mevcut.)
"anababanın yeri ateştir. evlat ya ondan ya kırk adım geri kalır, kırk adım ileri gider." antep atasözü
herakleitos ateşi ana madde yapmakla, varlıkların özde bir madde değil, bir olgu olduğuna dikkat çekmiştir.
mevlevilikte sigara içme adabı:
sigarayı sunan el öpülür
sonra sigara öpülür
sessizce yakılır
sonra ateş öpülür
...
not: ateşi öpemeyenler sigara içmez. (bkz: mevlevi/@ibisile)
piramit sözcüğün içindeki piros ve amidi yani "içerideki ateş"i işlevinde de yansıtıyor. birisi jilet keskinleştiren piramit yapmış, başka biri içine konulan süt ürünlerini kuru tutan piramit.
ateş aynı zamanda aşkın simgesidir. aşkın bizi yakıp kavurup oldurmasının, erdirmesinin dolayımıdır. o bakımdan aşk vs sevgi karşılaştırmasında aşkı ateşe, sevgiyi melteme/rüzgara benzetme eğilimi yaygındır. kendi temeni ve ruhsal aidiyetime ters görünüyor; aşk cehennem, sevgi cennet gibi. ama aşkın cehennemliği insani bir süreç; insanı tepe tepe, yaka yaka oldurma, büyütme onun işi. sevgiye veya cennete taşıma. daha sonra bir de aşk kendinden önceyle kendinden sonrayı ruhla doldurma, deniz feneri gibi ışıtma görevini yerine getirecek. o bakımdan zorlu ve cehennemi aşamalardan geçiyor.
hem ilişkide hem ayrılıkta denge bulunur. standart koşullarda veya büyük olasılıkla. o zaman aşka, dehşet dengesiyle kurulu ateş/yanma deneyimi diyebiliriz. bu ateş her türlü beklenmedik, iyi ve kötü eylemi, çözümü, atılımı mümkün kılar. aşkı yeni-ruhçulardan* ışık yazan 'dünyada olan ama dünyadan olmayan (deneyim),' olarak betimlemiştir. varoluşun en büyük ve en önemli değilse bile çok büyük ve çok önemli deneyimi. herkese vurması beklenmeyen piyango. vurana algılamak ve doğru davranmak (doğru yanmak) nasip olsun, gene de aşka doğru davranmak olmazsa olmaz değil. zaman ve mekandan bağışık, bunların ötesine taşıyan şey olduğundan, o doğrusunu algılayıp bulma sonradan, hatta pişmanlıkla da yapılabilir. aşk, bitti veya sürdü, hem öncesini hem sonrasını aydınlatan, temel değer. diğer değerlerin içine giren değer. o bakımdan tanrı sevgidir, sevgi tanrıdır önermesi hiç boşuna değil, tam isabet. tanrı her yerde ama bazen bir biçimde harçta ve kamufle-örtük durumda. (bkz: aşk/@ibisile)
"allah için ateşe atılmak vardır. lakin ateşe atılmadan önce kendinde ibrahimlik olup olmadığını araştır. çünkü ateş ibrahimleri tanır ve yakmaz." mevlana
"el-cemre: bir dane ateş koruna denir ki köz tabir olunur." mütercim asım efendi - kamus tercemesi (ömer asım aksoy'un mütercim asım kitabından)
"weiß'ın* romanı* hakkındaki görüşlerini ihtiyatla ortaya koyuyorsun, doğrusu da bu. yarı sevme, yarı hayranlık duymaya dayalı belirsiz bir coşkudan daha fazlası benim de elimden gelmiyor. biliyorum, kitabın özündeki ateş hakiki bir element, lakin yabancı bir elemente kendini tamamıyla teslim etmek çılgınlık gerektirir." franz kafka - briefe an felice
[hüthüt dedi ki: "ey sudan hoşlanan! su, canını ateş haline getirmiş!"] feridüddin attar - mantıku't-tayr
[ben*, taşla ateş arasında kaldım... hem şaşırmış bir haldeyim, hem perişan bir halde!] feridüddin attar - mantıku't-tayr
"hızın rüzgar gibi, yavaşlığın orman gibi olmalı. ateş gibi saldırıp yağmalamalı, dağ gibi kıpırdamaz olmalı. karanlıklar gibi bilinmez, hareketin yıldırımlar, şimşekler gibi olmalı." sun tzu - savaş sanatı
"çatışma yaratmak, kelimenin tam anlamıyla şeytani bir erdemdir. çatışma ateşi ortaya çıkarır. bu, duygulanım ve duygu ateşidir, her ateş gibi iki unsuru vardır; yanma ve aydınlatma." carl gustav jung - aspects of the feminine
[ateş dağı temasıyla hanok'un kitabı'nda da karşılaşmaktayız. hanok, meleklerin ceza yerinde "sanki ateşle yanan ve büyük dağlar gibi" zincirlenmiş yedi yıldız görür. aslında yedi yıldız, yedi büyük babil tanrısıdır ama hanok'un aydınlanması sırasında yedi hükümdar, "bu dünyanın" yöneticileri, cezaya çarptırılan günahkar melekler olmuştur. bu tehditkar temanın aksine sina dağı'nda yehova'nın gösterdiği mucizelere göndermeler vardır.] carl gustav jung - rüyalar
"yapabileceğim tek kıyaslama giriş bölümünde bahsedilen üç kural olacaktır. bu üç kurala göre dört unsur birbirine dönüştürülür ya da özün özünde birleştirilir:
1. kural : toprak suya
2. kural: su havaya
3. kural: hava ateşe." carl gustav jung - rüyalar
"gelen ya rab yehova idi
o'nun elinde ateş vardı
bir kalabalık yokuşu çıktı
onların da ellerinde ateş vardı
esvaplarını yırtıp bağırdılar" sevim burak - yanık saraylar (ah ya rab yehova)
"habilis'in hiç silahı yoktu, daha hızlı ve güçlü etoburların avlarının artıklarından besleniyordu. bununla birlikte habilis taş, çekiç gibi basit aletler yaptı. habilis, ayrıca ateşi kontrol eden ilk yaratıktır." steven roger fischer - dilin tarihi
"ateş, arındırma amaçlı bir boşaltım hareketidir ve stahl sözcüğünün etimolojisini hatırlatır: februare, ölülerin ruhlarını bir evden ayinle kovmak."michel foucault - naissance de la clinique
(bkz: febris)
(bkz: humma)
(bkz: ateşlemek), ateşleme, ateşler
(bkz: ateş suyu)
(bkz: ateş kuşu)
(bkz: yaylım ateşi)
(bkz: ateşe atmak), ateşe yürümek, ateşe vermek
(bkz: ateş almak), ateş atmak, ateş etmek, ateş yakmak
(bkz: ateş almaya mı geldin)
(bkz: ateşi çalmak), prometheus
(bkz: ateş bacayı sarmak)
(bkz: har), od, alev, yalım, yalaz
(bkz: flamingo/@ibisile), flame, flama, flamengo, flamenko
(bkz: yangın), yangı, yanma/@ibisile
(bkz: harlamak), harlandırmak, tutuşturmak
(bkz: har vurup harman savurmak/@ibisile)
(bkz: agiri/@ibisile), volkan, yanardağ
(bkz: şan/@ibisile)
(bkz: kapalabhati pranayam)
(bkz: deepak/@ibisile)
(bkz: ümmühan/@ibisile)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap