• bu ulusal mitolojimizin hayata geçirilmesindeki büyük katkılarından dolayı (bkz: colmar feiherr von der goltz)
  • "asker millet" tanımının izine, tanıl bora'nın aktardığına göre ilk defa 1803'te fransız askeri sistemine dair yazılan bir metinde rastlanmıştır.
  • türklerin nasıl asker millete dönüştürüldüğü ve bunun gercek somut temellere değil tamamen temsil ve simgelere dayandırıldığı anlamında bir ifade. asker millet olduğumuzun cumhuriyetle birlikte bize simgesel araçlarla dayatılan hiçbir gerçekliği olmayan bir olgu olduğu anlamına gelir. ayşe gül altınay bunu ordu millet miti başlıklı kitabında derin bir şekilde analiz etmiştir.

    bu mit nasıl üretilmiştir: metinler ve söylemler yoluyla.

    örneklerle açıklayalım;

    metinler:
    halil inalcık: "türk milleti millet-ordu vasfını başlangıcından bugüne kadar muhafaza etmiştir." [1]

    söylemler:
    atatürk: "biz asker bir ulusuz ... yedisinden yetmişine, kadınından erkeğine asker yaratılmış bir ulus." [2]
    hasan ali yücel: "asker olmayan türk var mı? ben de askerim sevgili paşam" [3]
    deyim: "her türk asker doğar"

    ee ne de olsa (bkz: cumhuriyet ile savasci millet olduk)

    [1] halil inalcık, osmanlı devletinde türk ordusu, türk kültürü, s. 56
    [2] sabiha gökçen, atatürkle bir ömür, s. 125
    [3] hasan ali yücel, pazartesi konuşmaları, s. 39
  • milliyetciligin yakiti.

    amman durmasin milliyetcilik motorumuz.
  • (bkz: ordu millet)
  • bir parça gerçeklik muhafaza eden mit. kurtuluş savaşı ve birinci dünya savaşında en fazla asker kaçağı bizde olabilir. asker kaçağı sayısı -tek başına- türklerin askerlik konusunda başarısız olduğunu göstermez. osmanlı devletinin son dönemlerinde en cahil askerler bizdeydi. askerlerin birçoğu ne için savaştığını bile bilmiyordu. hayatı boyunca köyünden dışarı çıkmamış, devletten hiçbir hizmet almamış, vatanın, milletin, bağımsızlığın ne anlama geldiğini bilmeyen birisi elbette asker kaçağı olacaktır. bunu tüm millete maletmek son derece yanlıştır. öte yandan bu milletin çıkardığı kahramanları da hakkettiği yerlere yerleştirmek gerekir. jeannr d'arc'tan bahsedip, nene hatunu küçümseyenlere asker millet söylemi saçma gelecektir. sırtında cepheye mermi taşıyan kadınların, askere gitmeden anaları tarafından kınalanan mehmetlerin, çanakkale savaşında tüm öğrecileri şehit olan okulların, kurtuluş savaşında tahta mızraklarla hücuma kalkan süvarilerin hakkını vermezsek asker millet miti der geçeriz.

    asker millet söylemi sadece kurtuluş savaşı veya çanakale savaşlarından kaynaklanmıyor. orta asya türk devletlerinin yapısına bakarsak askerlik diye bir müessesenin olmadığını olmadığını görürüz. eli silah tutan herkes savaş zamanı asker sıfatını alırdı. bu neredeyse yeniçeri ocağının kuruluşuna kadar böyle devam etti. yeniçeri ocağı kurulduğunda dahi tımar sistemiyle asker milletlik devam etti. tımarlı sipahiler savaş zamanı dışında bildiğimiz çifçiydi (en azından tımar sistemi bozulana kadar) yani asker millet sadece faşizmin uydurduğu bir mit değil türk kültürüyle gelen bir kavram. bunun türklüğü yüceltmek için uydurulmuş bir mit olduğu yanlış bir düşünce tarzı. asker millet olarak tanımlanabilecek tek millet türkler değil çünkü. yetmedi mi hadi düz mantıkla gidelim. kardeşim hepimiz -zorunlu da olsa- askerlik yapmıyor muyuz? e asker milletiz işte.

    mustafa kemal'in , 2 temmuz 1915 yılında arıburnu’ndan madam corinne’ye yazdığı mektuptan bir bölümü de ekleyeyim de türk ordusunda sadece asker kaçakları olmadığı anlaşılsın.

    aziz madam ,

    karargahımın katiplerinden hulki efendi’nin istanbul’a seyehatinden faydalanarak size bu mektubu yazıyorum. birkaç gün evvel içinde latife sözleri bulacağınız bir kartpostal yollamıştım. burada hayat , o kadar sakin değil. gece gündüz hergün çeşitli toplardan atılan şarapneller ve diğer mermiler başlarımızın üstünde patlamaktan hali kalmıyor. kurşunlar vızıldıyor ve bomba gürültüleri toplarınkine karışıyor . gerçekten bir cehennem hayatı yaşıyoruz. çok şükür , askerlerim pek cesur ve düşmandan daha mukavemetlidirler. bundan başka hususi inançları , çok defa ölüme sevk eden emirlerimi yerine getirmelerini çok kolaylaştırıyor. filhakika onlara göre iki semavi netice mümkün , ya gazi veya şehit olmak. bu sonuncusu nedir bilirmisiniz ? dos doğru cennete gitmek. orada allah’ın en güzel kadınları , hurileri onları karşılayacak ve ebediyen onların arzusuna tabi olacaklar. yüce saadet. sizin mantıki nasihatlerinizi bekleyen şimdiki hadiseler yüzünden kazandığım sert karakteri yumuşatacak romanları etüd etmeye ve böylece ümit ederim ki , hayatın bu hoş ve iyi taraflarını hissedecek hale gelmeye karar verdim. (. . . )

    adres : miralay mustafa kemal , 19. fırka kumandanı , maydos

    yine çanakale savaşında müttefiklerin kara kuvvetlerinin komutanı general ian hamilton'un güncesinden birkaç şey aktarmak istiyorum:
    "bir komutan için en büyük düşman etrafa korku salandır. türkler gerçekten cesur ve göründükleri yerde dehşetli korku yaratıyorlar. süngü takmış parıltılar içerisinde bir uzun insan hattı allah allah bağırışları ile üzerinize koşuyor."
    muavenet adlı gemimizin son derece kahramanca hareket ederek goliath adlı zırhlıyı batırmasından sonra generalin güncesine düştüğü not:
    "düşman bu kez madalyayı haketti"
    diriliş-turgut özakman

    son olarak şunları sormak isterdim: düşmanımızın bile takdir ettiği askerimizi ordumuzu biz niye yerin dibine sokmaya çalışıyoruz? niye tarihimize sahip çıkmıyoruz? niye geçmişimizi kötülemek için didinip duruyoruz ? ama sormayacağım. çünkü özgür düşünce yanlısı, aydın, entellektüel sözlük yazarlarımızın birçoğu tarafından faşist damgası yerim. burda ali kemal ağzıyla konuşmak ilerici olmak, farklı olmak modern olmak ne de olsa.
  • (bkz: timar)
hesabın var mı? giriş yap