aşık meluli

• "1892 - 14 kasım 1989. afşin’in kötüre köyünde doğdu. asıl adı karaca erbil’dir. 7-8 yaşlarında köyündeki bir hocadan arapça okuma yazma öğrendi. 10 yaşlarında afşin’de ermeni aile dostlarının yanına gönderildi. 20 yaşlarına dek ermeni okulunda eğitim gördü. arapça, ermenice, matematik ve edebiyat dersleri aldı.
  
  şiir ve edebiyata ilgisi de daha çok bu dönemde gelişti. yöresindeki birçok aşığın yanı sıra, kaynaklara geçmiş başka aşıkların da şiirlerini öğrenerek kendini geliştirdi.
  
  varlıklı bir insan olan babasının haksızlıklarına dayanamayarak eşiyle birlikte köyünü terk etti. ortadoğu’nun çeşitli yerlerini dolaştı, değişik insanlarla ve aşıklarla tanıştı.
  
  aşık meluli, şiirlerinde insan ve sevgi öğesini öne çıkardı. ancak politik taşlamalardan tasavvufa dek her konuyu ele aldı.
  
  birçok sanatçı tarafından bestelenen şiirlerinin bir bölümünü latife mahlasıyla yazan meluli’nin eserleri değişik gazete, dergi ve araştırmalarda yer aldı.
  
  meluli’nin yaşamı ve şiirlerine ilişkin ayrıntılı bir araştırma, torunları latife özpolat ve hamdullah erbil tarafından »melûli divanı ve aleviliğin, tasavvufun, bektaşiliğin tarihçesi« (1992) adıyla yayımlandı." (bekir karadeniz, "1900'den 2000'e halk şiiri") ^*
• rehberimdir. (bkz: ibreti)
  
  "cenneti parasız zahide verdik
  cehennem korkusun gönülden sildik
  huriyi gılmanı biz burada bulduk
  bizim cennetimiz yâr kucağıdır... "
  
  (bkz: bugün nalanı efkarım)
  (bkz: gel gönül usanma derdi beladan)
• "ey hoca! tanrı bir, şirkimiz yoktur
  şeytan gizleyecek kürkümüz yoktur
  cehennem narından korkumuz yoktur
  biz ateş-i aşka yananlardanız
  
  mürşit meydanında mahşer kurulur
  bacı kardeş bir araya derilir
  hayrımız şerimiz burda sorulur
  her hesabı burda verenlerdenız
  
  parayı put edip tapan deyiliz
  hakıkat ylunda sapan deyiliz
  havlayıp insanı kapan deyiliz
  insanız insanı sevenlerdenız
  
  meluliyim kıblem kamil insandır
  kamil insanı kalbi beyti rahmandır
  secda etmeyenler şeksiz şeytandır
  ona lenet eden erenlerdenız"
• güzel sev güzel olasin
  güzel allahi bulasin
  iste muradin alasin
  kapisina kul ol yürü
  
  sev güzeli güzel yaşa
  ömrünü geçirme boşa
  güzel sevmek gider hoşa
  yan aşkiyla kül ol yürü
  
  güzel söyler güzel dili
  güzel kokar güzel gülü
  herşeyi birak meluli
  o güle bülbül ol yürü
• kullandığı 'dil' üzerine küçük bir söyleşi'den;
  
  ''''yetmişli yıllarda bir sohbet sırasında hamdullah erbil ;“dedeciğim, niçin şiirlerinde bazen farsça ve
  arapça sözcükler kullanıyorsun” diye sorar. şöyle bir yanıt alır:
  
  “bizde millet ve dil ayrımı yoktur oğul! keşke dünyada bütün insanlar birbirlerini anlayacak tek bir dili
  konuşsalardı. bu nedenle biz, özel olarak bir akımı, mesela şimdi sizin çok üzerinde durduğunuz öz-dil
  gibi kavramları doğru bulmayız. insanlar arası iletişim, alış-veriş, ticaret vs. olduğu sürece diller de
  birbirine karışmak zorundadırlar, tıpkı ırklar gibi. günümüzde safkan diye bir şey kaldı mı dünyada?
  onca korunan arap atları bile artık safkan değiller. dilde önemli olan, insanların birbirlerini
  anlayabilmeleri, anlaşmakta güçlük çekmemeleridir. şimdi sen, yeni bir dil insanı ilerletir, uygarlaştırır
  diyorsun. ama yeni dil mi uygarlığı, yeni maddi nesneleri yaratıyor yoksa yeni maddi nesneler mi yeni
  dili yaratıyor, geliştiriyor? bunun yanı sıra dersen ki bugün biz sizi anlamıyoruz, o zaman haklısın.
  çünkü uygarlık ilerledikçe diller de ilerler, gelişir. dolaysıyla eski kaybolur. bugün ilerici kesim, yabancı
  sömürücülüğüne, siz onlara emperyalizm diyorsunuz, emperyalizme karşı mücadele kaygısıyla öz türkçe
  diye çırpınıp duruyor. oysa hangi türk bugün orta asya’daki atalarını anlayabiliyor? siz şimdiki gençler
  daha iyi bilirsiniz, dil insanlığın evrimiyle birlikte ortaya çıkmış bir şeydir ve onunla birlikte de evrimleşmiştir. benim şiirlerimde kullandığım dil, bizim zamanımızda konuşulan dildi; yaşlılara
  sor, onlar, hepimiz o dili çok iyi anlarız''''
• parayı put edip tapan değiliz
  hakikat yolundan sapan değiliz
  havlayıp insanı kapan değiliz
  insanız, insanı sevenlerdeniz
  
  meluliyim kıblem kâmil insandır
  kâmil insan kalbi beyti rahmandır
  secde etmeyenler şeksiz şeytandır
  ona lanet eden erenlerdeniz
• bu dünyanın ağalığı beyliği
  bir sadık dost ilen gönül birliği
  bir de insan bedeninin sağlığı
  bunlar olsa dünya şirin hoş olur
  
  meluli der işte dünya ahiret
  sevgili içilir ol ab-ı hayat
  sevgi ölmez yaşar ta ilelebet
  hak tecelli eder öz gardaş olur
• (bkz: dilber)
  
  söyle dilber suçum nedir
  seni candan sevdiğim mi
  seni allah gibi bilip
  sana gönül verdiğim mi
  
  ahdına vefan var gibi
  safi lekesiz bal gibi
  allah'a güvenir gibi
  ben sana güvendiğim mi
  
  meluliyem düştüm dara
  ben kaldım da garip diyar da
  sen gibi gonca nigara
  bu kadar bağlandığım mı
• girdab-ı belaya düşünce başım
  başımdan dağıldı yaranım eşim
  bana sadık kalan tek bir yoldaşım
  aşk oldu benimle ölene kadar
  
  yüze gülen dostlar çıktı meydana
  arayıp buldurlar yüz bin bahane
  hulusi kalp ile sarılan bana
  aşk oldu benimle ölene kadar
  
  meluli’den başka bir dost tutmayan
  meyli muhabbete leke katmayan
  azrail de gelse perva etmeyen
  aşk oldu benimle ölene kadar
  rıza kılınç eseri yorumlaması ile farklı bir boyuta geçmemek elde değil
• gönül insanıdır , mekansızdır. vahdeti vücudun sırrına erendir. devri daim ola.