we are the world

• ilk kez trt'de izlemiştim sanırım.
  hangi yıldı hatırlamıyorum ama 90'dan önceydi belki 89 falandır.
  çocukken duyup içimi kıpır kıpır eden birkaç şarkıdan biri olmuştu.
  o zamanlar michael jackson dışında hiçbir şarkıcıyı tanımıyordum.
  ama babam hepsinin çok meşhur olduğunu söylemişti.
  derken 90'larda birkaç kez daha denk gelmiş ve aynı hayranlıkla izlemiştim.
  hatta 99'da pavarotti'nin bu şarkıyı söylediğini hatırlıyorum da atv'de mi bi yerde vermişlerdi bu konseri...
  "ünlü tenor pavarotti kosova'daki çocuklar için arkadaşlarıyla konser verdi" gibi bir anonstu.
  o zamanlar böyle şeyleri bir kere izleyebilirsen şanslısın, ikinciye denk gelirse piyango çıkmış gibi olurdun.
  zira hadi dediğinde erişilebilir şeyler değildi.
  
  şarkıya gelirsek, bence açık ara dünyada hiçbir zaman kötü olarak seslendirilemeyecek bir eser.
  zira internette hangi kaydına bakarsan bak şampiyonlar ligi gibi...
  her bir kaydı bambaşka lezzette.
  şarkının her farklı konser kaydını dinlediğinizde daha da etkileniyorsunuz ve bu hissi izah etmek zor.
  
  michael jackson 85'te bu esere hayat verirken o zaman amaç afrika'daki çocuklara destek olmakmış.
  ne güzel zamanlar, ne kadar çok ünlü efsane varsa herkes koşarak gelmiş, hatta haber verilmeyenler triplere girmiş.
  bu şarkıyla ödüller alınmış, muazzam bir yardım toplanmış.
  ve tekrar eden dönemde de ne zaman çocuklar için birlik olmak gerekse efsaneler bir araya gelmiş ve seslendirmiş.
  
  her dinlediğimde tüylerim diken diken oluyor.
  gözlerim doluyor.
  insanlar istediği zaman birlik olup omuz omuza verebiliyor.
  din, dil, ırk fark etmeksizin müzik çatısı altında toplanıyor ve ortaya muazzam bir tablo çıkıyor.
  
  mesela televizyonda görüp aklımda kalan pavarotti and friends konseri bende nasıl yer etmişse orada o anları yaşayanları, korodaki insanları, dinleyenleri çok kıskanmıştım.
  çünkü bizim ülkemizde böyle şeyleri görmek, erişebilmek hatta hayal edebilmek zordu.
  joe cocker mı dersin, gloria estefan mı, ricky martin mi, boyzone mı... tanıyabildiğin ne varsa işte... bir o kadar da tanıyamadığın şarkıcı.
  
  michael jackson'un ilk kaydına bakıyorsun o da bambaşka...
  hangi birini sayacaksın...
  lionel richie, stevie wonder, kenny rogers, tina turner, diana ross, bruce springsteen, huey lewis, paul simon, ray charles ve diğer efsaneler...
  
  geliyoruz bugüne, nasıl bu şarkıya geldim.
  ülke o kadar kötü haberlerle dolu ki, birlik olabilmek, aynı noktada aynı yerde hiçbir şey ayırt etmeden birlik olabilmeye ihtiyaç varken kafamda döndü öylece.
  açtım dinliyordum annem geldi, yabancı şarkı bilmez çok ama hemen hatırladı ve mırıldandı, çok güzel şarkıdır nerden aklına geldi dedi, şaşırdım, beraber dinlemeye devam ettik.
  anlattım hissettiklerimi ve o da aynı şeyleri söyledi, sözlerini bilmesem de tüylerim diken diken olur dinlediğimde dedi.
  
  bundan 36 sene önce müzisyenler bir araya gelip muazzam bir eser ortaya çıkarmışlar.
  ellerinden gelenin en iyisini yaparak yardım eli uzatmak istemişler.
  bugüne bakıyorum o kadar ötekileşmişiz ki, yangınlara kayıtsız kalmayıp isyan eden ünlü insanlara kulp takmanın peşine düşmüşüz,
  hakikatin kendisinden uzaklaşıp başka yerlerde kaybolmuşuz.
  oysa tam da birlik olmamız gereken bir dönemi yaşarken.
  ülkemiz için, kendimiz için birlik olmamız gerekirken...
  
  "there's a choice we're making we're saving our own lives
  it's true we'll make a better day just you and me"
  
  usa for africa kaydı: https://www.youtube.com/watch?v=g4xqbrrtp4s
  pavarotti and friends kaydı: https://www.youtube.com/watch?v=eweytrlvbpk
  haiti için yapılan 2010 kaydı: https://www.youtube.com/watch?v=glny4jscivi
• there comes a time when we heed a certain call (lionel richie)
  when the world must come together as one (lionel richie & stevie wonder)
  there are people dying (stevie wonder)
  oh, and it's time to lend a hand to life (paul simon)
  the greatest gift of all (paul simon/kenny rogers)
  
  we can't go on pretending day by day (kenny rogers)
  that someone, somehow will soon make a change (james ingram)
  we're all a part of god's great big family (tina turner)
  and the truth (billy joel)
  you know love is all we need (tina turner/billy joel)
  
  ( chorus )
  we are the world, we are the children
  we are the ones who make a brighter day so let's start giving (michael jackson)
  there's a choice we're making we're saving our own lives (diana ross)
  it's true we'll make a better day just you and me (michael jackson/diana ross)
  
  well, send'em you your heart so they know that someone cares (dionne warwick)
  and their lives will be stronger and free (dionne warwick/willie nelson)
  as god has shown us by turning stone to bread (willie nelson)
  and so we all must lend a helping hand (al jurreau)
  
  ( repeat chorus )
  we are the world, we are the children (bruce springsteen)
  we are the ones who make a brighter day so let's start giving (kenny logins)
  there's a choice we're making we're saving our own lives (steve perry)
  it's true we'll make a better day just you and me (daryl hall)
  
  when you're down and out there seems no hope at all (michael jackson)
  but if you just believe there's no way we can fall (huey lewis)
  well, well, well, let's realize that a change can only come (cyndi lauper)
  when we (kim carnes)
  stand together as one (kim carnes/cyndi lauper/huey lewis)
  
  (repeat chorus and fade )
  
  (additional ad-lib vox by bob dylan, ray charles, stevie wonder, bruce springsteen, james ingram)
• bir ara türk versiyonu da yapılan şarkı. hatta ibrahim tatlıses, bu ne betooon bu ne duman böyleaaa, bölümünü söylemiştir.
• ilk çıktığı zamanda (aah seksenler ahh)"sözlerini de yazayım tam olsun" diye bişey olmadığından
  wi ar dı worrd
  wi are dı çildrıs
  wi ar dı wasbrullop(burasını kimse anlamazdı valla)
  selesta gibin
  diye playback yaptığımız efsane şarkı.
  
  ayrıca
  stüdyoda kulaklık olayına kafayı ilk bu şarkının klibini izlediğimde takmıştım.
  anneme sorduydum, o kulaklıkları niye takıyolar diye.
  müziği duymak için demişti.
  ne o şimdi kulaklıkları takmayınca duyamıyolar mı müziği diye sormamıştım.
  hala da bilmiyorum o kulaklıkları niye taktıklarını.
  
  yine ilk çıktığında(kaç defa çıktı sanki ağzını kırıyım)
  her sene amerikada böyle şarkıcıların bi araya gelip öyle bi şarkı yapma zorunluluğu var sanıp (bkz: popsav america)
  sonradan give peace a chance
  şarkısı çıkınca o şarkıyı da bu ekolün ürünü zannedip.
  ı ıhh bu olmamış dediydim.
  ne salakmışım.
• "we are the rich, we are the famous" şeklinde eleştirilere hedef olan, bir çok ünlünün sesini aynı şarkı içinde karşılaştırma fırsatı veren yapıt. bruce springsteen'in girdiği anda insanın kanını dondurur. bir o, bir de ray charles öne çıkar onca ünlünün arasında^*.
• joan baez bu organizasyona çağrılmadığı için çok kırıldığını belirtmiştir, hatta "nerede eylem orada ben, benim neyim eksikti ki, teessüf ederim" demiştir.
• bu arada, asla ama asla atlanmaması gereken isim; quincy jones'tur. kendisi yaşadığı ve içinde bulunduğumuz dönemdeki en büyük prodüktörlerden biridir ve bu şarkının da yapımcısıdır. (hani soruluyor ya zaman zaman, 'niye artık michael jackson, madonna gibi sanatçıların 80'lerde yaptığı gibi starlar ve güzel şarkılar yapılmıyo diye, sebebi q. jones ve onun gibi iyi prodüktörlerin ya aramızdan ayrılması ya artık yaşlandıkları için üretmemeleri ve yerine de yenilerinin yetişmemesinden kaynaklanmaktadır... maalesef).
  
  ülkemizdeki bir örneği için; (bkz: onno tunç)
• bunun bir de muazzez abacı'nın filan söylediği türkçe versiyonu çıkmıştı. tek kanallı türkiye'de özal önde 30-40 kişilik koro arkada söylerdi bunu. 20 sene sonra amerika olacağımızı sandığımız yıllardı işte.
  
  maykıl şarkının klibinde onca ismin, onca önemli ismin(ki bob dylan, tina turner filan da vardır) arasında ve hem de 3-5 saniye gözüküyorken bile pırlanta gibi parlar.
  tam burada özellikle....
  ne günler ne günler....
• dünya üzerinde 60.000.000.-usd gelir elde edilmiş şarkı.
  
  hayırseverliğin küreselleştiği ilk şarkı diye tanımlandı nat geo 80'ler belgeselinde.
• özellikle 80lerde çocuk olanlar çok iyi bilirler bu şarkı trt deki 23 nisan gösterisi öncesi çok çalınırdı ya da micheal jackson 'ın unicef çocuklarıyla birlikte çektiği klip sürekli ekranlar dönerdi.dün tv de jackson'ın cenazesinin sonunda bu şarkı çalındığında o döneme döndüm.evet o döneme ait bu şarkı ve micheal jackson belkide 80lerde çocuk olanlar için o dönemi hatırlatan en büyük sembollerden biriydi .bu törenin sonuyla birlikte o dönemde sanki kapandı ve ben o kuşak olarak yaşlandığımızı daha da hissettim.diğer yandan bu şarkı aslında micheal jackson 'ın bahsedilen bir çok skandaldan uzakta ne kadar insani yönü kuvvetli bir sanatçı olduğunu gösteriyor .belki acı ama aynı özelliklere sahip yeni kuşakta dünyada da böyle bir şarkıcının çok da zor yetişeceğini düşünüyorum.