uçmağ

• türk atalarının torunlarını beklediği güzel bahçe.
• senelerdir sözlüklerdeki "mekanı uçmağ olsun" sözündeki bu uçmağ lafını uçmak lafından uydurulmuş bi kelime sanırdım, uçurulan insanlar için sarf edilen.
  az önce öğrendim ki eski türkçede "cennet" manasına geliyormuş ve birisinin arkasından mekanı uçmağ olsun denildiğinde aslında mekanı cennet olsun kastediliyormuş.
  bugünkü aydınlanmama paha biçilemez.
• şamanizme göre iyi insanların ölünce gittikleri yer, cennet
• türklerin çok eski bir inanışının adıdır.
  çooook eskilerden beri, hatta şimdi bile, canlı ölünce ruhunun bedenden ayrılıp gökyüzüne uçtuğuna inanılırmış. işte ruhun vardığı yerdir uçmağ.
  cennet kavramı ile aynı anlama geldiğini sanmıyorum.
  sanırım geçmişimizi, tarihimizi anlamamız için özellikle inanışlar bakımından, semavi dinlerle karşılaştırıp, çarpıştırmayı bırakmak gerekiyor.
  onlarınki cennet cehennem, bizimki uçmağ.
• 'midemiz kabul etmez, yabanın ekmeğini,
  ne el düdüğü çaldık, ne tuttuk tokmağını,
  arab’ın dili vermez, bize türk uçmağını,
  dilimiz türkçe söyler, kalbimiz türkçe atar,
  biz türklüğün yarıyız, türkçülük de bize yar!"
• eski türklerde ölümden bahsedilirken en çok ruhun uçtuğundan^* hatta kuş olup uçtuğundan söz edilirdi. (bazen şahin olup uçtu da deniyor)
  
  uçma fikri büyük dinlerde ifade edildiği gibi tam bir cennet^* anlayışını dile getirmemekle birlikte ruhların yaşanılan yerden göğe yükseldigini ifade ederdi.
  
  (bkz: eski türklerde ölüm olgusu/@ay hatun)
• eski türkçe'de cennet. soğutça'dan türkçe'ye geçmiştir. karşıtı ise tamu, yani cehennemdir.
  
  yunus emre, şiirlerinde epeyce kullanır.
  
  "kişi bile söz demini demeye sözün kemini
  bu cihân cehennemini sekiz uçmağ ede bir söz"
  
  "âşık mı diyem ben ana tanrı’nun uçmagın seve
  uçmak dahı tuzagımış mümin canların tutmaga"
  
  "yidi yir yidi göki tağları denizleri
  uçmağ-ıla tamuyı cümle vücudda bulduk"
• uçmağ (eski t. uygur) < uşthmak (sanskrit)
• rahatsız olanları anlamadığım durum. türkçe olması batıyor sanırsam. arapça konuşunca doğrudan "cennetlik" oluyorlar ya. sana yabancı gelen bu sözcük yunus emre şiirlerinde geçer.
  dipçe: şamanizm'e değil tengriciliğe ait olan bir kavramdır. araplıktan bıkmış bir ulusun yeniden dirilişidir. arapseverleri üzmektedir bu durum sonuç olarak.
  dipçe 2: karşıtı olan tamu / damu (cehennem) türkçe değil soğdçadır. türklerde cehennem anlayışı öncül dönemde yoktur. sonradan diğer dinlerin etkisi ile gelişmiştir.
  tamudan önce yerin dibine geçme anlayışı vardı. erlik yanına gitme.
• zannedilenin aksine türkçe değil, soğdca bir kelimedir. aslı uştmahdır.