truva savaşı

• (bkz: karı kız mevzusu)
• olduğu bilinen ancak ilyada'da anlatılan kadar büyük ve uzun olup olmadığı bilinmeyen savaştır.
  
  fakat benim içimde ciddi ciddi dert olan savaştır. ilyada ve kabul gören diğer eserlerde anlatılan truva savaşı/destanı hayatımda belki de en taraflı ve en milliyetçi baktığım savaştır. zira bence truvalılar(ve müttefikleri) ne kadar sempatikse, akhalar o kadar antipatiktir. truvalılar ne kadar delikanlıysa, akhalar o kadar falliktir.
  
  truvalılar ve müttefikleri korkularıyla, vizyonlarıyla, hatalarıyla, cesaretleriyle, başarı ve başarısızlıklarıyla ve ayrıca salaklıklarıyla günümüz anadolu halklarına da çok benzerler. efendim "tanrılar" deyu deyu bağnazca o atı içeri alışları, gereksiz gaz hücumları, hektor'un "vay biraderim yanımdaysa amına bile korum." diyerek oyuna getirilmesi ve akabinde mortingen oluşu, birbirlerini sık sık cesaretsizlikle suçlayıp saçma saçma kendi sonlarını hazırlamaları vs vs tam bizdendir.
  
  bir de truva tarafından hemen tüm kahramanlar ölürken; göt akhalara bi bok olmaz. hele ki temel metin ilyada'da şöyle bir ağız tadıyla aiaslar'ın sikilmesi, efendim agamemnon'a külah takılması, nestor'un huzurevine yatırılması, diomedes'in çükünün kesilip pavyona satılması, akhilleus'un kreşe yazdırılması, ismini anmak istemediğim o ithakalı lubunyanın dansöz kıyafetiyle ilgili atın kıçına sokulması gibi olaylar yaşanmaz. anca bi sikik patroklos gider. olmadıysa da sen yazsaydın ya homerosum. biraz acımız hafiflerdi.
  
  öte yanda priamos'un, ki kendisi başbakanımızın öğüdünü tutarak 3 değil 33 çocuk yapmıştır, oğullarının hemen hepsi ölür. likyalıların kahramanları ölür. truva subayları bir bir düşerler. maşallah akhalı biri mi yaralandı hemen ilgili tanrı devreye girerek kendisini kurtarır. fakat bizim truvalıların tanrıları yeterince ağırlıklarını koyamazlar bir türlü. e zeus katından torpilli öbür puştlar. athena kızı, hera zevcesi vs
  
  yazık oldu truva'ya... çok yazık oldu... sinirleniyorum, üzülüyorum...
  
  zaman makinesi icat edilse; gidip hektor'la aeneas'ın arasında durup düşmana baksak, euphorbus'u cesaretinden takdir etsek, polydamas'a "sinir yapma baboli. olan oldu hepimiz aynı taraftayız." desek, priam'a saygılarımızı sunsak, paris'in bi kulağını çeksek, sarpedon önderliğinde deiphobus'un da desteğiyle likyalılarla akha duvarını yıksak... hey gidi hey... ağzımıza ilk dakkada kargıyı yeriz gerçi ya; o da ayrı konu...
  
  edit:bir de ricacı olacağım gidersem truvalı kardeşlere. diomedes bana bırakılsın. özel olarak gıcığım var.
• tarihteki karı kız kaynaklı savaşlardan en iyi bilinenidir.
  
  ilyada ve odysseia'dan ortaya karışık. ha bir de filmden.
  
  --- spoiler ---
  
  herşey paris yavşağının agamemnon reisin kardeşi menelaus gavatının kevaşe karısı helen^*'i kaçırmasıyla başlamıştır^*.
  
  bu ibneliği içine yediremeyen menelaus gavatı yanına agamemnon reisi ve braveheart achilles'i de almış dayanmış ezine topraklarına.
  
  tam tamına 10 sene boyunca süren savaşta nice yiğitler nice kahramanlar şehadet şerbeti içerken, bunların içinde en acı vereni delikanlı hector'un hakkın rahmeti kavuşması olmuştur.
  
  savaşın pek bir hareketli olduğu günlerden birinde paris ile achilles karşı karşıya gelmiş ve okuna hızlı davranan paris yavşağı ardı ardına braveheart achilles kardeşimizin topuklarına sıkmıştır. anası thetis'in styx suyu ile mestlemediği tek yeri olan tendondan oku yiyen braveheart achilles orada hık diye can vermiştir. babasının intikamını almaya yemin eden achilles'in biricik evladı neoptolemos da savaşa katılmıştır.
  
  mavi beyazlı yunan ekibi surları aşamayacağını anlayınca "olum bunlar dini bütün adamlar. tahtadan bir beygir yapalım. içine dolduralım spanoulisleri, diamantidisleri, perperoglouları. bırakalım kapının önüne. nasıl olsa yerler. akşama truvalılar zıbardıklarında harekete geçeriz be yavrimu" demişler.
  
  truvalıların bir yerlerinde pireler uçuşup, sağa sola serbest düşüş yaparken yunanlılar surlardan elinde fotoğraf makinası ile gezen japon turist edasıyla geçmiş ve hattori hanzonunkilerden hallice olan kılıçları ile kıyıma başlamışlardır.
  
  başta truva devlet başkanı priamos olmak üzere pek çok üst düzey bürokrat ve hanedan mensubu kılıçtan geçirilmiş, ülkedeki bütün kamu kuruluşlarına ve sahildeki turistik tesislere el konmuştur.
  
  bu hengame sırasında paris yavşağı ve helen kevaşesi fırtmak istese de bunları neoptolemos şehrin çıkışında kıstırmış ve parisin oracıkta ümüğünü sıkarak öldürmüştür. helen kevaşesini menelaus'a teslim etmiş, kendisi de delikanlı hector'un karısı andromache'yi savaş ganimeti kapsamında zimmetine geçirmiştir.
  --- spoiler ---
  
  şimdi bu entryi neden girdim. yeni nesiller eskilerden mutlaka bir takım dersler çıkarmalı.
  çıkarılan ders 1: elin karısına kızına bakılmaz. ondan sonra yersin şepeşilleyi.
  çıkarılan ders 2: boy abdesti önemli. topuklara kadar yıka.
  çıkarılan ders 3: beygirin tahtasına değil, ingilizine, arabına ve hatta rusuna, latin amerikalısına falan inan.
  çıkarılan ders 4: büyüksün çanakkale dardanelspor. türkiye spor toto 2. lig beyaz grupda başarılar.
• mitolojik dünya savaşıdırı kendisi sağolsun. eris adli bir cadaloz tanrinin oyunundan çikmiştir. bir çeşit güzellik yarışması ile başalayan olaylar gelişereke truvanin sonunu getirmiştir. olay aslında turva krali priamos'un oglu paris'in akhaların menelausun karisi helenayi kacirarak truvaya gitmesi yüzünden çikar. helena evlenmeden ınce kurulan bir pakt nedeni ile o zaman var olan tüm yunan kralliklari birleşerek truvaya saldirmaya karar verirler. yunanlıların tarafında akhilleus, odysseus, nestor, agamemnon gibi daha sonra odysseia'da da sikca adlari duyulacak kahramanlar vardir. paris turvanin kahrami olarak gecmez. daha cok bas belasi olarak gorulur. truvalilarin tarafinda da bir çok kavim vardir habeşistandan amazonlara kadar bir çok krallıkta truvayı destekler. truva'nın en önemli kahramanı hektordur. homeròs iliadaya akhilleus ile agamemnon'un arasinin bozuldugu kavga ile başlar ve hektorun olumuyle de destani bitirir. iliada 10 yillik savaşın 51 gününü anlatir.
  hektorun olumunden sonra truva, odysseus'un tahta at fikri ile birlikte düşer. truvada afrodit'in oglu haric bebekler dahil olmak üzere tüm erkekler oldurulur. turva kaliçesi hekabe ve hektorun karisi andromakhe tüm diger turva kadinlari gibi surgune gonderilir. hektorun kiz kardesi kahin kassandra athenanın manasitirnda tacavuze ugrar ve agamemnona köle olarak verilir. kassandraya bu yapilanlar truvada zafer kazanan komutanlarin basina donuste korkunc belalr gelmesine neden olacak ve odysseia metnini olusturacaktir.
• hakkında video serisi hazırladığım savaş.
  
  yusuf boysal hocamızın görsel ilyada kitabının daha geniş kapsamlısını yapmaya çalışıyorum henüz şuan 7.bölümü tamamlaya bildim ve ilyada 4.bölümün sonuna kadar gelebildim. ilyada'yı ve olayları anlatırken bir yandan da konu ile ilgili heykeller, vazo resimleri ve tablolarla anlatımı destekleyip eserler hakkında teknik bilgiler vermeye çalışıyorum.
  
  arkeoloji ve sanat tarihi öğrencilerine yönelik yaptığım bir çalışmaydı fakat ilyada'ya ya da yunan mitolojisine hakimseniz müzelerden ve sanat eserlerinden aldığınız haz katbekat artıyor. o yüzden de mitoloji meraklıları ve sanat severlere de tavsiye ederim. pek ilgi görmeyen bir seri de olsa mutlaka tamamlayacağım çünkü bir kaç kişiye bile faydam dokunursa ne mutlu bana. ayrıca ilyada'yı bu denli detaylı inceleyen ve yorumlayan bir başka seri sanırım yok bu yönden de bu açığı kapatmak için mutlaka tamamlamayı düşündüğüm bir seri.
  
  konu ile ilgilenenleri beklerim.
  
  link
• düz mantıkla bakıldığında kız meselesi yüzünden çıkmış bir savaştır. racon kesen bir mahalle delikanlısının manitasına sulanma durumunda yaşanabileceklere ''x'' dersek, menelaus'un arkasında koskoca bir ordu olduğu için bu durumda değer ''x^546'' olmuştur.
• doğu'nun batı'yı nasıl kolonize ettiğini anlatan, emperyalist bir savaştır.
  doğulular yerleşik hayata geçip batılılaşmışlardır. aynı zamanda bu dönemde toplum, anaerkilden ataerkile geçiş yapmıştır. bu nedenledir ki, annelerinden nefret edip onları öldüren orestes gibi kurgusal kahramanlar uydurulmuştur.
  
  gelelim savaşın mitolojik iç yüzüne;
  truva prensi yakışıklı delikanlı paris'e birgün hera, afrodit ve athena tarafından birer elma sunulur. ve her bir tanrıçanın, genç prense elmayı yemesi karşılığında gerçekleştireceklerini belirttikleri vaatleri bulunmaktadır.
  hera der ki, eğer benim elmamı yersen evlenip çoluk çocuk sahibi olacaksın. düzgün bir aile hayatın olacak..
  athena ise, kendi elmasını yemesi karşılığında paris'e, çok akıllı ve her işte çok başarılı olacağı haberini müjdeler. ve son olarak afrodit, ah o afrodit(!!) paris'e der ki: "eğer benim elmamı yersen çok güzel bir kadınla ömrünün sonuna dek beraber olacaksın." ve paris, aklı kızıl bir güzellikle o saniyede çalınmış olan bu şaşkın prens, düşünmeden afrodit'in elmasını yemeyi kabul eder.. ortaya güzeller güzeli helen çıkar. ve ortalık karışır..
  
  binlerce yıldır dilden dile dolaşan, efsaneleşen, uğruna destanlar yazılan, oyunlar oynanan, filmler çekilen bu savaşın asıl nedeni, "uçkur" davasıdır özetle!!
• efsane güzeldir lakin olaylar şöyledir.
  1- savaşa bahane olmuştur helen'in kaçırılması ve ortada aslında bir aşk olmadığı belli en azından helen tarafında. çünkü kadının kocası menalaus'tan bir kaç tane kızı var yani doğurgan ve paris'in (alexander) de metreslerinden çocukları var. şimdi 10 yıl beraber kalmışlar ve ortada çocuk yoksa burada başka bir şey vardır. (asil ahlakı kadın devlet menfaatleri için biriyle yatmış muhtemelen kısa sürede şehir düşer demişlerdir)
  ki zaten savaş sonrası kocası ile sparta'ya dönmüştür.
  2- truva atı. at poseidon'un simgesi, peki poseidon yunan mitolojisinde ne tanrısı? deniz ve yer yüzü tanrısı. depremler poseidon'un işi yani.
  şimdi homeros o kadar hikaye anlattıktan sonra deprem oldu ve surlar yıkılınca şehir düştü dese olmaz o da bu metaforu kullanmış.
• aslinda hersey hekabenin parise hamileligi sirasinda rüyasinda yanan bir mesale görmesiyle baslar. kahinler bunu dogacak cocugun truvaya ugursuzluk getirecegi, hatta bu sehrin batmasina/bitmesine neden olacagi seklinde yorumlarlar. bunun üzerine priamos oglunun dogar dogmaz dagbasina birakilmasini emreder. fakat paris beklenildigi gibi ölmez, bir ayi tarafindan beslenir, büyür ve coban olur cikar. yillar sonra üstünde "en güzeline" yazan elmayi kendisine evli bile olsa dünyanin en güzel kadinini, helenayi vaadeden aphrodite verir. paris güzel helenayi kacirarak truva savasinin baslamasina ve akabinde truvanin yikilmasina sebep olur. bir kahin daha hakli cikmis, kaderin önüne gecilemeyecegi gercegi yasanmistir.
• atin icinden piyonun ciktigi, ihaleye fesat karistigi bir savastir.