talihli amele

• gazeteci kadının mehmet ali'yi hapsedildiği daireden çıkarmak için indiği alt katta oturan çocuk, kaygısızlar'daki eleman kaygısız'ın çocukluğudur.
• --- spoiler ---
  filmde insaati devam etmekte olan bir sitenin reklami icin adini hatirlamadigim bir bankada hesap actirirsaniz çekilişle bu evlerden biri size cikabilir diye bir kampanya baslatilir. kampanya bununla yetinmez ve insaatta calisan bir amele (mehmet ali) adina sahte hesap acilarak kendi calistigi insaatta yalan bir cekilisle ev kazandirilir ve size de cikabilir diye mesajı vermek istenir. fakat bu caba ters teper cunku insanlar bir amele ile ayni apartmanda oturmak istemezler. bunun uzerine verilen ev mehmet ali'den geri alinir. o zaman amele harcini ben kardim tuglasini ben tasidim neden ben oturamiyorum diye isyan edince insaat sirketi sahibi soyle der: iste bu yuzden.
  --- spoiler ---
• "bu evin harcını ben kardım, tuğlasını ben taşıdım, her yanında emeğim var, nasıl olur da biri gelip parayı sayar ve bu evi alır, bu ev benim"
  
  gibi düşündürücü ve dolu cümleleri bünyesinde barındıran film. ilyas salmana göre toplum sorunlarına parmak basan en iyi iki filminden biri, diğeri de fikrimin ince gülüymüş.
  
  başına gelen onca sansürden sonra talihsiz amele olarak da anılmaya başlanmıştır bu film. talihli ya da talihsiz pek bir şey fark etmez ama çatır çatır sövmektedir kapitalizme. 1980 de çevrilimiş ve senaryosunu başar sabuncunun yazdığı bu film alkışlanması gereken türk filmlerinden biridir kanaatindeyim.
• açıkçası ben türk filmleri arasında bu kadar sağlam sistem eleştirisi olduğunu bilmiyordum. açın internetten izleyin çok şey katar bu film size. 80 zamanında ülkemizdeki sosyalizm bilincinin ne boyutlarda olduğunu görürsünüz. yeşilçam'ın yaşadığı en iyi zamanlar o zamanlarmış. şimdi hangi türk filmine gitseniz boktan boktan yerel şive ağzı ile milleti güldürmeye çalışan, paranızı çalmaya çalışan sinema düşmanları ile dolu.
  sinema bir sanattır. sanat insanın vizyonunu geniş tutmalıdır. insana bakış açısı katmalı, ufuk açmalıdır. aksi takdirde zamanınızı ve paranızı yiyen bir böcekten başka bir şey değildir. bu film ise sanattır.
• ecevit'in toprak işleyenin su kullananın sözüne gönderme yapan filmdir.
• '80'lerden kalma, yine bedbaht bir atıf yılmaz filmidir; zira güdük sansürcüler tarafından makaslanma operasyonuna maruz kalmıştır..
  
  ne ise, ilyas salman'ın oynadığı mehmet ali, ailesiyle birlik köyünden kente göçer, lakin muadilleri gibi acıların çocuğu kıvamı yakalamaz ve şans eseri bir kampanyadan ev kazanır.. sonrası malum, medya tarafından önce balon gibi şişirilir, sonra bittabii bu balon, na dana kadar iğneyle patlatılır; işte bizimkinin dramı da burada başlar, ayak uyduramadığı bu sisteme dayanamaz ve kafayı üşütür..
  
  sansürlenme sebebi ise, filmden daha fazla kara mizah barındırır: "anadolu'nun bağrından çıkmış bir delikanlı deliremez" gibi bir önermeyle, mehmet ali'ye deli gömleği giydirilen sahneler bir güzel allem ve kallem edilir velhasıl..
• filmin sansüre uğrayan bir diğer sahnesi ise mahmet ali'nin inşaata su taşırken odaların birinde anadan üryan bir kadın gördüğü sahnedir.
• berlin film festivaline çağrılmış olmasına rağmen gerek maddi gerek diğer sıkıntılardan dolayı gidememiş olan filmimizdir. ilyas salman'ın kendi filmleri arasında en çok sevdiklerindenmiş ayrıca.
• hikaye 100 numaralı adam'ı andırır.
• 1980 tarihli atıf yılmaz filmidir.
  
  sinematürk yazarı eylül fırtınası tarafından filme dair yazılmış yorum yazısı aşağıda görülebilir.
  
  "atıf yılmaz'ın yönettiği,yönetmenin kibar feyzo,köşeyi dönen adam,dolap beygiri filmleri ayarında sosyal ve siyasi hiciv içeren,kara mizah türünün ülkemizdeki en düzeyli örneklerinden birisidir.
  talihli amele,saf ve sınıf bilincine sahip olmayan inşaa t işçisi mehmet ali'nin birtakım vaatlerle kandırılıp kapitalist düzenin isterlerine uygun olarak canlı bir ''meta'' olarak kullanılmasını ve kişiliğinin yokedilmesini son derece başarılı ve nitelikli bir anlatımla eleştirmektedir.
  filmde,ekonomik ve siyasi nüfuza sahip egemen güçlerin kitleleri yönetme,etkileme ve yönlendirme amaçlarına uygun olarak görsel ve yazılı ve medyayı nasıl bir sömürü aracı olarak kullandığına dair çarpıcı tespitlerde bulunulmaktadır.
  dikkatli sinemaseverler hatırlayacaktır,benzeri tespitler osman f.seden'in 1978 tarihli yüz numaralı adam adlı yapıtında da fimin direkt bildirisini oluşturmaktadır.seden,1976 tarihli nereye bakıyor bu adamlar ve 1981 tarihli şaka yapma filmlerinde de ayni konuyu bu defa fazla irdeleyici olmadan,mizah sosuna bulayıp hafifleterek işlemeyi tercih etmiştir.
  bahsi geçen tüm filmlerde sömürü aracı seçilen kişi aslında hiçbir özelliği ve becerisi olmayan,sokaktaki sıradan adamlardan biriyken kendisini birdenbire anlayamadığı ve kontrol edemediği renkli bir dünyanın,kampanyaların vb.ortasında buluverir.birtakım kişilerce allanır,pullanır,cilalanır,yapay bir halk kahramanı haline dönüştürülerek tüketime sunulur.yıllarca ezilmekten ve palavra dinlemekten bitap düşmüş halkta bu sevimli ve temiz yürekli delikanlıyla kendini özdeşleştirir,onda kendisinden birşeyler bulur,bağrına basar.
  herşey bir noktaya kadar egemenlerin istediği gibi giderken kahramanımız kendisi üzerinden tezgahlanan oyunların farkına varır ve bilinçlenir.bu bilinçlenme bir anlamda halkın da bilinçlenmesi ve uyanışı anlamına gelmektedir.
  talihli amele'nin senaryosunu yazan başar sabuncu 1985 tarihinde yine senaryosunu yazdığı ve bu kez kendisinin çektiği çıplak vatandaş adlı filmde de bir kez daha tüketim toplumu idealine alet edilerek ruhu sömürülen zavallı kaybeden adamın dramını beyazperdeye taşımıştır.hatta bu filmde ''bu iş talihli amele olayına dönecek''diye ilk filme hoş bir gönderme de mevcuttur.
  zamanında sansürün hışmına uğrayan film, 1980 yılının siyasi ve toplumsal çalkantılarla dolu atmosferi düşünülecek olursa oldukça cesur ve radikal bir yapım olarak ayrıca takdire değerdir.
  şimdilerde ismi bile anılmayan bir zamanların starı ilyas salman'ın da geriye dönüp baktığında hiç şüphesiz gurur duyacağı bir avuç filminden birisidir. "
  
  http://www.sinematurk.com/'dan alıntıdır.