şerpa

• valla ne diyeyim, bu şerpalarin varligini ögrendikten sonra dagcilara olan hayranligim tümden yerle bir oldu. meger bu insanlar dagcilarin tirmanacagi güzergaha önden önden tirmanip (hem de dagcilarin ekipmanlarini tasiyarak ha!) onlar gelmeden cadirlarini kurup hazirliyorlar, ayrica yol üzerindeki tehlikeli yerlere de merdiven, köprü falan kurup yani bu artist dagcilarin gececekleri yolu da düzlüyorlarmis. lan ne anladim bu tirmanma isinden? havaniz kime kardesim?
• everest'e tırmanmak isteyen dağcıların hamal olarak kullandıkları, muhtemelen dağcılarla hissettirmeden taşak yapan tırmanıcılardır. oturup izliyorsun belgeseli, adam götünden soluyor tırmanırken. şimdi diyor, 6500 metrenin en zorlu yerine geldik. şerpaların bizden önce gelip yerleştirdikleri bu geçiş merdiveninden büyük bir risk alarak karşıya geçeceğiz. bu ne arkadaş, merdiveni şerpa yerleştirsin, çadırı şerpa kursun, çantanı şerpa taşısın! sen de memlekete dönünce ben everest'e tırmandım de, iyi iş valla.
• en hızlı tırmanış rekorlarının dibine vuran, hanım ben bi everest yapıp gelcem çayın altını yak şeklinde yaşayan aşmış adamlar.
• şerpa'lar beş yüz yıl önce doğu tibet'ten nepal'e göç etmişler. şerpa sözü, tibet dilinde doğu anlamına gelen ''şer'' ve halk-insan anlamına gelen ''pa'' ekinden oluşuyor. şerpalar yüzyıllardır everest'in eteklerinde hayvancılık ve tuz ticareti ile uğraşırken son 50 yıldır dünyanın dört bir yanından gelen dağcılara destek olmalarıyla adlarını dünyaya duyurdular. yüksek irtifaya alışkın olmaları nedeniyle çok az oksijenle yetinebilmeleri, güçlü olmaları nedeniyle çok iyi yük taşımaları ve soğuğa dayanıklı olmaları sayesinde everest'e çıkmak için bölgeye gelen tüm dağcılar için vazgeçilmez yardımcılar olarak göze çarpıyorlar. kısacası apoletlerinde everest’in zirvesi bulunan dağcıların çok büyük bölümü bu başarılarını tamamen şerpalara borçlular.
• everest'e tırmanmak isteyenlerin olmazsa olmazı yol göstericileri halk topluluğudur. ilk tırmanış denemesinden günümüze kadar cüzi ücretlerle tırmanışçılara rehberlik etmiş kimselerdir. birçok şerpa tırmanış sırasında hayatını kaybederken birçoğu da bu uğurda soğuk ısırması yüzünden el ve ayak parmaklarını kaybetmiştir.
• cogu gecimini bolgeye tirmanis icin gelmis gruplarin malzemelerini ana kamplara tasiyarak saglar. 600 yildir bolgede yasamalarina ragmen yanibaslarinda duran everest'e tirmanmayi hicbiri denememis, bunu ilk kez ingiliz dagcilar denemistir. su anda bolgeye gelen dagcilarin ve gezginlerin cevreye verdikleri zararla baslari dertte. para kazanma telasini bir yana birakip, yerimiz yurdumuz elden gidiyor kaygisiyla cesitli kampanyalar duzenlemeye baslamislar bile.
• gerçek dağcılar. sırtlarında bilmem kaç yüz dolarlık kaz tüyünden north face, ayaklarında bilmem kaç yüz dolarlık jack wolfskin olmadan everest'e inip çıkarlar.
• 21 kere everest zirvesi yapan varmış bunlardan. 21 lan 21. sayarken bile yoruluyor insan.
• sherpa'lar "shar-wa" diye telaffuz ediyorlarmis bu kelimeyi. "shar", dogu demekmis (sark ile akraba mi acaba?), "wa" da kisi demekmis.
  
  28 tane sherpa klani varmis, ve sherpalar soyadi olarak ait olduklari klanin adini kullanirlarmis. sherwa da klanlardan birinin adi oldugu icin kimi sherpalarin soyadi da sherwa imis.
  
  sherpalar, batililar ile olan iliskilerinde hangi klan'dan olduklarindan bagimsiz olarak sherpa'yi da soyad olarak ekliyorlarmis adlarinin sonuna.
  
  bi sherpa'nin gercek soyadini ogrenmek icin ona "ru"'sunu sormak gerekiyormus.
• şişko egolarını kaz tüyü montlarına sıkıca sarıp himalayaları talan niyetiyle yola çıkanlara karşı bir dayanma sınırları vardır...
  
  (bkz: http://www.bbc.co.uk/…=socialflow_twitter_bbcturkce)