mtv

• 1980'lerde mtv'nin, pop müziğin ve video kliplerin neden bu derecede patladığının siyasi arka planını da ben anlatmaya çalışayım.
  
  1980'lere kadar abd'de televizyonlarda programları, reklamları ve video klipleri denetleyen bir mekanizma var. bu bizdeki rtük gibi. bu merci ve üst kurul programları yayınlanmadan önce inceliyor, gerekirse sansürlüyor. bu yapı dolayısıyla yapımcılarda oto sansür de var. yeterince cesur ve iddialı yapımları nasılsa kuruldan geçemez diye üretmeyi akıllarından bile geçirmiyorlar.
  
  kendisi de eski bir aktör olan ve 81-89 arasında abd'de başkanlık yapacak olan ronald reagan'ın başkanlık vaatlerinden bir tanesi de bu kurulu kaldırmak. gerçekten de başkan olduğunda bu mekanizmayı, bu kurulu kaldırıyor. artık özel televizyonlar, reklamlar ve video klipler daha özgür hale geliyor. üzerlerindeki sansür baskısı kalkıyor. böylece hem video klipler 80'lerde daha cesur ve iddialı üretilebiliyor, daha çok ses getirebiliyor, hem de mtv gibi kanallar daha popüler hale geliyor. püp müzik de patlıyor.
  
  madonna ve michael jackson gibi iddialı ve cesur video klipleri ile bilinen, her video klibi ile sansasyon yaratan büyük süper starların tam da bu dönemde arka arka çıkması, bu dönemde patlaması tesadüf değil. tam da bu sebeple. zira aynı tarz cesur kliplerin 70'lerde, reagan'dan önce abd'de üretilme ve tv'lerde yayınlanma şansı yok.
  
  her nesil kendi gençlik yıllarının farklı bir dönem olduğunu söyler. ancak 80'ler dünyada video kliplerin ve pop müziğin patlaması ile, bu sebeple de dünya starlarının çıkması ile gerçekten farklı bir dönemdi. arkasındaki yatan sebeplerden birisi de buydu.
  
  bunun benzerini türkiye 90'larda yaşadı. o zamana kadar tek kanal ve tekel olan trt'nin baskıcı ve sansürcü yapısı dolayısıyla kendini gösteremeyen genç pop müzik sanatçıları, 90'ların başında özel kanalların kurulması ve trt sansürünün kalkması ile türkiye'de bir pop müzik patlaması yaşattılar. türkiye'de de pop müziğin 90'larda patlamasının arka planında da özel kanalların ve özel radyoların o dönemde çıkması yatıyor. abd'nin 80'lerde tv'lerde denetleme mekanizmasının gevşetilmesi ile yaşadığı pop müzik ve video klip devrimini, özel kanalların kurulması ile türkiye 90'larda yaşıyor.
• müzik videoları için 24 saat kesintisiz yayın yapan bir platform olarak 1 ağustos 1981'in gece yarısında the buggles'ın "video killed the radio star" şarkısının video klibiyle yayın hayatına başlamıştır. yayın formatı basitti, radyolardaki top 40 formatını bire bir uygulayan video disk jokeyleri (kısaca veejay ya da vj) müzik videolarını tanıtıyor ve kliplerin arasında da müzik hakkında konuşuyorlardı. ilk yıllarında çok zorlandı, çünkü piyasada çok fazla müzik klibi olmadığından yayında hep aynı klipler dönüp duruyordu. programlarını r&b sanatçılarını da kapsayacak şekilde genişletince popülaritesi yeniden yükselişe geçti. michael jackson'ın thriller albümünden "billie jean" ve "beat it" gibi popüler şarkıların kliplerini yayınlayarak müzik videosu formatının güçlü yanlarını sergilemekle kalmadı, aynı zamanda mtv'de yayınlanmanın sanatçıları süper starlığa taşıyabileceğini de kanıtlamış oldu.
  
  burada bir es vererek yukarıdaki gayet bilgilendirici girinin oldukça sert olan "(mtv) 80'lerde, thriller albümü öncesi siyahilere/zencilere (people of color) hiç yer vermiyormuş" cümlesini biraz yumuşatayım. tom johnston'un savannah nights klibi, blondie'nin rapture klibi, musical youth'un pass the dutchie klibi, donna summer'ın the wanderer klibi, the specials'ın racist friend klibi ve rat race klibi içerisinde siyahî karakterler barındıran müzik videolarıydı ve michael jackson'dan önce mtv'de sıkça yayınlanmışlardı. yani michael jackson, mtv'de klibi yayınlanan ilk siyahî değildi, en popüleriydi. bu yüzden mtv'de "siyahî miladı" olarak o bilindi.
  
  devam edeyim, video klibin görsel unsurlarını müzikleri kadar önemli hale getirmek için giderek daha sofistike teknikler kullanan madonna ve duran duran gibiler mtv sayesinde büyük başarılar elde etti. aynı zamanda zz top, tina turner ve peter gabriel gibi deneyimli sanatçılar da video klipleri ile yeniden hayat buldu. bu sanatçıların her biri mtv'de yayınlanan klipleri sayesinde kariyerlerinin en büyük hitlerini elde etti. henüz 4 yaşındaki mtv; sinema, televizyon ve reklam endüstrisi üzerinde ciddi bir etki yaratmıştı. hele müzik endüstrisi öyle bir değişime uğramıştı ki, çok satan bir albüme imza atmak için iyi bir sese sahip olmak kadar "mtv'de iyi görünmek" de gerekli hale gelmişti.
  
  1985'de viacom mtv'yi satın alınca ciddi değişiklikler yaşandı. vj'lerin serbest takıldığı listeler yerine türe dayalı programlar, yarışmalar, reality show'lar, pembe diziler, hatta çizgi filmler yayına başladı ve mtv, odak noktasını müzikten çıkarıp gençlere ve popüler kültüre kaydırdı. bu sırada kardeş kanal vh1, yayın hayatına yetişkinlere yönelik rock klipleri yayınlayarak başladı. kliplerin kamera arkasının yayınlandığı orijinal programlar bu dönemde yayına başladı. ancak bu zengin portföy ile 90'ların ortalarında günlük yayın akışının neredeyse tamamını müzikle alakasız programlar doldurmuştu. kendi içinde özeleştiri yaparak eski müzikal formatına yeniden dönme amacıyla mtv2'yi kurarak yayın hayatına başlattı ama 10 yılın ardından bu kanalın akibeti de diziler, ünlülerle ilgili röportajlar, yarışmalar vs. yayınlayan abisi ile aynı oldu.
  
  mtv'de müziğin varlığı ne kadar azalsa da kliplerin kanal için imajı önemli kalmaya devam etti. mtv music awards ile bu formatın başarılarını onurlandırmaya devam etti. 2006 yılında mtv türkiye olarak nil karaibrahimgil'in peri klibiyle ülkemizde de yayın hayatına başladı. 2007'de apple'ın gözbebeği itunes'a alternatif olarak verizon wireless ve realnetworks ile birlikte rhapsody america projesini başlattı ancak youtube'ın popülaritesi ile bu proje biraz süründükten sonra bağımsız şirket olarak ayrıldı. 2010'da "müzik televizyonu" sloganını logosundan kaldırdı, mevcut program ve dizileriyle yayına devam etme kararı aldı. 2011'de mtv türkiye sancılı lisans anlaşmazlıkları ve küçülme politikası yüzünden yayın hayatını sonlandırdı. bu sırada tepe yönetim değişti, ceo senaryosuz ve müzik odaklı yayınlara geri döneceklerini duyurarak mevcut programlarını diğer kanallara dağıtacağını duyurdu. ilerleyen yıllarda ceo bir daha değişti, vh1 hem tarzını, hem de ismini değiştirip mtv 00's oldu. daha bir dünya değişiklik oldu ama tüm bunlar mtv ve yarattığı müzik kültürünün y kuşağına bıraktığı izleri silemedi. internetin henüz yeterince yaygınlaşmadığı dünyada kulağımıza seslenen kimler kimler mtv sayesinde suret kazanmadı ki gözümüzde? dr. dre, britney spears, eminem, jennifer lopez, bon jovi, aaliyah, blink 182, destiny's child, robbie williams, linkin park, jay-z, backstreet boys...^**
• tv'de kibariyeye soruyorlar:
  - mtv izler misiniz??
  - em tv izlerim, em radyo dinlerim.. ikisini de pek severim..
  
  şaka diil, gerçek!
• kadınların erkeksizlikten duvarları tırmalayıp birbirlerine şehvetle dokundukları ve sonunda zenci erkek gelince hep birlikte erkeğe tacizkar hareketlerde bulundukları kliplerin kanalı. yani soyun, avuçlarını duvara dayayıp kıçını salla, zenci erkek gelsin bi de; direkt mtv'desin.
  başımıza taş yağıcak.
• eskiden müzik dinleyebilirdik bu kanaldan. tamam her zaman zevkimize hitap etmezdi ama hiç olmazsa bazı bazı güzel klipler dönerdi. ama sonra r&b dalgası ve bir o kadar hip hop musibeti çıktı. tabi sevenlerine saygım var ama yeter be kardeşim bizim kitleye yönelik de birşeyler verin yahu dedik. çünkü alternatifimiz yoktu fazla. ya kral tv'de cıstak şarkısnı söyleyen, sarışın, göğüs dekolteli, fingirdek bir hatun seyredecek ya da canlı yayında "falan olan" number one vj lerini izleyecektik. başka kanallar da vardı ama genellikle bu minvalde idiler. sonra mtv işin iyice suyunu çıkardı. seks, birliktelik, kız erkek ilişkileri, gay, blind date derken aşk ve cinsellik iyice kullanılmaya başlandı. tamam hiç birine karşı değilim. gay datelerden falan da iğrenmiyorum. hatta güzel hatunlar çıkığında ağzımda hafiften bir sulanma da olmuyor değil ama yapma arkadaşım yapma kardeşim. sen müzik kanalısın. hiç mi yok adam akıllı rock grubu hiç mi yok adam akıllı metal yapan birileri. bu yöndeki eksikliklerini de nu metal le efendime söyleyeyim limb bizkit ile doldurmaya çalıştılar ama olmadı bence.
  
  bu arada ben bunları seyrediyor muyum? evet. çünkü alternatifler belli.
  
  güzel şeyler de yaptılar jackass gibi. ama onun da suyunu dirty sanchez ve viva la bam ile çıkarmayı bildiler. i want a famous face'den bahsetmek istemiyorum. sonuç olarak mtv ödül törenlerini sevdiğimiz simaları görmek amacı ile seyrettiğimiz ancak fırlama gençler, çiftleşen kızlar erkekler, takılar giymiş zenciler ^** ki blues'u unutmuşlar ve altyapısız rock grupları nedeni ile soğuduğumuz bir kanal oldu. maalesef "music television" özelliğini kaybetti.
  
  edit: vay anam 6 sene önce ne dertlerim varmış. piyuu!
• chris cornell'in astoria konserinde billie jean calmadan once nefis bir ayar verdigi kanal. "bu sarki biz cocukken mtv'de calardi. siz hatirlamazsiniz, o zaman "muzik" calan mtv diye bir kanal vardi."
• küçükken mtv dendiğinde aklıma müzik kanalı gelirdi, şimdi mtv dendiğinde motorlu taşıtlar vergisi geliyor. çok üzücü.
• bana göre müziğin katilidir. belki ilk kurulduğunda, henüz yükselirken iyiydi. ancak daha sonra show business ortaya çıktı, müzik de bitti. mtv gibi müzik sayesinde varolan bir kanalın, müziği en aza indirip de şov kısmını çok fazla yükseltmesi, magazinsel boyutu her seferinde daha da yukarılara taşıması kabul edilemez. hepsini geçtim, çoğu efsaneyi yok ettiler bu yüzden. bu efsanelerin çoğu rock sanatçısıydı, ve şov bunun bir parçası değildi elbette. ulan ben metallica'nın en fazla satan albüm ödülünü aldığını hatırlıyorum, şimdi bana one direction dinletmeye çalışıyorlar. one direction da kendini rockstar olarak görüyor, sinirlenmemek elde değil. diyeceğim odur ki, sanat bu değil lan, müzik dediğiniz şey bu değil, kadınlar seksi gözükmek, saçma sapan klipler çekmek zorunda değiller, müzik daha yukarıda tutulmalı, müziği de kapitalizme soktunuz ya helal olsun.
• geçen gün spor salonunda yanımda dinleyecek bir şey getirmeyince açayım arkada müzik dönsün dedim. nasıl bir zamanlar televole futbolla ilgili başlayıp bambaşka bir boka dönüştüyse, mtv de müzikle ilgili başlayıp daha da başka bir saçmalığa dönüşmüş. dönüp dönüp ara ara kontrol ettim özellikle. ulan bir saat boyunca bir kez bile klip yayınlamaz mı insan, yuh
• kıs. motorlu taşıtlar vergisi