mata hari

• marguerite,hollandada varlıklı bir anne babadan doğdu.özel okullarda eğitim görürken diğer kızlardan farklı olduğunu anlamıştı.okulda kırmızı bir elbiseyi yalnızca o giymeye cesaret edebiliyordu.17 yaşındayken iflas eden babası evi terketti,annesi de birkaç ay sonra öldü.özel bir yuvada küçük çocuklara bakma işine girdi ama okulun yaşlı müdürüyle ilişkiye girdiği için skandal koptu ve işten atıldı.kendinden 20 yaş büyük hollandalı bir kaptan,gazeteye ilan vermişti:"javadaki işime evli dönmek istiyorum.zarif,güzel, halim selim bir bayanla evlenmektir niyetim." en çarpıcı resmini eklediği bir cevap yazdı.ilk karşılaşmalarında kaptan, kendisine vuruldu.evlenip,javaya geldiler.2 çocuk sahibi oldu.çocuklarını dadılara bırakıp java yerlilerinin arasına karışıyor,onların ilginç dans figürlerini öğreniyordu.kaptan ona giyinişi,konuşması ve yürüyüşü gerektiği hakkında devamlı ikazlarda bulunsa da sonuç alamıyordu.sumatraya tayin oldular. taşındıktan birkaç ay sonra bebeklere bakan dadı,erkeği zehirleyerek öldürdü.marguerite hollandaya döndü.boşandılar.kaptan,kızını yanına almayı başardı. marguerite'in ilk işi parise gitmek oldu.birinci dünya savaşı yılları yaklaşıyordu.aklına javadanslarını burada sergileme fikri geldi.parlak taşlı bir sütyen
  taktı.bedenine çok ince bir çorap giydi.görenler onu çıplak zannediyordu.basınla arasını çok iyi tuttu. sütyenini çıkarmasını isteyenler için göğsünde bir diş izi bulunduğuna dair bir hikâye uydurdu.sahne hayatına bu isimle başlayamayacağını belirten gazinocu(?)lar kendisine mata hari adını taktılar.1 gecede sansasyon yarattı.puccini kendisine aşık oldu.la scala'da dans etti.fransız savaş bakanı'nın sevgilisiydi.
  zengin beylere özel danslar sunuyor,karşılığında müthiş paralar kazanıyordu.savaş patladı.işler durgunlaştı.
  fransızlara gidip,almanlara casusluk yapmayı önerdi,1 milyon frank istedi.almanlar da kendileri için çalışmasını istediler.fransızlara "almanlar,türklerle birlikte fas'a çıkacaklar!" bilgisini verince casusluk hayatı
  sona erdi.ama fransızlar 'çift taraflı ajan' olduğunu anlayınca hapse attılar.15 ekim 1917'de şafak vakti mata hariyi ormana getirildi.başında zarif bir şapka,üstünde son moda bir palto vardı.son kez hoş bir bakışla askerleri süzdü.el salladı arkasını döndü.tüfekler patladı.mermilerin sadece biri kalbine isabet etmişti.askerlerden 14ü ona ateş etmemiş ya da edememişti.
• hollanda'lı bir dansözdür aslında, erkekleri parmağında oynatmış, almanya yararına kullanmıştır kendini, aşık olmamış mıdır, olmuştur; zaten bütün bunlar aşk yüzünden gelmiştir başına...
  
  1917'de fransa'da öldürülmüştür, akrep burcundan olduğunu söylerler; öyle de bilir işini. yine aynı ismi taşıyan sinema filminde sylvia kristel tarafından "oynanmış"tır.
  
  not: dile kolay 10 sene sonra "belixuis" isimli yazardan bir mesaj geldi. internet'te artık herşey var dedi. wikipedia denen yeni ansiklopediye'ye göre, mata hari akrep değil, aslan burcu'ymuş... teşekkürler belixuis.
• asıl adı margaretha geertruida zella olan mata hari yaygın inanışın aksine hindistan'da değil 7 ağustos 1876'da hollanda'da doğmuştur. mata hari malayca'da şafağın gözü, hintçe de ise şafağın gözbebeği anlamına gelir. babası tüccar annesi de soylu bir kadındır. 18 yaşına geldiği zaman öğretmen okuluna başlar ve okul müdürü kendisine aşık olur. anncak mata hari bir subayla evlenmek istemektedir. o sıralarda gazetede ilginç bir ilan görür. ilanda evlenmek isteyen bir yüzbaşı vardır. yüzbaşıyla buluşurlar ve birbirlerinden hoşlanıp evlenirler. bir kızları ve oğulları olur. görev icabı cava'ya giderler.
  
  cava'ya gittikten sonra mata hari'nin hayatı cehenneme dönmeye başlar. oğlu zehirlenerek ölür. yaşadığı hayat onu memnun etmez. hollanda'ya dönünce eşinden boşanır. yeni bir hayata başlamak isteyen hırslı kadın 1903 yılının sonlarında paris'e gelir. 1905 yılında guimet müzesi'nde düzenlenen bir dans yarışmasında jüri başta olmak üzere orada bulunan herkesi etkiler. casus hayatı da bundan sonra başlar.
  
  lüks yaşam tutkusu ve hırsı bu güzel dansçıyı casus yapan en temel etkenlerdir. 1912'ye kadar yaşamı oldukça iyi geçen mata hari'nin hakkında casusluk şüphesi nedeniyle dosya açılır. ancak şöyle bir sorun vardır. fransa hiçbir şekilde delil bulamaz. yıllarca fransa, ispanya ve ingiltere'ye giden, üst düzey alman subaylara bilgi sızdıran mata hari'yi ele veren şey ise madrid alman ataşemiliter'i von kalle'nin hollanda'da bulunan casusluk bürosu şefine gönderdiği bir mesaj olur. mesajda h21 kod adlı bir ajana yüklü bir ödeme yapılması emri vardır. fransızlar tarafından ele geçirilen mesajda ödemeyi alacak kişinin mata hari olması istenilen delili de yaratır.
  
  13 şubat 1917' de yakalanan mata hari 15 ekim 1917'de kurşuna dizilerek infaz edilir. söylentilere göre ölmeden önce ölüm mangasına öpücükler yollar ve 12 kişilik birlikten 8'i mata hari'yi ıskalar. ondan geriye ise senaryo tadında bir hayat hikayesi kalır.
• ismi kendinden sonraki butun kadin casuslar için genel bir lakap olmus 1. dunya savasinin ünlü kadin casusu. aslında gercek adina göre oldukca kısa bir isim secmis cünkü gercek adi marguerite gertrude mac leod zellex'mis.almanlardan aldigi 30.000 markin casuslugu icin degil erkeklere karsi cok lütufkar oldugu icin verildigini iddia etmis ve hücresinde ölümü beklerken dans edip sarki söyleyebilecek kadar da cesur bir kadinmis.ama simdi ölü..
• üzerine en fazla film yapılmış karakterlerden biridir en cok bilinen greta garbonun 1931 de oynadigi mata haridir. benim favorim ise jeanne moreau nun oynadigi 1964 yapimi olandir
• ölürken bile metanetini koruyabilmiş bir kadın casus.
  verilen mata hari ismi ise "şafağın gözü" anlamındadır.
• --- spoiler ---
  ankara ekspresi'nde ediz hun'un "kimsin sen?" sorusunu filiz akın "mata hari'yim ben, gündüzleri doktor geceleri şarkıcıyım diye cevaplar."
  
  kendisi gerçekten de alman ajanıdır; fakat türk gizli teşkilatı'nın meşhur binbaşısı bu mata hari göndermesini ^*nedense anlamaz. fraulein'in aşkı gözünü kör mü etmiştir bilememekteyim.
  
  --- spoiler ---
• söylentiye göre idam mangasındaki askerlerin gözlerini bağlamışlar,mata hari'nin cazibesinden etkilenmesinler diye.
  valla o kadar adamdan,anca biri kadını tutturabildiğine göre doğrudur herhalde.
  
  bi de bu kadının,duruşmasında:"oruspu olabilirim,ama hain?asla!" (vay be!) dediği söylenir.
• endonezya oldugunu iddia etmisti. zamaninin otesinde bir insan, sanirim ilk defa tamamen ciplak olarak dansetmis kadin.
• 15 ekim 1917 de kurşuna dizildi.