lidya

• ne parayi ne de orospulugu bulmuslardir.
  
  lidyalilarin parayi bulmasi, edison'un elektrigi bulmasi gibi, artik kotu/tembel ceviriden midir, tarih kitaplarini sarhosken okumaktan midir ne, bir sekilde ortak bilince girmis ve cikmak bilmiyor. edison ampulu buldu abicim, lidyalilar da madeni parayi. hatta onu bile degil, altin ve gumusten yapilan ilk madeni paralari bunlar bulmustur der herodotus. hatta bu bile kesin degil; hemen oncesinde yunan dunyasinin baska yerlerinde basbayagi damgali muhurlu altin/gumus karisimindan yapilma madeni paralar varmis, ilgili wikipedia sayfalarinda antitezler yazilmis. yoksa degerli madenlerden yapilmamis olan paralari (deniz kabuklari gibi) millet lidyalilardan yuzlerce, binlerce sene once cin'de, hindistan'da, mezopotamya'da kullaniyor.
  
  orospuluk ise zaten oyle bulunacak birsey degil. yani taa ilkel primatken, iki tane fazla muza gotunu satandan beri orospuluk vardir. ortada daha para yokken ve alisverisler takas yoluyla yapiliyorken, 1 kilo bugday karsiliginda da kendini satan vardir. uygarlik bir noktaya gelince bu isi tapinaklar yoluyla kurumsallastirmislar ortadoguda/misirda ve dini rituellere baglamislar. hammurabi kanunlarinda (lo 1100, lidyalilardan once 1100 yani) orospulara yonelik maddeler var. lidyayla ayni donemlerde ise atina'da hukumet kerhane kuruyor fiyatlari onceden belirlenmis, o derece yaygin yani halihazirda.
• batı anadolu’da gediz ve küçük menderes yörelerinde oturan bu halkın nereden geldiği kesin olarak belirlenememiştir. antik dönem yazarları onların güneydeki karyalılar ile kuzeydeki mysialılar ve frigler ile akraba olduklarını söylerler. hint-avrupa karakterli bir dilleri olan lydialıların batı anadolu’da m.ö. 2. binyılın ikinci yarısından itibaren varoldukları kabul edilmektedir
  
  lydia’nın parlamasının nedeni bölgede bulunan altın madenleriydi. bu madenin m.ö. 7. yüzyılın başından beri sardes’te işletilmeye başlaması lydia’lıları zenginleştirmiş ve güçlendirmişti. lydia’nın anadolu’daki uygarlığa katkısı daha çok ekonomi dalında olmuştur. altın sikkeler basarak ticaretteki değiş-tokuş usulünü değer ekonomisine çevirmişlerdir. lydia tarihinin bazı dönemlerinde frigleri de yıkan kimmerlerin saldırısına uğradı ve sardes kenti kimmerlerle birlikte yine göçebe bir topluluk olan trerler tarafından da yağmalandı. ayrıca medler ve perslerle de çeşitli kez savaşlar yapmışlardır. m.ö. 28 mayıs 585 günü medlerle yapılan savaş sırasında güneş tutulması meydana gelmiş ve savaş böylece sona ermiştir. lydia devletine son veren pers kralı kyros olmuştur.
  
  lydia soyluları ölülerini, friglerdeki gibi tümülüslere gömüyorlardı. bu tümülüsler sardes’in kuzeyinde marmara gölü kıyısında yer alırlar. bunlardan 355 m. çapında ve 61 m. yüksekliğindeki tümülüs anadolu’daki en yüksek yığma mezar örneğidir.
  
  çok zengin olan anadolu mozayiğinde sözü edilmesi gereken ve bugün de izlerine rastladığımız başka uygarlıklarda vardır. demir çağında incelenmesi gerekenler arasında karia ve lykia uygarlıklarını sayabiliriz. hint-avrupa ailesinden olan dilleri hitit öncesi ögeler taşımaktadır. karialıların daha önceleri batı anadolu’da yerleşmiş oldukları bilinen leleglerden, lykia’lıların ise luvilerden geldikleri sanılmaktadır. lykia uygarlığının en özgün örnekleri arasında kayalara oyulmuş anıtlar yer almaktadır.
  
  lydia devletinin m.ö. 546 yılında son bulmasıyla iranlılar ege denizi kıyılarına kadar tüm anadolu’yu ellerine geçirdiler. pers egemenliği m.ö. 333 yılına değin sürdü. bu dönemden sonra yerli kültür gelişiminin yerini batıdan gelen yeni etkiler ve bunun sonucunda ortaya çıkan bir kültür almaya başladı
• gozlerindeki pirilti ile dunyayi aydinlatabilecek , guzelligi ile melekleri kiskandirabilecek sevgili bir dostumuz
• para ve kral yolunu meydana getiren egenin denize bakmayan taraflarinda yerle$mi$ medeniyet .
• m.ö 546'da persler son vermiştir
• (bkz: lydia)
• başkenti sardeskenti olan devlet
• (bkz: muammer kabbafi)
• gyges (m.ö. 680-652), ardys (m.ö. 652-625), sadyattes (m.ö. 625-610), alyattes (m.ö. 610-575), kroisos (m.ö. 575-546) adında 5 krala sahip uygarlık.
  
  ilk sikkelerin üzerinde krallığın arması olan aslan başı bulunmakta ve alyattes döneminde basılıp sonradan kroisos zamanında geliştirildiği sanılmaktadır.
• bir sıra dağ, bir sıra ova
  
  denize uzanan üç ova poseidon'un mızrağını anımsatır.