lawrence krauss

• "forget jesus, the stars died so that you could be here today"
• asagidaki sozlerin sahibi guzel insandir:
  
  "every atom in your body came from a star that exploded.
  
  and the atoms in your left hand probably came from a different star than your right hand.
  
  it really is the most poetic thing i know about physics: you are all stardust."
• a universe from nothing adlı konferansını ve katıldığı birçok tartışmayı severek izlediğim fizikçi ve kozmolog. su götürmez akademik başarısına rağmen fikirlerinden rahatsız olan dindar ahmaklar tarafından vasıfsız olarak degerlendirilen kişi.
• http://i.imgur.com/5zvwz.jpg
• aynı saflarda yer aldığı richard dawkinsden en önemli farkı sadece bilimi kullanarak argüman üretmesidir. richard dawkins gibi felsefi yoldan giderek "iddia edilen yaratıcının yarattığı şeyden daha karmaşık olması gerekir, bu ise evren için mümkün değildir." gibi açıklamalarla ateizmini desteklemez. krauss bilimin ortaya çıkardığı kozmolojik gerçekleri gösterir, nasıl bir evrende yaşadığımızı ve olası ihtimalleri anlatır. gerçek bir bilim adamının tavrını benimser. felsefeye saygılıdır, ama onu felsefecilere bırakmayı tercih eder.
• fizikcidir, ayrica felsefeci oldugunu iddia eden şarlatanlardan çok daha iyi felsefe yapar. ustelik bu tembel felsefeciler gibi terim kullanip karsi tarafin eksiklerini bulma hevesinde degildir, her zaman gayet acik ve nettir, onemli olan mesajin iletilmesidir. mesela yukaridaki okumadan fikir sahibi olan cahilin biri demis ki kitabin hic bir yerinde "hiclikten bashedilmiyor": kitaptan pdf'den arattim: 150-200 arasi "nothing" geciyor. yaklasik sayfa basina bir kez nothing'den bahsediliyor. ama cahil bir felsefeci cikip utanmadan bu kitapta "hiclikten bashedilmiyor" ya da "krauss felsefe ozurludur" diyebiliyor.
  
  lawrence krauss, mesela bir gun deplasmanda hamza tzortzis gibi cahil demagoglarin karsisinda fikirlerini savunurken, diger gun cern'de bilim adamlarinin onunde bir konusma verebilecek genislige, kapasiteye ve cesarete sahiptir. fizikcilerin woody allen'i oldugu soylenir. teorik fizigi ve matematigi herkesin anlayacagi bir dile dokebilmesinin en onemli nedenlerinden biri kullandigi mizahi usluptur.
  
  kendisi "we live in a very special time: the only time we can observationally verify that we live at a special time" demis, ben de ufak bir ekleme yapiyorum "we live in a very special time: the only time that someone can explain why we are in a very special time".
• sanirim tartisma'nin lawrence krauss'la ilgisi kalmadi. o yuzden burada devam ettirmenin cok da bir anlami yok. onca literaturun anlatamadigini ben anlatacak kapasiteye sahip degilim. yalniz yine de kafa karisikligini gidermek icin kisa birsey yazayim:
  
  tanrı ile kendi kendisinin sebebi olan kuantum vakum arasındaki farkları hemen izah edelim: ikinicisini matematiksel olarak formulize edip, hatta deneysel olarak laboratuvar'da casimir-polder etkisi olarak gormek mumkunken, digerini matematiksel olarak tanimlayip, test edemeyiz (hatta matematigi gectim, semantik olarak dahi ortak bir tanim bulamiyoruz tanri icin). bilimsel yontemin disinda kalan diger yontem de benim icin g.tumuzden uydurmak olabilir. bu yonteme de kesinlikle karsi degilim.
  
  ikincisi matematik soyut bir alandir, soyutlugu ise her yerde ve her zaman gecerli olmasindan kaynaklanir. richard feynman kitabinda der ki bir fizikci icin bir denklemi 3 boyutta cozmek yeterli olabilir, matematikci ise bu denklemi illa n boyutta cozmek ister. bu da aslinda russell'in matematigin soyutlulugu uzerine gorusleri ile bagdasir (bu arada fason konunda bir referans var sandim, ilkokul terk bir youtube videosu cikti). matematik dogadan ogrendigimiz ve dogayi anlamak icin kullandiimiz en tutarli yontemdir. tanri da soyut bir kavramdir, matematik de. yalniz, metamatik test edilebilir bir soyut kavramken, tanri yine deney tupune girmek icin, ya da alisveris gibi gunluk hayat islerinde insanlara yardimci olmak konusunda zorluk cikarmaktadir.
  
  benden bu kadar.
• the physics of star trek adlı nefis kitabın yazarıdır; star trek'te karşımıza çıkan ışınlama'dan warp drive'a kadar birçok konseptin teoride ne kadar mümkün olduğunu, fiziğin bunlara ne derecede izin verdiğini gayet güzel anlatır.
  
  http://www.youtube.com/…_query=lawrence krauss&aq=f
• lawrence krauss "neden bir şeyler var?" sorusunu çözememiş olabilir.
  zaten kitaba ilgi çekmek için bu ismi koyduğunu da beyan etmiş.
  ama tartışmaya birçok felsefeciden daha fazla katkıda bulunduğu muhakkak.
  şurada (bkz: evrenin toplam enerjisi) bahsedildiği üzere, adam sıfır enerji harcayarak boşlukta (uzay bile yokken) nasıl parçacıkların ve evrenin ortaya çıkabileceğini anlatıyor. bence bu felsefe açısından da oldukça önemli bir bilgi.
  
  edit:
  bilim felsefesine dair yorumlarını okudum. malca olmuş gerçekten.
• lawrence krauss'un nothing diye bahsettigi sey kuantum vakumudur. bunu kitabinda gayet acik bir sekilde anlatmistir. kitabi okumayan varsa ben kisaca ozetlemeye calisayim elimden geldigince yanlis anlasilmalari gidermek icin:
  
  lawrence krauss bir fizikci olarak tabi ki fiziksel olarak hiclik olarak tanimlanan kuantum vakum'unu ele almistir. isterseniz buna hiclik diyin, isterseniz yokluk, isterseniz bosluk ya da noksanlik diyin ( ki bunu ben uydurdum zaten) bu fizik yasalariyla teee 1900'lerin basinda tanimlanmis hicliktir, ya da yokluktur (vacuum state, zero-point field). matematikteki sifirin (el-hârizmî tarafindan) tanimlanmasi gibi kuantum vakum'u da fizikciler tarafindan tanimlanmistir. zaten bir kendisi de bir teorik fizikci olarak bizim hergun yeni anlamlar yukledigimiz, yeni kelimeler buldugumuz bir hic'e degil, denklemlerle tanimlanmis, matematiksel bir hic'e atif yapmasi bu nedenledir.
  
  kitabinda bahsettigi de fiziksel olarak tanimlanmis hicligin, yine hem teorik olarak, hem de deneysel olarak olculebilen cesitli ozellikleri oldugunu aciklamistir. bu ozelliklerden yola cikarak, su anda gordugumuz evrenin bu fiziksel hiclikten gelebilecegini one surmustur tabi ki bunu da kelime oyunlariyla degil, fizik kanunlari, denklemleri cercevesinde gostermistir. tabi ki bunu destekleyecek deneyler henuz yapilmamistir, bugunun teknolojisiyle mumkun gorunmese de ileride test edilmemesi icin bir neden yoktur.
  
  simdi kuantum vacum'u varsa demek ki ilk basta birsey var demektir. bu da ilk basta hicbirsey yok demek dogru degildir sonucuna goturebilir ki bu dogru degildir. yine matematikteki 0(sifir)'i hatirlayalim. 0 diye birsey yoktur diyemeyiz cunku 0'i gayet iyi tanimladik. ılkokuldan beri 0'in ozelliklerini ogrendik: mesela,
  0 toplama isleminde etkisiz elemandir,
  0 carpma isleminde yutan elemandir.
  2 uzerisi 0, 1'dir,
  0 bölü 224, 0'dir gibi.
  ama 0 elma hic elma degildir, ya da elmanin olmadigi anlamina gelmez dersek sacma olur.
  simdi biri cikar da derse ki yau, bunun gercek hayatla ne alakasi var, 0'i hic 224'e bolen birini gordunuz mu diye guler geceriz. ya da 53 uzeri 0, 1'dir. logaritma bunu bize matematiksel olarak kanitlamistir. bizim bu 0'a ontolojik olarak hic ya da yok ya da noksan dememiz bu islemin sonucunu degistirmez. ya da 0'in tanimlanmis olmasi, "cebimde 0 lira var"in anlamini cebimde "tanimlanmis bir miktarda para var" olarak degistirmez.
  
  ayni sekilde kuantum vacum'unu da fizikciler, mumkun olan en dusuk enerji halini tanimlamak icin kullanmislardir, hicligi gostermistir.
  
  baska bir deyisle: biri sana derse, senden hic elektrik alamiyorum, iste bu olay lawrence krauss'un dedigi "vacuum state'teki kadar enerji" geliyor senden bana kadar demek. umarim bu aciklayici olmustur en azindan.
  
  ayrica elimizdeki bilimsel veriler yildiz tozu oldugumuzu gosteriyor, begensen de begenmesen de.