kütle

• .fizikteki en enteresan şey. ne olduğunu bir çırpıda söylemek imkansız. madde miktarı diyerek onu tanıttığımızı sansak da, aslında tam tersine o maddeyi tanıtıyor. maddenin fiziğin aynasındaki temel görüntüsü kütle. o olmadıkça madde anlamını yitiriyor.
  ne olduğunu anlamasak da evrenin temel dolgu maddesi. ivmelenmeye karşı gösterilen direnç temel manada bir şeyler çağrıştırsa bile iş orada bitmiyor.
  daha sonra şaşırtıcı şeyler oluyor ve enerji ile kütlenin denk olduğunu farkediyoruz. e=mc^2 formülünü kimse anlamıyor tam anlamıyla. kütle enerjiye dönüşür filan diye biliyorlar. ama kütlenin enerjisi vardır, enerjinin de kütlesi. iki görünüm altında aynı şey!
  artık kütleçekimi kuvveti diye bir kavram kullanmasak da, kütle evreni büken bir etkendir diyoruz.
  bu değişik görünümler kafa karıştırıyor ve merak bitmiyor. bu şirin şeyin tam olarak ne olduğunu kesin olarak bilemiyoruz. bilmesek daha iyi, esrarengiz ve karizmatik kalsın. zaten o temel mihenk taşı olması hasletiyle, nasıl incelenebilir o da ayrı bir konu.
• enteresan bir meret şu kütle. üzerine etkiyen kuvvet temel kuvvetlerin en zayıfı; koskoca dünyanın çekimini ufacık bir mıknatısla yenmek mümkün. ama aynı zamanda uzay-zamanı bükme ayrıcalığına da sahip ki bu kudreti ona hem çevremizin geometrisini belirleme hem de içerisinden hiç bir şeyin kaçamadığı kapanlar yapma imkanı veriyor
  
  kütle, kainatla ilgili en önemli parametrelerden biri de ayrıca. evrenin geleceğini; sonsuza kadar şişip şişmeyeceği ya da şişmeye ne kadar devam edeceği kütlesine bağlı. üstelik evrenin kütlesinin büyükce bir kısmı da kayıp.
  
  yıldızların ve dolayısla çevresinde dolanan dünya gibi gezegenlerin ömrünü de kütle belirliyor. tamamen ayrık görünen enerji kütleye kütle de enerjiye dönüşebiliyor. mesela fotonun durgun halde kütlesi sıfır ama ışık hızında hareket ederken hem kütleye hem de momentuma sahip olabiliyor.
  
  newton'un ilk keşfettiği kütleçekim, newton'u kaldırıp tahtına kurulmaya çalışan kuantum fiziğinin ise henüz keşfedemediği. makroskopik haliyle kütle bize aşikar görünüyor ama çağın en büyük dehaları onun özünde ne oldugunu keşfedip nobel almaya çalışıyorlar.
  
  enteresan bir meret şu kütle.
• nesnenin ivme kazanmaya karsi gösterdigi direncin (yani nesnenin ataletinin ya da eylemsizliginin) ölçüsü, pozitif skaler büyüklük.
• (bkz: higgs boson)
• bir nesnenin içerdiği madde miktarının ölçütü. ağırlığının tersine, kütle yerçekiminden etkilenmez; her zaman aynıdır.
• bir cismin içindeki madde miktarı...
• bir nesnenin elektron , proton ve notron sayilarinin toplamidir .
• hakan kurşun'un tek başına kaydettiği şarkıların dışındaki şarkıların altyapısının stüdyoda canlı ve kulaklıksız olarak kaydedildiği albümdür. kaos'tan daha az heyecan taşımakla birlikte nefaseti su götürmez.
  
  şarkı sözleri, prozodiye birçok kez uymadan söylenmesine rağmen, şeytan tüyü atmosferi sayesinde keyifle dinlenebilen bir albümdür ayrıca.
• kanımca türkiye'de çıkmış, en iyi kayıt kalitesine sahip albüm. dinlerken suratıma çarpıp, kulaklarımı yalayarak beynime giren akustik gitarları mixleyen özgür yurtoğlu'nu kutlar, hakan kurşun'un ellerinden öperim.
• her ne kadar einstein kütleyi , yalnızca enerjinin sayısız türlerinden biri olarak göstererek indirgemiş olsa da , kütle enerjisinin bir açıdan özel oldugunu söyleyebiliriz. kütle enerjisi bilinen enerji türleri icerisinde en yogun olanıdır . aslına bakarsanız ” e=mc² ” de bu gercegi özetleyen bir denklemdir. bildiginiz üzere fizikçilerin ışık hızı için kullandıgı sembol olan c , büyük bir sayıdır.( saniyede 300 milyon metre ) . haliyle bu degerin karesini alarak cok büyük bir sayıya ulasırız. bu formulun 1 kg maddeye uygulanması 9 x 10 üzeri 16 jul enerji anlamına gelir ki bu enerji tüm dünya nüfusunu uzaya fırlatmaya yeter .
  
  elbette ki 1 kg maddeden bu düzeyde bir enerji elde edebilmek icin , o maddenin tümüyle baska bir enerji türüne dönüşmesi , tüm kütlesinin yok olması gerekir.