kontrpuan

• bes kontrpuan turu vardir:
  1) iki sesli basit kontrpuan, bir notaya karsi bir nota yazilir. birinci ve son olcu disinda unison yapilmaz
  2) bir notaya karsi iki nota
  3) bir notaya karsi dort nota
  4) senkop
  5) susleme (ilk dort maddenin karisimi)
• aslında evren dediğimiz şey kocaman bir kontrpuandır.
• bir melodiye karşıt başka melodiler yazmak icin kontrpuanda (counterpoint-cp) belirli kuralları vardır.
  
  -ilk olarak her iki partinin özgün kendi karakteri olmalı. ağırlıkları eşit olmalı.
  
  -hiç bir melodi diğerinin alanına giremez.
  
  -kontrpuan yazarken yapılacak üç hareket vardır. paralel, ters ve oblique harekettir.
  
  -cantus firmus üzerine kontrpuan yazılması gereken ana melodidir. kısaca cf gördüğünüzde ana melodi olduğunu anlarsınız.
  
  -aralık (interval) armonik ve melodik olarak ikiye ayrılır. armonik aynı anda çalınır, melodik sırayla ardışık çalınır.
  
  -armonik aralık ikiye ayrılır. uyumlular (consonance) ve uyumsuzlar (dissonance) olarak.
  
  uyumlular da tam uyumlu ve tam olmayan uyumlu olarak ikiye ayrılır.
  
  tam uyumlular: 5'li, oktav ve unison'dur.
  tam olmayan uyumlular: major ve minör 6'lı ve 3'lüdür.
  
  geriye kalan bütün aralıklar uyumsuzdur.
  
  kontrpuan tam uyumlularla başlar, tam uyumlularla biter.
  
  unison: kısaca aynı notadır. eğer nota yanında birleşik aynı notadan görürseniz unison'dur.
  
  -kontrpuan yazarken sadece uyumlu aralıklar kullanılır.
  
  -kontrpuanda melodi diyatoniktir. kromatik değildir. diyatonikte notadan notaya geçilir yani a ---> b gibi. kromatik isminden belli olduğu gibi bir notanın rengidir. mesela a ---> #a veya ba gibi.
  
  -counterpoint ve cantus firmus melodiler içinde minör ve major 7'li hariç tüm aralıklar serbesttir.
  
  -kontrpuan yazarken 5 tane düzen vardır.
  
  bunlar:
  
  -bire bir kontrpuan
  -bire iki kontrpuan
  -senkoplu kontrpuan
  -bire dört kontrpuan
  -hepsinin kombinasyonu (5'li ya da florid kontrpuan)
  
  senkop: bağlamaktır (liaison). aynı notaya bağlar, notayı uzatır.
  
  -kontrpuan yazımında aralık sıçramasından kaçının.
  
  -eğer bas yazıyorsanız, aynı nota yazımından kaçının. mesela cp yazarken a --- a yazmayın. ama bu kural bas partisi için tavsiyedir.
  
  -iki hareketle oktav aralığı içinde kalın, büyük sıçrama yapmayın.
  
  -ters harekette oktav ya da 5'liye gidiş yasaktır. ancak bu durum melodinin bitişi icin geçerli değildir.
  
  -ardışık tam uyumlu aralıklardan kaçının.
  
  -7. derece nota üst partide olmalı, altta kalmamalı.
  
  -aslında kontrpuan insan sesi için yapılmıştır. mümkün olduğunca bitişik hareketler yapmaya bakın.
  
  akorlarla alakalı birkaç detaylı kontrpuan kuralı daha var. onları da sonraki entry'de eklerim.
• muzik kompozisyonunda iki yada daha cok melodi cizgisini belli teknik ve estetik olcutlere uygun olarak birle$tirme.."yatay coksesleme sistemi" de denir..
• hem yatay hem de dikey açıdan anlam ifade eden cümleler kurma sanatı.
• latince "contrpunctus" olduğu gibi, fransızca "contrepoint", akabinde almanca "kontrapunkt", e bittabii italyanca "contrappunta" kılığına bürünmüş bir kelimecağızdır kendisi.. saf haliyle, birden çok sesi birbiriyle örüp bir musiki eseri yaratmak gibi durabilir; dursun..
• kabaca noktaya karşı nokta mantığıyla açıklanabilen müzik yapma yolu.
• okul kontrpuanı ve ya sıkı kontrpuan denen türü öğrenciye kendini klasik besteci gibi hissettirebilir. bu ufak çaplı bir yanılgı olarak düşünülebilir zira kontrpuan tekniğinin dayattığı kurallarla verilen eserler bu türün ustalarının verdiklerinin minyatürlerine benzer. zaten öğrenci kişinin kendisine tekniğin getirdiği kurallarla çok fazla bir özgürlük alanı kalmaz. okulda kontrpuan dersi veren öğretmenler, verdikleri ödevleri açıklarken, "bunları haftaya ilk dersimize çözmüş olarak gelin!" gibi cümlerler sarfedebilirler. sudoku gibi, değil gibi. ^*
• aynı anda çalınan 2 veya daha fazla melodi dizisi.
• (bkz: johann sebastian bach)