hürriyet partisi

• katıldığı tek genel seçim olan 1957 genel seçimlerinde %3.8 oy alarak 4 milletvekili çıkarmıştır,çoğunluk sistemi uygulanan seçimde tüm milletvekilleri partinin birinci olduğu yegane il olan burdur'dandır.
• cumhuriyet tarihi siyasi partileri icinde sanki hakkettigi ilgiyi en az goren olusum. burada bile, sozlukteki bilgili yazarlarin dikkatini cekmemis bir parti. icindeki isimlerden (zaten sayilmis olanlara ek olarak ornegin fuat köprülü, şerif mardin), kurulusu (demokrat parti'den ayrilma) ve sonuna (chp'ye katilma) kadar cok daha genis boyutlarda incelenmesi gerekir.
  belki de turkiye tarihinde hic gerceklesememis bir merkez partisi basarisinin neden gerceklesemedigini anlamada erken bir ornek olacaktir. dp'nin baskici basin politikalarina karsi icinden gelen bir tepkiyle olusan bu partide, forum dergisinde gordugumuz isimlerin rolu, chp'ye katilmadan onceki ucuncu parti olarak alternatif sunmasi (ckmp'yi tabii ki buna dahil etmiyorum) ve benzeri unsurlarla bu partinin ayricalikli yeri onem tasiyor kanimca.
• cumhuriyet türkiyesinin, belki de ilk ve tek liberal partisi.
  
  hürriyet partisi, basın özgürlüğü ve ispat hakkı çerçevesinde dp grubunda gelişen dalganma sonucu dp'den istifa eden bir grup milletvekilinin girişimiyle kuruldu. siyasal liberalizmi kendisine merkez edinen hürriyet partisi, dönemin aydınlarının da büyük desteğini almış, sol ve sağ özgürlükçü aydınları bünyesinde toplamıştı. şerif mardin, turan güneş, muammer aksoy, ibrahim öktem gibi isimler parti yönetiminde aktif görev almış, milletvekili adayı olmuşlardı. ne yazık ki, parti 1957 seçimlerinde sadece burdur'da başarılı olabilecek, bu hayal kırıklığının ardındansa 1958'de chp'ye katılacaktı.
  
  hürriyet partisi, özgürlükçü misyonuna chp'ye katıldıktan sonra devam edecekti. hürriyet partisi kökenli isimler, chp'nin 1959'da yayınlanan ve pek çok özgürlükçü ilke içeren "ilk hedefler beyannamesi"ne ve 1961 anayasası'nın hazırlık sürecine destek vermiş, bu süreçlerin şekillenmesinde rol oynamış, hatta chp'nin sonraki yıllarda meyledeceği "ortanın solu" yolunun da hazırlayıcısı olmaktan imtina etmemişlerdir. ezcümle, az zamanda çok iş başarmışlardır.
• mensuplarının bazıları daha sonra chp'de önemli mevkilere gelirken (turan güneş, fethi çelikbaş), önemli bir kısmı da (başta ekrem alican, raif aybar) 27 mayıs'tan sonra yeni türkiye partisi'nin politbürosunu oluşturmuşlardır. tabii arada hüsamettin cindoruk gibi tekrar kırat'a binenler de olmuştur. (cindoruk daha sonra adalet partisi kariyerine tekrar bir demokratik parti parantezi açmıştır, sene 1970)
• bu parti hakkında bir analiz için; https://www.atam.gov.tr/…ads/3-mustafa-albayrak.pdf
• bu parti hakkında deneyimli siyasetçi ertuğrul günay'dan görüşler; https://www.youtube.com/watch?v=ykeubwh16ak
  
  chp'yi devlet partisinden halkın partisine dönüştürme sürecini başlatan çok önemli bir girişimdir.
• hürriyet partisi hakkında, ertuğrul günay'ın iletişim yayınlarından çıkan* kitabı okunmalı. bu konuda derli toplu bir çalışma olmaması sonrası güzel bir haber bu kitabın yazılışı. ayrıca, birikim dergisi'nde günay'la yapılmış şu röporta da göz atılabilir. meraklılarına sunarım efenim.
  
  * kitap tam adı: bir "hürriyet" hikayesi - çok partili dönemde özgürlükçü bir siyaset girişimi (1955-1958)
• (bkz: doğmadan ölenler)
• kulislerde konusulanlara gore meral aksener'in kuracagi partinin adi. isim guzel ben begendim.
  
  slogan da hazir; istibdata karsi hurriyet.
• zamanında 6-7 eylül olayları'na karşı afiş hazırlamış parti:
  
  http://www.haberpi.com/…sten-secim-afisleri-29.html