hidrojen

• renksiz, kokusuz, yeterince zaman verdiğinizde insana dönüşen madde.
• temel elementtir. buyuk patlamadan sonra bunlardan devasa miktardaki bulutlar kutlecekimle bir araya gelip fuzyon tepkimeleri baslatarak yildizlari olusturmuslardir. bu arkadaslar inanilmaz boyutlardaki basinc ve fuzyon tepkimeleriyle kaynasip kompleksleserek bildigimiz tum elementleri meydana getirmislerdir.
  
  ozetle elementleri lego taslarina benzetirsek hidrojen hepsini olusturan tekli parcadir efenim. saygi duyunuz.
• kainattaki en bereketli iki sey hidrojen ve aptallıktır. h. ellison
• evrende en fazla bulunan element. 1766 da henry cavendish tarafindan sokakta bulunmustur. ismi yunanca su yapan anlamina gelen hydro + genes kelimelerinden türemistir. soguk füzyon rezaletinin bas rol oyuncusudur. renksiz kokusuz ve yogunlugu en düsük olan gazdir. nötronu olmayan tek elementtir. tek protona sahip olmasi nedeniyle bir cok atom modeline temel tas olmustur. dogada iki hidrojen atomunun olusturdugu h2 molekülü halinde bulunur. oldukca yanici bir gaz olmasi atesle yaklasilmamasina yeterince bir nedenidir. 1937 hindenburg faciasi bunun tarihteki en aci örnegidir. bu tarihe kadar zeplinlerde kullanilan hidrojen gazi ayni zamanda gelismekte ve az gelismis ülkelerde ucan balon yapiminda kullanilmaktadir. ayni islevi görebilecek olan he gazinin tercih edilmemesi ise oldukca pahali olmasidir.
  3 tane izotopu vardir: 1h: hidrojen, 2d : döteryum ve 3t: trityum. trityum radyoaktif olan izotopudur. döteryum ise nükleer santrallerde, agir su denilen d2o seklinde sikca kullanilir. elektroliz yoluyla sudan elde edilmektedir. amonyak üretiminde ve hidrojene nebati yag yapiminda kullanilmaktadir. yanma sonucu sadece di hidrojen mono oksit olusturdugu icin gelecegin yakiti gözüyle bakilmaktadir. yogunlugunun cok düsük olmasi nedeniyle fazla hacim kaplamakta, buna cözüm olarak yüksek basincta sivi halde tasinmakta ve saklanmakta ama bunun da tehlikeleri bulundugu icin halen ucuz ve tehlikesiz bir sekilde saklama ve tasima metodlari icin arastirmalar yapilmaktadir.
• kısaltma: h
  
  atom numarası: 1
  
  standart kütle numarası: 1.00794 atomik kütle birimi (akb)
  
  grup: 1 (geçiş metalleri dahil)
  
  periyot: 1
  
  kaşifi: henry cavendish, 1766
  
  isimlendiren: antoine lavoisier, 1783
  
  renk: renksiz
  
  faz: gaz
  
  yoğunluk (nşa): 0.08988 g/l
  
  erime noktası: -259.14 c
  
  kaynama noktası: -252.87 c
  
  "hidrojen" kelimesi yunanca'daki "hudor" (su) ve "gennen" (üretici) kelimelerinden türetilmiştir ve literatüre fransızcadan, "su üreticisi" olarak girmiştir. bilindiği üzere oksijen ile birleşerek canlılık için vazgeçilmez bir bileşik olan su moleküllerini oluşturur.
  
  - hidrojen, tüm elementler arasındaki en hafif olan elementtir. havadan 14.5 kat daha hafiftir.
  
  - periyodik cetvelin ilk elementidir.
  
  - hidrojen, evren'in oluşumundan sonra ortaya çıkan ilk elementtir. aynı zamanda evren'de en çok bulunan elementtir. bütün evren'deki elementlerin kütlelerinin %75'ini hidrojen oluşturur. ayrıca evren'deki tüm atomların %90'ının hidrojen olduğu düşünülmektedir.
• o olmasa su olmazdı. ama bakın arayın etrafınızda bulamazsınız, havadan hafiftir ve gaz halinde direkt atmosfere doğru yol alır. eğer müstesna oksijen atomu olmasaydı buralarda kalamazdı, dünya da da yaşam olamazdı.
• bütün evrendeki atomların %70'i hidrojen atomudur. o kadar fazladır yani bu meret. ayrıca %27'sinin de helyum olduğunu söylersek varın siz düşünün geri kalan elementlerin zavallığını.
  
  bu rakamlar bir kenara da gelecekteki bütün yakıt kaynağımız hidrojen olacaktır. bütün araştırmalar ve geçici ara çözümler (cng, lpg, biyodizel vs.) hidrojeni kullanabileceğimiz güne kadar yarar sağalayabilecekler ama daha sonra avuçlarını yalayacaklardır. şu an itibariyle arabalarda hidrojenin sıkıştırılıp tüplerde taşınması için korkunç basınçlara ihtiyaç duyulduğundan başka başka çözüm yolları aranmaktadır. şu an itibariyle dedim de; biraz önce arkadaşım aradı, who is an isviçreli bilimadamı, toplantıdan çıkmışlar "yine olmadı someka ama bir gün bu hidrojeni yola getirmeyi başaracağız, insanlığı güzel günler bekliyor" dedi.
• oluşum kaynağı sadece bigbang olan ve bu özelliğe sahip tek element.
  
  bigbang sonrasında bir daha hidrojen oluşmamıştır.
  
  bigbang sırasında helyum da oluştuğu düşünülüyor hidrojenden daha az miktarda da olsa, ancak biliyoruz ki yıldızlar da ömürlerinin ilk kısımlarında hidrojenleri birleştirip helyum'a çevirmekteler, yıldızımız olan güneşin de şuandaki yakıtı hidrojen ve bu yakıtın artığı olarak da helyum açığa çıkmaktadır.
• iki milyon atmosfer basıncının üzerinde sıkıştırıldığı zaman metal özelliği kazanacak gibi görünen ametaldir fakat böyle bir durumun laboratuvar koşullarında sağlatmak imkansızdır.
• "hidrojen...yeterince zaman verildiğinde insanlara dönüşür. "
  
  edward robert harrison
  ingiliz gökbilimci kozmolojist
  
  (bkz: yaşam 3.0)