geronimo

• forrest carter'ın "dağlardan sorun beni" adlı kitabında mükemmel şekilde anlatılan son apaçi savaşçısıdır. gerenimo'nun gerçek yaşam öyküsünün anlatıldığı bu romanı okuyup kızılderili direnişine hayran olmamak ve amerika'nın kızılderillilere yaptığı katliama lanet okumamak mümkün değil. apaçi kültürüyle ilgili birçok bilgiye sahip olabileceğimiz kitapta beni en çok etkileyen bölümlerden biri şudur:
  "babası öldükten sonra yaşadıkları evi yaktılar ve babasının bütün eşyalarından vazgeçtiler; çünkü maddi zenginlikler için ölümünü istemek ruh bedenine girip onu zayıflatmasın diye hiçbir apaçi, bir aile üyesinin ölümünden yarar sağlamazdı."
  şu anda bir gram bile ruhun kalmadığı amerika topraklarında yaşamış olan apaçi topluluğunun mülkle arasına koyduğu bu mesafe, onları insan yapan gerçek özellikti.. bu insanlar topraklarından atılan, çoluk çocuk katledilen, göçmen kamplarında açlıktan ve hastalıktan ölmeye terkedilen, ihanetlere uğrayan bir kızılderili boyunun asil üyeleriydi. ve gerenimo, aklı, inancı ve boyuneğmezliğiyle başkaldıran son apaçi savaşçısıydı. bir kızılderili şefinin amerika generaline söylediği şu sözleri hatırlamadan edemiyor insan:
  
  "ağaçlarımızı kestiniz. antilop ve bufaloyu öldürdünüz ve gene de yemediniz, çürümeye bıraktınız. toprağı kazdınız ve bir zamanlar temiz olan nehirlerimize çöplerinizi attınız. her şeyi yakıyorsunuz. ne istiyorsunuz? deli misiniz?"
  
  ne istiyorsunuz? deli misiniz?
• 1940 yılında georgia, fort benning'de 82. hava indirme birliğinin ilk toplu paraşütle atlama denemesinden önce, askerler kendi aralarında, atlarken korkudan kendi isimlerini dahi unutacakları şakasını yapmışlar ve daha sonra, atlama öncesi seyrettikleri, meşhur şefle ilgili filmden ötürü, askerlerden biri, atlarken "geronimo" diye bağıracağını iddia etmiş, hakikaten de bağırmıştır. eğer o tarihe yetişmiş olsaydı da gidilen film rocky olsaydı, günümüzde paraşütçüler "adrian" diye bağıracaklardı.
• sürekli mastar halindeki yuklemlerle konusan kızılderili.
• ""her şeyi açıkça bildikleri halde şimdi diyorlar ki, ben kötü biriymişim. hatta oradakilerin en kötüsüymüşüm. ben ne yaptım ki? ağaçların gölgesinde ailemle birlikte yaşayıp gidiyordum." uzun süre meksikalılarla savaşarak, mükemmel bir gerilla tekniği geliştiren apache halkının savaş şefi, toprakları ve onuru için bitmeyen bir mücadele yürüten geronimo kızılderili mücadelesinin sembolüdür. ailesini katleden meksikalılar ile ölümüne bir mücadele veren goyathylay, meksikalıların taktığı geronimo ismi ile tanındı. cochise'den liderliğini devraldığı apache çeteleriyle arizona, meksika, sierra madre ve mogollan dağlarında geleneksel yaşam tarzı için mücadele etti. binlerce askere yıllarca kafa tutan büyük savaşçı zaman zaman teslim olmak zorunda kaldı ancak ilk fırsatta kaçıp tekrar mücadelesine başlamaktan geri durmadı."
  
  atlas dergisinin haziran 2001 sayısının kızılderililer posterinden...
• sanıldığının aksine, son derece akıcı türkçesi olan bir apaçi lideri...
• geronimo böyle dedi : ""cocukken annem bana halkimizin efsanelerini ogretti.günesin ,gögün ,ayin,yildizlarin bulutlarin,firtinalarin hikayelerini ögretti .bana büyük ruhun önünde diz çöküp duat etmeyi ondan saglik,akil,sefkat dilemeyi ögretti."
  
  "...fakat biz baska insanlara asla beddua etmeyiz.eger biri ile görülecek hesabimiz varsa,onu büyük ruh'a havale etmeden kendimiz görürüz.bize büyük ruh'un insanlar arasindaki ufak tefek çekismelere aldiris etmeyecegi ögretildi."
• kizilderili ismi "esneyen adam" anlamina gelir.
• beyazlara karşı savaş yoluyla direnen efsanevi apaçi lideri. adını, ilk büyük katliamını yaptığı kaskiyeh kasabasının koruyucu azizi olan saint jerome'dan almıştır. kasabaya saint jerome gününde girmiş ve hiçkimseyi sağ bırakmamıştır. bu olaydan sonra iyice efsaneleşmiş, ve devletin apaçilere olan tavrının daha da sertleşmesine sebep olmuştur.
• öykü ve kurgu olarak "romeo and juliet"´e yakın duran film.
  
  23 nisan 2015'te yakın bir arkadaşımla izleme şansını bulduğum ve sinema salonunda sadece ikimiz olduğundan, salonu kapatmışız hissini yaşatan, pek hoş bir tony gatlif filmidir.
  
  --- spoiler ---
  
  film, adını filmdeki bir sosyal görevli karakterden alıyor.
  --- spoiler ---
  
  daha önce tüm tony gatlif filmlerini izlemiş biri olarak, bu filmini de beğendim. arkadaşımsa, gatlif'i ilk kez keşfediyor ve bana teşekkür ediyordu. ancak önceki filmlerine nazaran sanatsal olarak yeterince doyurucu bulmadığımı da belirtmeliyim. bir gadjo dilo, bir exils değildir gatlif'in geronimo'su. yine de izlenmeli.
• bir çeşit romeo-juliet hikayesi.
  bir masal.
  
  --- spoiler ---
  
  gatlif, kavga yumruk görmemiz gereken yerlerde bize dans ve müzik gösteriyor. bu nedenle bir masal.
  geronimo kim, kaktüslerle kaplı kırlık yerde neler yaşamıştı, bu 2 aile eskiden nasıldı da şimdi düşman oldular, evlenme töreninde kız nasıl kaçtı neler yaşandı vs. belirsiz. ben bu belirsizliği biraz da bu masalsı havadan kaynaklı görüyorum. tabii, derin bir acının olması gereken noktada kahkahalarla gülen türk izleyicisini tahmin etmiş midir gatlif? kim bilir?
  
  film biraz da bu 2 güzel kadının (nil ve geronimo) bedenleri üzerinden ilerliyor sanki.
  
  --- spoiler ---
  
  soundtrack ispanyolca ezgilerden giriyor rap müziğinden çıkıyor, her iki yakadan dansları da seviyorsanız, değmeyin keyfinize.
  yan rollerdeki kimi oyuncular ilgi çekici örn; tim seyfi