genius loci

• roma kulturunden kalma bir inanistir. buna gore hey yerin tipki canlilar gibi kendine ozgu bir ruhu vardir. bu inanis ozellikle mimarligin ilgisini cekmistir. christian norberg-schulz'un "genius loci- mimarligin gorungubilimi", bu anlamda dikkate sayan bir kitaptir. ancak tanimi daha bir guzel oturtmak icinabidin dino'nun sinan'ina bakmayi oneririm: “her topragin bir istegi, bir dogurma zoru vardir devrine gore. sanirim mimarlik, iste bu istegin ebeligini yapmaktir.”
• latince "yerin ruhu" anlamina gelmektedir. belli bir yerin ozelliklerini, niteliklerini anlatir.
• norberg schulz mekanın yer niteliği kazanmasını genius loci^* terimi ile açıklar. genius loci, bir roma fikridir. eski roma inanışına göre her bireyin bir geniusu yani kendi koruyucu ruhu vardır. bu ruh, doğumundan ölümüne kadar insanlara ve yerlere hayat vermekte ve karakterlerini oluşturmaktadır.
• bunun bir hareme girmiş gibi değil de daha çok mekandaki en sıradan olaylardan bile trajediler çıkarma anlamında egzotizmi betimleme ve neredeyse sevimlilik düzeyine indirilmiş - çağınının diğer anlatılarına göre epey insaflı- barbarlıkla karışık imajlarla sürekli bezenmiş bir anlatısı var:
  
  (bkz: marakes te sesler)
  
  genius loci'nin libido lociyle yerdeğiştirmesinin sonuçlarından birisi olarak verilebilecek en iyi örneklerden birisi ise bu:
  
  (bkz: 13 nisan 1204 istanbul un fethi)
• 93. akademi ödülleri'nde en iyi kısa animasyon filmi adayı.
• kontempereri kullanimi her ne kadar "mekanin ruhu" anlamina gelse de; esas anlami, roma inancina gøre bir yerin koruyucu ruhudur.
• yerin ruhunu oluşturan, oluşumunu etkileyen şeylerin başında zaman ve insan gelir. geçmişten kalanlar, yaşanmışlıklar ve sonrasında yarattıkları etkiler.. şimdiki zaman ve geleceğe bırakacağımız izler..
• roma öğretisi, mimaride sorgulayarak düşünme (bkz: chritical thinking) sürecinin olmazsa olmazlarından.
  
  mekân hafızası lineer olarak değil, kümülatif bir şekilde birikerek varlığını korur. soyut ve somut bağlam, mekanın olası tasarlanma evresinden önce vardır; sonrasında tasarımcı (bkz: mekanın ruhunu) analizler ışığında yorumlayarak loci hafızasına nitelik katabilme fırsatı elde eder.
  
  mekân yaşıyordur, ruhu bahsettiğim birikimi solumaktadır.
• christian norberg-schulz'un mekan ve yer kavramından, bir 'yerin ruhu'ndan bahseden ''genius loci: towards a phenomenology of architecture'' adlı kitabı.
  
  norberg-schulz 'genius loci' kavramını heidegger’in varoluş felsefesinden yararlanarak ortaya koymuştur ve bu bağlamda schulz'un öğretisinden yararlanarak erken modernizmin mekânlarını duyusal,duygusal ve varoluşsal bağlamlarda eleştirmek mümkündür.
  
  teorik bir çok şeyin yanında aslında, her insanın varolan mekanı algılamasında ortaya çıkan bir kavramdır. yani, mekânın yere dönüşmesi sürecinde bir bina ya da yerin, kendine ait ayırt edici atmosferini tarif edilmesi gibi ; bu tarifte bireyin var oluşu, doğal ve yapılı çevre ile kurduğu ilişki, mekân içinde şekillenen toplumsal ilişkiler, güç ve denetim mekanizmaları yerin ruhunu ortaya çıkarmaktadır.
  
  benim için , 'mekan mı insanı şekillendiriyor yoksa insan mı mekanı şekillendiriyor ?' sorusunu ve çok perspektifli yanıtlarını oluşturuyor.
• post-truth çağının katline kurban giden, yasını tutanların dimağlarındaki izlerle varlığı sezilen delirmeye beş dakika kala tutunulacak dal. yegâne kurtarıcımız. “yer”le bağın koparılmasının yasını tutan insanların belleklerindeki yer imlerini birleştirirsek, belki, yerin ruhu diriltilebilir.