generic

• (bkz: halka mal olmuş)
  (bkz: kamu malı)
  
  bir intellectual property kavramıdır. daha özelde bir trademark law kavramı.
  
  marka hukuku ihlalleri olan markanın başkası tarafından kullanılması, cybersquatting, yanıltıcı reklam gibi ihlallere karşı ileri sürülecek savunmalardandır genericness.
  
  en bilindik davalardan biri the murphy door bed co., inc. v. interior sleep systems, inc.'dir. (bkz: murphy bed)
  http://cyber.law.harvard.edu/…9_murphy_abridged.pdf
  
  mesela bir ürün marka ile anılmaya başladıysa u.s. patent and trademark office (pto) bu marka -tabi süresi bittikten sonra- bir daha tescil edilmez. daha doğrusu, benzer ismi kullananlara karşı hak iddiasını yitirir.
  
  ürünü ilk çıkaran, hem patent hem de marka sahibi olan firma 1918'de tescil ettirmiş olduğu markanın tescil süresi bittikten sonra tekrar tescili için 1981'de pto'ya başvurur. pto avukatları murphy bed markasının generic olduğunu ve artık markadan çok ürünü anlattığı gerekçesiyle tescilinin yapılamayacağını söylerler. murphy bed karara itiraz eder ancak the trademark trial and appeal board kararı bozmaz, reddi onar. yani marka, tescilin ona verdiği hakları yitirmiştir ve public domain denilen alanda savunmasız haldedir.
  
  kısaca davayı özetlemek gerekirse interior sleep systems, inc. kendi ürünlerini satarken aynı ismi kullanır. the murphy door bed co., inc. dava açar. davalılar genericness savunmasını ileri sürer ve davayı kazanır. yani murphy bed artık bir marka değil, duvara sabitlenen ve istenildiğinide açılıp-kapanan yatağın, o konseptin adıdır.
  
  ne var mesela böyle türkiye'de generic markalar? yani artık marka olmaktan çıkmış ve ürünü anlatan? ilk aklıma gelenler selpak, orkid, hilti, foamboard…
  
  işte yukarıda saydığım nedenle xerox, çok kritik bir hata yapmıştır ve markanın reklam stratejisini xeroxlamak üzerine kurmuştur ve bir noktadan sonra marka generic hale gelmiştir. xerox it demek fotokopi çekmek demektir artık. o yüzden aslında google ilk başta bunun keyfini sürse de şuan google it fiilinden hiç hoşlanmaz çünkü markaların ürünü anlatmaya başlaması generic olmanın ilk işaretlerindendir.
  
  ne bunun altında yatan? neden amerikalı böyle bir karara imza atmış?
  altında yatan düşünce şu: her ne kadar ürünü bulan, çıkaran, markayı tescil ettiren bir firma veya kişi olsa da, markayı marka haline getiren o toplumdur. generic olan bir marka uzun vadede rakiplerine karşı bizzat haksız rekabet aracı haline gelir.
  
  peki markanın amacı neydi ki? markanın diğerlerinden ayrılması, haksız rekabeti engellemesi vs. e gelinen noktada ne oldu? bizzat markanın kendisi, marka olma amacını, esprisini ortadan kaldıran unsur haline geldi. o yüzden bu tür, halka mal olmuş, markadan çok ürünü hatırlatan markaların tekrar tescili yapılmaz ve bu isimden diğer firmaların -haksızlığa uğramasınlar diye- faydalanması sağlanır.
  
  mesela bu konuda verilebilecek başka bir örnek yoyo'dur. mahkeme şöyle demiş yoyo ile ilgili: "how would you describe this kind of toy without using the word yo-yo?" (bu tarz bir oyuncağı yo-yo demeden nasıl tarif edebilirsiniz ki?) yani demiş ki, ulan ben diğer üreticiye yoyo ismini kullanırmasam, bu adam ne diyerek satacak bunu? ipten sallangaçlı döndürgeç mi diyecek? ne derse desin bir yoyo olmayacak. bu da yoyo'u üreten firmaya haksız kazanç olarak dönecek. bu karar ikinci üreticiyi piyasada silecek. piyasadan silinirse ekonomi zarar görecek. bir markanın amacı ekonomiye zarar vermesi değil, bilakis ekonomiyi canlandırması. marka ekonomiyi canlandırmıyorsa, diğerlerini engelliyorsa biz de tescil etmeyelim.
  
  şimdi düşünüyorum, bunu türk hakimine, yasa koyucuya anlatabilir misin? hiç sanmıyorum.
• bir gurubun genel özelliklerini yansıtan. nevi şahsına münhasır bir özelliği bulunmayan.
  
  specific'in antonym' i.
• kendisi büyük bir kukudar.
• ing.mtuya bakilirsa turkce tam karsiligi genel demekmis..
• (bkz: jenerik)
• sekizinci nesil yazar. hoşgelmiş.
• standart da diyebiliriz.
• (ing) türkçe karşılığı genel.
  
  generic tabiri basitten daha kötü senaryoları ifade etmek için kullanılır. hiçbir sürpriz veya karakteristik özellik içermeyen, belirli bir gruba ait genel geçer tüm tanımları üzerinde barındıran anlamındaki sıfat.
• "sen özlemişsin beni belli "^*.
• beklenen cevapları veren kimse. sürprizi olmayan, düz insan.
  değişiklik olur mu diye yoklayın, kendinizden gizlediğiniz gerçek gün gibi ortaya çıkacak.
  gidin, ona birşey sorun; cevabını -herkesçe verileceği şekilde- kafasında kuracağı haliyle ağzından fışkıracak diye, sürpriz bekler gibi acınası umutla bekleyin.
  kafadan patlak malesef aynı konacaktır.
  
  -acaba bunu böyle mi yapsam? şöyle düşünüyorum. böyle mi olur?
  -generic, generic, buraya akıl gelecek, buraya klişe.