schlieffen planı

• "bu plan, almanlar'ın, özellikle güçlü birliklerini kuzeyde, denize yakın bir bölgede toplayarak, ordularının fransa sınırında birleştirmelerini gerektiriyordu. amaç, “daha sonra rusya'ya karşı kullanılmak üzere birliklerini doğuda toplayabilmek için, savaşın ilk birkaç haftası içinde parıs'i kuşatarak fransa'yı yenmekti". (mcneill, william h. dünya tarihi sf.765 imge kitabevi)
  
  öyle demiş william mcneill...devamı da benim kalemimden olsun.
  
  savaşın başladığı tarihte ölmüş bulunan alman generali schlieffen'in 1905 yılında hazırladığı bu planın amacı tam olarak buydu. almanlar, bu planı batı cephesinde ana plan olarak benimsemişlerdi. bu plan doğrultusunda alman ordusu, saldırı için dar ve iyi bir şekilde tahkim edilmiş bulunan alman-fransız sınırını kullanılmayacak, bunun yerine belçika'nın tarafsızlığını çiğnemeyi göze alarak, geniş ve daha az korunaklı
  belçika toprakları üzerinden fransa'ya gireceklerdi. bu plan doğrultusunda hollanda ve lüksemburg'un da askeri ikmal ve ard alanı olarak işgal edilmesi öngörülüyordu.
  
  netekim alman orduları başlayan savaşla beraber bu planı tatbik etmeye başladılar. fakat almanlar'ın hesaplayamadıkları bazı noktalar olmuştu. birinci olarak, almanya ile sıcak ilişkilere sahip, fransa ile de sınırı olmayan tarafsız hollanda'nın işgaline kayzer tarafından gerek görülmediği için izin verilmemiş, bu da bölgedeki alman ordularının stratejik anlamda organizasyonuna darbe vurmuştu. zira alman orduları belçika içine kısıtlı bir alandan girip saldırıyı tatbik etmek zorunda kalacaklardı ki, bu da almanların avrupa'nın en korunaklı tahkimatı addedilen liege tahkimatlarında çok değerli günlerini kaybetmelerine neden olacaktı. plan baştan bozulmuştu. bunun yanında alman ilerleyişi beklendiği kadar hızlı olmamıştı. belçika'da bulunan geçit vermez korunaklı tabyalar (liege tabyası başta olmak üzere bir kaç adet(charleroi vs.)) alman ordusunun önüne bir kale gibi durmuş, ordunun bunları geçip de belçika'yı tamamen işgal altına alabilmesi dahi birkaç haftayı bulmuştur. bunun yanında seferberliğini tamamlamasının en azından aylar alacağı düşünülen rusya'nın alman toprağı olan doğu prusya'ya iki orduyla birden saldırması, almanlar'ı buraya iki kolordu nakletmek zorunda bırakmış, bütün bunlara ek olarak gelen işgal edilen bölgelerde birlik bırakma zorunluluğu da fransa cephesine ayrılan asker miktarını azaltmıştır. alman orduları arasında yaşanan iletişim sıkıntıları ve helmuth von moltke başkanlığındaki genelkurmayın cephede etkin rol ve inisiyatif almaması durumu daha da kötüleştirmiş, alman 1. ve 2. orduları arasındaki mesafe sürekli açılırken bu iki ordu koordine olamamışlar ve cephede her kumandan kendi inisiyatifi doğrultusunda hareket etmiştir..gelen yedek kuvvetlerin anlamsızca esas operasyonu yapan 1. ve 2. ordu yerine daha güneydeki ordulara tahsis edillmesi işi tümden vıcık etmiştir.
  
  karşılarında 1870-71 prusya-fransa savaşı'ndaki gibi bir fransız ordusu bekleyen almanlar ise ilk yenilgilerine rağmen paris önlerine doğru büyük bir geri çekilişten sonra tüm kuvvetiyle direnişe geçen ve karşı saldırılarıyla alman ordusunu ikiye bölerek püskürten ve marne önlerinde vurdukları darbeyle savaşın siper savaşına doğru gitmesine yol açan fransız ordusunun gücünü ve mevcudunu küçümseyerek yanılmışlar, belçika ve fransa'daki ilk ilerleyişten sonra çok erken zafer havasına girmişlerdi.
  
  kısacası tam olarak aslına uygun bir şekilde uygulanmamış olan bu plan, asla başarılı bir şekilde sonlanmamış, schlieffen planı'nın öngördüğünün aksine savaş 4 hafta değil, 4 yıl boyunca, hem de siper savaşı şeklinde cereyan etmiştir.