pearl jam

• birkac gun icersinde defalarca dinledikten sonra sonunda bu album hakkinda birseyler yazmam gerekiyor gibi hissediyorum. oncelikle hemen sunu aradan cikarayim, bu album kotu bir album degil, fakat efsane de degil. albumle ilgili ilk hayal kirikligim hic de soylendigi gibi cayir cayir bir album olmamasiydi. cok gaz basliyor ve "allah bu sefer hakkaten cosmuslar" dedirtiyor fakat daha sonra tempo bir yavasliyor bir daha yukselmiyor. ki bu da albumun eksilerinden biri, sarki dagilimi cok kotu, kaset olarak alsaniz a yuzu gaz b yuzu yavas resmen. bir diger sikayetim ise gaz sarkilarin hep ayni tarzda olmasi. severed hand disinda hemen hepsi ayni kesik power chord vuruslariyla yapilmis, sanki bir formul bulmuslar ve butun sarkilarda bunu uygulamislar gibi, daha orjinal birseyler beklerdim acikcasi.
  
  album butun olarak guzel bir album fakat sevgili loverdosed ile de karar verdigimiz uzere en buyuk eksigi icinde hit parca olmamasi. bunu kirabilecek iki sarki var, biri worldwide suicide, digeri ise severed hand ama onun da porch'a asiri benzerligi onunu tikiyor. butun sarkilarin belirli bir standartin ustunde oldugu fakat pearl jam'in 8 yillik kabugunu tamamen kiracak bir sarki barindirmayan, yeteri kadar keskin^* olmayan bir album. bu albumun icinde do the evolution veya betterman gibi daha radyolara uygun bir sarki olsaydi etkisi cok daha iyi olurdu diye dusunuyorum. beklentilerimin altinda degil kesinlikle ama aklimi basimdan da alamadi bir turlu.
  
  albumun artilarindan biri icinde nerdeyse hic atlanacak sarki olmamasi. beni tek yoran sarki come back, onun da nedenlerini aciklayacagim. bu bence bir album icin buyuk bir arti, kendisini 3 gundur loop'a aldirdi ve kolay kolay da cikmiyor. tarz olarak hizli sarkilarda vitalogy, yavaslarda ise yield/binaural arasi donem tadi aldim ben. buna biraz uzuldum zira muhtesem 5li arasinda benim sahsen en az sevdigim vitalogy'dir, pearl jam'e bir turlu tam olarak yakistiramadigim punk havasi en cok o albumde vardi, simdi de bunda var. tabi arada vs ve no code^* aromalari da geliyor. bir de birkac sarkida rolling stones tadi aldim, o da pearl jam icin bir yenilik ve bence yakismis da.
  
  matt cameron yine vasat, yine vasat. bir iki istisna disinda yine sikici bir performans sergiliyor. davulcu degilim ama bu adamin gruba dave'lerden veya jack irons'dan az sey kattigini gormek icin davulcu olmaya da gerek yok diye dusunuyorum. gerek albumdeki performansi, gerekse bugune kadar verilen son birkac konserdeki gaziyla grubun bir yildizi varsa o da mike mccready'dir. bu adam surekli genclesiyor sanki, seker gibi adam oldu valla.
  
  sarkilari hizlica tek tek incelersek:
  
  life wasted:
  yavan. malesef o cok ovulen life wasted bence yavandan oteye gidememis. bir turlu akilda kalmiyor, elli kere dinledim, hala life wasted nasildi ya diyince mirildanmakta zorluk cekiyorum. pearl jam bundan cok daha iyi sarkilar yapabilir, bu kadar ovuldugune degmez.
  
  worldwide suicide: biliyoruz, seviyoruz, hastasiyiz. albumun ilk cikan single'iydi ve yarattigi heyecan dalgasi 13 yildir inzivaya cekilmis bir grup icin hakikaten muazzamdi. albumun parlayan sarkilarindan.
  
  comatose: tek bir notasi degismemesine ragmen album cikmadan once bir kere canli caldiklari o sikko comatose^* nasil olup da boyle harika bir sarki olmus bir turlu cozemedim. burada produktorun ellerinden opmek lazim herhalde. basta da bahsettigim kesik vurus formulu burada da kullanilmis olsa da comatose hakikaten albumun saglam sarkilarindan olmus.
  
  severed hand: normal sartlarda bu albumu sifirdan alip dinleseydim severed hand uzak ara en sevdigim sarki olurdu, fakat durum oyle degil, sarkinin ana riff'inin porch'a olan benzerligi o kadar bariz ki ilk duydugum andan beri sarkiya isinamadim bir turlu. sonunda bugun yavas yavas kendisini loop'a almaya, oldugu gibi kabul etmeye basladim. hakkaten nefis sarki, iyi bir klip cekilirse cok da iyi patlar, tabi porch benzerligini insanlar kabul edebilirse. yazik olmus, biraz daha degistirip porch'dan uzaklastirabilirlerdi, herkes mutlu olurdu.
  
  marker in the sand: matt cameron'in kipirdandigi, no code kokulu sarkilardan. kotu degil, super degil, arkaya koyup guzel guzel dinlemelik. tam no code ayarinda hakkaten.
  
  parachutes: birseyler soylemenin belki de en zor oldugu sarkilardan biri bu. hakkinda tam karar veremesemde sanirim nakarati sarkiyi kurtariyor, fakat uyarmaliyim ki birkac dinleyisten sonra biraz bayabiliyor.
  
  unemployable: benim albumde en begendigim sarkilardan, dile cok iyi oturuyor, hafiften sheryl crow'dan arak nakarati butun albumun en akilda kalan yeri olabilir. albumu indirdigim gun "ooo ooo ooooo" diye gezdim surekli, ozellikle konserlerde guzel bir seyirci katilimi alabilir.
  
  big wave: daha once de bahsettigim hizli sarki formulu burada da kullanilinca artik biraz baymaya basliyor acikcasi, o yuzden ilk birkac dinleyiste cok dikkat cekmiyor. fakat uzunlugu ideal tutulmus, soloda baya iyi saha kalkiyor, ve biraz sans verilirse aslinda hic de fena sarki degil. albumun son gaz sarkisi ve biraz yalniz kalmis orada.
  
  gone: demosu vasat olup albumde cosan bir diger sarki da gone bence. jeff bu sarkiyi albume koymasi icin eddie'ye baski yaptiklarini soyleyince "ne sik bulmuslar bunda" diye dusunmedim degil. ama isin icine butun grup girince hakkaten guzel sarki olmus, yine albumu goturen sarkilardan biri. ayrica eddie'nin ne soyledigini anladigimiz nadir sarkilardan, ipnetor politik mesaj vermek isteyince nasil da anlasilir soyluyor.^*
  
  wasted reprise: pearl jam'in album icine serpistirmeyi sevdigi deneysel sarkilardan, hakkinda fazla birsey soylemeye gerek yok. "istesek life wasted'i boyle de yapabilirdik" gibi bir mesaj var gibi geldi bana, iyi ki yapmamislar. bir aye davanita veya hummus degil. en iyi yani army reserve'den once dinleyiciyi hazirlar gibi bir havasi var, sanki burada grup bir ara vermis ve sonraki sarkiya temiz bir baslangic yapmis gibi.
  
  army reserve: bana en cok dizlerimi dovduren sarki bu oldu, cok cok cok uzuldum cunku inanilmaz bir sarki olabilirmis, cok yazik etmisler. o kadar guzel basliyor ki ilk duydugumda sevincten aglayacaktim. yield havasinda bir sarki, harika basliyor, harika ilerliyor, nakarat icin sabredemiyorsunuz bir turlu, fakat sonra o kadar vasat bir nakarat geliyor ki... o guzelim sarki nakaratta bir anda riot act'in vasat sarkilarina donuyor, cok ozenilmeden yapilmis gibi, grup potansiylenin dortte birini koymamis o nakarata. o nakarat sarkinin girisinin ve devaminin agirligini kaldirabilseymis bu albumun hit sorunu da buyuk oranda cozulurmus. yine cok iyi sarki, ama yazik edilmis bir sarki. gonul ister ki bir single icin falan tekrar duzenlesinler.
  
  come back: bu sarkinin en buyuk eksigi dozajinin tutturulamamis olmasi. 5 dakika 29 saniye suruyor ama bunun yarisi olsaydi cok iyi bir sarki olacakmis. 4:23de yirtarak giren mikey gitarlarindan sonra hakikaten baya guzel bir sarki oluyor, en sonlarda eddie'nin bagirmasi eminim ki konserlerde tuyler urpetecek, ama bastaki 4bucuk dakikalik tekrari 1bucuk 2 dakikaya sigdirsalarmis, small town gibi pearl jam'in kucuk guzel sarkilarindan biri olacakmis.
  
  inside job: release, present tense, indifference familyasinin yeni ve gururlu uyesi. pearl jam'in en iyi yaptigi islerden biri olan album kapamanin yine basarili bir temsilcisi. getirdigi en buyuk yenilik suphesiz ki piyano, benim acimdan alismasi biraz uzun suruyor ama sizi bilemeyecegim. ensturmanlarin teker teker girmesi, verse/chorus/verse formulundense sarkinin ortalarda yavas yavas yukselmesi, hepsi klasiklesmis pearl jam numaralari ama grup kendini tekrar etmeden, yeni bir sekilde yapmis bunu ve albumu kaparken agizda gayet hos bir tat birakiyor.
  
  tek tek incelendiginde de goruyoruz ki aslinda albumde kotu sarki yok, albumun kendisi de kotu degil, ama pearl jam'in artik bir ten, bir vs yapamayacagini artik iyice gozumuze sokuyor malesef. loverdosed'un da dedigi gibi yield sonrasina cok yakisirmis bu album, ve bence potansiyeli daha iyi kullanilsaydi, sadece army reserve ve come back'in duzeltilmesiyle bile cok cok daha farkli bir sonuc elde edilirdi. oluyormus, pearl jam bomba gibi geri donuyormus, son anda olmamis. pearl jam'i tum dunyayla tekrar paylasacaktik, olmadi, yine biz fanlara kaldi.^*