aydınlanmak

• varılmak istenen mutlu sondur aydınlanmak. meselenin özünü, su katılmamış ve su katılmış gerçeklerini görmektir. düşünme ile birlikte gelişen bir yetidir aydınlanmak. fikir üretmek için gerekli harcı oluşturmanın neticesidir. aydınlanmak, herkesin kendi doğrularına sahip olması ve bunları dile getirmesi demek değildir. kişinin kendi doğruları en sonunda tek ve merkezi doğruya götürebilir herkesi. ancak gerek fikrin uygulanması, gerekse sübjektiflik, kişisel doğruların tam bir doğru biçimde merkeze ulaşmasını engeller. o yüzdendir ki doğru fikre sahip olmanın, ilk koşulu mesele hakkında birden fazla kaynaktan öz bilgileri toplamak, ardından meselenin ilgili olduğu diğer kolları araştırmaktan geçer. pek tabii okumak aydınlanmanın en önemli parçasıdır. ancak okumanın neticesinde; kişisel doğrular tamamen toplum çıkarını, genel anlamda “insanların faydası”nı gözetmek durumundadır. bireysel veya belli bir kesime hitap eden fikirler aydınlanmış fikirler olamaz. parlak denebilecek düşünceler ancak ve ancak somut olarak insanı temel alıp, toplum çıkarını gözettiği zaman aydınlanmış fikirler olur.
  soyut veyahut ticari arzuları temel alan, bir yandan insanlığa faydalı olarak görünüp, diğer yandan başta kendi ülkesine ve dünya'ya zarar veren, hiç fark ettirmeden sadece bir kişinin huzur ve refahı için ortaya atılabilecek fikirler aydınlanmış fikirler olamaz.
  aydınlanmak, haksız-yanlış fikri savunmak değildir. o yüzdendir ki, "fikir yürütmede hata yapmak ile herhangi bir nedenle haksızlığı savunmak" “aydın kişi”nin davranışı olamaz.
  
  doğrular ve gerçekler nerede ise bulunması ve dile getirilmesi gerektiğinden, kişinin kendi başına kalmış bir aydınlanmanın tam olarak sürecini tamamlaması mümkün değildir. söylenmeli ve konuşulmalıdır ki, bilinsin, anlaşılsın, öğrenilsin. "aydınlanmak" eylemi işte o zaman kıvamını ve tadını bulur. afiyetle.