birinci koalisyon

• fransa'da 1789 yaz aylarından itibaren olan gelişmelerin, bir müddet sonra komşu ülkelerden başlamak üzere, diğer avrupa devletlerini telaşa düşürdüğü yukarıda belirtilmişti. bu devletler içerisinde avusturya, devlet şekli ve kozmopolit yapısı dolayısı ile, bu gelişmelerden en çok çekinen devletti. prusya da gerek devlet yapısı, gerekse, fransa'ya yakınlığı dolayısıyla olayları yakından izlemekteydi. bu yüzden bu iki devlet, fransa'nın iç işlerine karışmak emelini taşıyorlardı. nitekim avusturya imparatoru ile prusya kralı 1791 ağustos ayında pillnitz'de buluşarak,
  
  fransa'da monarşi idaresinin yine kurulması için işbirliği yapmayı kararlaştırıp, bunu duyuru ettiler. bu deklarasyon fransa'da büyük reaksiyon uyandırdı ve yasama meclisi 20 nisan 1792'de avusturya'ya savaş duyuru etti. bunun üzerine prusya da, şubat 1792'de avusturya ile anlaşma yapmış olduğundan, savaşa katıldı. böylelikle ortak yönetim savaşları başlamış oldu.savaşın başlarında fransızlar muvaffakiyet sağlayamadılar. prusyalılar ülkenin içlerine doğru yürümeye başladılar. ancak cumhuriyet döneminde, fransızlar düşmanları durdurdular ve karşı hücuma geçtiler. aynı zamanda avusturya'ya bağlı bulunan belçika'yı ele geçirdiler, diğer taraftan nice ve savoie'ya girdiler. xvı. louis'in idamı ve cumhuriyetin ilanı, avrupa devletlerinin fransa'ya karşı durum almalarına kapı aralamıştı. fransa'nın askeri istikametten hudutları dışına taşması ise; bu devlete karşı yürütülen savaşa, başta manş denizi'nin güvenliğini ve avrupa güçler balansını tehlikede gören ingiltere olmak üzere, ispanya, hollanda, napoli, toskana ve kimi alman prensliklerinin katılmasına kapı araladı. böylelikle ortak yönetim savaşları avrupa'nın büyük bir bölümüne dağılmış oldu. fransız silahlı güçleri bu savaşlarda muvaffakiyet kazanarak, ren nehrinin sol kıyısını ve hollanda'yı işgal ettiler. bunun üzerine
  
  1795 seneyin nisan-temmuz ayları arasında prusya, hollanda ve ispanya, fransa ile sulh andlaşmaları imza attılar. böylelikle fransa'nın yeni rejimi bu devletler tarafından resmen bilinen oldu. ancak, ingiltere ve avusturya, fransa ile sulha yanaşmamıştı. bu yüzden fransa, 1795 senesi ortalarından itibaren, karada yalnızca avusturya ile, bağlaşıkları italya ve alman devletleriyle savaş yapmakta devam etti. bunun için de almanya ve italya iki ayrı silahlı güç gönderdi. bunlardan avusturya üzerine kuzey italya'ya gönderilen orduya napolyon bonapart emir ediyordu. napolyon, önce avusturyalıları, sonra da piyemontelileri yendi. böylelikle kuzey italya'yı ele geçirdi. bu vaziyet üzerine avusturya ile fransa arasında 18 ekim 1797 tarihinde compo formio barış andlaşması yapıldı. bu anlaşma ile; avusturya, belçika'yı ve ren nehrinin sol kıyısına kadar olan topraklan fransa'ya verdi. venedik devleti ortadan kaldırıldı ve toprakları iki devlet arasında bölüşüldü; avusturya, venedik ve dalmaçya kıyılarında bazı yerleri aldı. buna karşılık, fransa'nın italya'da kurduğu cumhuriyetleri tanıdı ve yedi ada'yı almasını kabul etti. böylelikle bu iki devlet dalmaçya kıyılarına yerleşerek, balkanlara iyice sokulmuş oldular. bu da avrupa'nın iki kuvvetli devletini osmanlı imparatorluğu ile direk komşu haline getirdi. fransa bundan sonra ingiltere'ye döndü. onu, hindistan ile olan irtibatında ehemmiyetli yeri bulunan mısır'ı ele geçirerek, sulha zorlamak istedi. bunun için de - aşağıda geniş olarak izah edeceği üzere - mısır'a bir silahlı güç göndermeye karar verdi. hazırlanan büyük bir donanma ile, silahlı güç, napolyon bonapart kumandasında temmuz 1798'de mısır'a çıktı. fransa'nın mısır'ı ele geçirmesi, osmanlı imparatorluğu, ingiltere, rusya arasında bir ittifakın başka bir deyişle ikinci ortak yönetim'un kurulmasana kapı araladı. yapılan savaşlar nihayetinde napolyon başarısızlığa uğradı, fransa'ya döndü (ekim 1799).