sümer

• mö. 4000-mö.2000 tarihinde mezopotamya bölgesinde kurulmuş uygarlıktır.
  yazı,dil,tıp,astronomi,matematik gibi alanlarda diğer medeniyetlere örnek olmuşlardır. büyük medeniyetlerin ve dünya kültür mirasının temelini atmışlardır. toplamda bilinen 35 şehir ve kasaba kurmuş 18 tanesinin mezopotamya da olduğu bilinmektedir. çok tanrılı bir dine sahip olmakla beraber her nesnenin bir tanrısı olduğuna inanmıştırlar.bilim ve teknik alanında içinde bulunduğu çağın oldukça ilerisindeydiler.tekerleği icat edip şaşırtıcı sulama sistemi kurup bendler yapan sümerler tarihte ay yılına dayalı ilk takvimi buldular.yılı 360 gün aylar ise 30 gün olarak hesaplandı. mistik inançların kavmi yazıyı (çivi yazısı)ilk olarak kullanan medeniyet olarak tarihte yerini aldı. sümer dili ve uzmanı samuel noah kramer "tarih sümer'de başlar " adlı eserinde yaptığı araştırmaları biraraya getirmiştir.