norbert elias

• „über den prozeß der zivilisation“u yillar sonra tozlu raflardan bulup elime aldigimda
  ilk aklima gelen, çatal’la yemek yemenin ilk kez istanbul’da (bizans) görüldügü, kücük bir dirgene benzeyen bu faydali aracin sonra italya’ya, oradan da orta ve kuzey avrupa’ya yayildigi idi.
  yazar, iki ciltlik eserini babasi hermann ve 1940’larda auschwitz’de katledilen annesi sophie elias’a ithaf etmis.
  başyapıtı “uygarlık süreci” 1939’da yayinlanmis, ama pek ilgi görmemis. suhrkamp yayinevi
  1976 yilinda cep kitabi olarak piyasaya sürünce bir yilda 25.000 adet satilmis.
  
  elias 1977’de adorno ödülünü aldiginda 80 yasina ayak basmistir.
  90 yasinda ilk ve son siirleri yayinlanir.
  ölümüne dek entelektüel canliligini korumustur.
  peki kiymeti neden ihtiyarliginda anlasildi, akademik kariyerini engelleyen neden
  frankfurt’ta sosyolog karl mahnheim’a asistanlik ederken sürgüne kacisi miydi?
  neden, salt dis etkenler degildi elbet.
  
  konvansiyonel olmayan düsünce tarzi meslektaslari tarafindan yadirganiyordu.
  onlar icin basit, banal, anekdotumsu idi ilgilendigi konular. catal-bicakla yemenin uygarlikla ne ilgisi vardi? baskalarinin yaninda donumuza kadar soyunmaktan neden utaniyoruz? neden
  ciplak ellerle burun temizleyeni ayipliyoruz?
  
  ortacagda “normal” olan bu tür davranislarin sebebi sorusuna prensipte hep ayni cevabi verdi elias. o, utanma ve ayiplama olgusunun yeni cagin esiginde yerini bireysel davranisin disipline olma sürecini insan dogasinin “icinde” gelisip “disarda” da kendini gösterdigini ve ve bu sürece kosut olarak politik iktidar merkezlerinin güclendigini gözlemledi.
  bu “öznel” uygarlik sürecini, birey-toplum iliskisine daha farkli bakanlar anlayacakti.
  sosyoloji 1970’li yillara kadar soyut sistem ve sosyal yapi teorilerinin etkisinde kalmis, “nesnel” bir bilim yapmak icin doga yasalarina gerek duyulmustu.
  insan bilimcisinin (elias’in elias’i tanimi) karsi tezi:
  birey ve toplum birbirinden ayrilamaz; sosyal gerceklik, insanlarin karsilikli etkilesim ve iliskilerinin tarihsel yumagidir.
  
  baslica eserleri:
  
  - über den prozeß der zivilisation, 2 cilt (1939)
  - die höfische gesellschaft (1969)
  - was ist soziologie? (1970)
  - über die einsamkeit der sterbenden (1982
  - engagement und distanzierung (1983)
  - über die zeit (1984) (orig. "an essay on time")
  - die gesellschaft der individuen (1987)
  - studien über die deutschen : machtkämpfe und habitusentwicklung im 19. und 20. jahrhundert (1989)
  - symboltheorie (2001)
  - gedichte und sprüche (2004)