mızrak

• bronz mızraklar organize bir şekilde savaş alanlarına ilk defa milattan önce 3500 yılında çıktı.metal başlıklı mızraklar ise 17.yüzyıla kadar ordularda sıkı bir şekilde kullanılmaya devam etti.türk ve islam kaynaklarında sünüg,nize,harbe,cıda ve gönder gibi isimlerle anılmıştır. geleneksel türk-bozkır silahı ok ve yay olsa da orhun yazıtlarında en fazla ismi geçen silah mızraktır(sünüg/süngü).bilinen ilk tarihleme iskit dönemindedir.demir temrenleri genellikle 24 cm uzunlukta ve defne yaprağı şeklindeydi.boyu ise 1.80 ile 2.10 m arası değişmekteydi.hun döneminde süvariler mızrağı pul zırhla . beraber kullanıyordu. bir ucu atın eyer boyun bölgesine bağlanarak atın hızına ve yönüne göre düşmana şiddetli darbeler vurmaktaydı.savaşa giderken mızrağın uç kısmına bahadırlık alameti olarak tanğuk(ipek parçası) bağlanırdı.bu mızrak çeşidine ise ''batrak'' denirdi.
  
  türk mızrağı kamıştan yapılır,içi boş olmakla beraber sap kısmı ele gelecek şekilde etli olurdu.bu şekilde güneş ve yağmur gibi olumsuzluklardan kaçınmak istenmiştir.büyük selçuklu döneminde ‘’hatti’’ adında bir mızrak çeşidi sıkça kullanılmıştır.demiri hindistan’dan getirilmiş,yapımı ise bahreyn denizindeki hatt limanında yapılmıştır.
  
  diğer bir mızrak çeşidi ise ''durbaş''.bu mızrak çeşidini genelde sultanın yakın korumaları geçit törenlerinde halkı uzaklaştırmak için kullanmıştır.anadolu selçuklu sultanı alaüddin keykubad tahta çıkış töreninde yanında bulunan 500 muhafız durbaş kullanarak sultana yol açmıştır.sürek avlarında mızrakla ''nize bazi'' denilen harp oyununun da oynandığını selçuklu kaynakları yazmıştır.
  
  mızraklar muhtelif zamanlarda psikolojik savaş enstrümanı olarak da kullanılmıştır.şöyle ki:miryokefalon savaşında imparator manuel'in yeğeni öncü kuvvet olarak selçuklu ordusunun üstüne yollanmış,bu öncü kuvvet selçuklu ordusu tarafından imha edilmiştir.manuel çivril civarında kapana kısıldığında bir selçuklu askeri roma ordusunu yıpratmak için manuel'in yeğenin kesik başını mızrağa saplayarak savaş meydanında dolaşmıştır.